Սարսափելի վրեժ

«Սարսափելի վրեժ» (ռուս.՝ Страшная месть), Նիկոլայ Վասիլիևիչ Գոգոլի վիպակը, որը մտնում է «Երեկոներ Դիկանկայի մերձակա խուտորում» ժողովածուի մեջ։ Մոտավորապես թվագրվում է 1831 թվականի աշնան սկզբին։ Երեկոների առաջին պարբերականում Սարսափելի վրեժը լրացվել է ենթավերնագրով, որը հանվել է «Հին պատմություն» հետագա վերահրատարակություններից[1]։

Սարսափելի վրեժ
ռուս.՝ Страшная месть
Տեսակգրական ստեղծագործություն
ՀեղինակՆիկոլայ Գոգոլ
Բնագիր լեզուռուսերեն
Հրատարակվել է1831
ՆախորդChristmas Eve?
ՀաջորդIvan Fyodorovich Shponka and His Aunt?
Թվային տարբերակprojekt-gutenberg.org/gogol/rache/rache.html
 A Terrible Vengeance

Սարսափելի վրեժի ոճական առանձնահատկությունները կրում են բանահյուսության և, հատկապես, արևելաեվրոպական ազդեցության հետքեր։ Բացի Գոգոլի գրած մտքերից, արժանիքների, ուկրաինական ժողովրդական երգերին ընդօրինակելու համար գրված երգերի մասին, վիպակում կան բազմաթիվ բանահյուսական կերպարներ, համեմատություններ, մակդիրներ։

Սյուժե

Վասիլի Մաքսիմով «Կախարդի ժամանումը գյուղացիական հարսանիքին» (1875)

Որդու հարսանիքի ժամանակ հին եսաուլ Գորոբեցը վերցնում է սրբապատկերներ, որպեսզի օրհնի երիտասարդներին։ Կազակների հյուրերից մեկը հանկարծ վերածվում է հրեշի, որի պատճառով եսաուլը գլխի է ընկնում, որ կախարդը նրանց առջև է։ Սրբապատկերների օգնությամբ հեռացնում են մեղսագործներին։

Եսաուլի եղբայրը ներկայացավ որպես Դանիլո Բուրուլբաշ։ Նրա կնոջ՝ Կատերինայի մոտ անսպասելիորեն գալիս է հայրը, որին նա մանկուց չէր տեսել։ Կատերինայի հայրը հրաժարվում է սովորական սնունդից և իր շշից ինչ-որ հեղուկ է խմում։ Ավելի ուշ Կատերինան երազում տեսնում է, որ հենց հարսանիքի կախարդն է նրա հայրը։ Հայտնվում են չարաբաստիկ կանխավարկածներ. հին լքված գերեզմանատնից գալիս են մեռյալները, որոնք իրենց տանջալից ճչոցներով վախեցնում են կենդանի մարդկանց։

Խուտորի հետևում հին ամրոց է, որը վատ համբավ ունի։ Նրա պատուհանի լույսը նկատելով՝ Դանիլոն հետաքրքրասիրությունից ելնելով՝ կազակ Սթեցկի հետ միասին բարձրանում է բարձր կաղնու վրա և տեսնում իր աներոջը մութ ծիսակատարության ետևում. նա կանչում էր իր դստեր հոգին։ Դանիլոն հասկացել է, որ իր կնոջ երազները ճիշտ են։ Վերադառնալով տուն՝ Դանիլոն կախարդին որսալու միջոց է գտնում, որին բանտ են նստեցնում։ Կախարդին համոզելով՝ աղջիկը կարողանում է նրան ազատ արձակել, որից հետո նա անհետանում է։

Էկրանավորումներ

  • 1988  ԽՍՀՄ - «Սարսափելի վրեժ» մուլտֆիլմ, ռեժիսոր՝ Միխայիլ Տիտով[2][3]
  • 2018  Ռուսաստան - «Գոգոլ։ Սարսափելի վրեժ», ռեժիսոր՝ Եգոր Բարանով[4]

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սարսափելի վրեժ» հոդվածին։