Ստեփան Մանուկյան

Ստեփան Մանուկյանը ծնվել է Լոռիում։ 1921 թվականին Երևանում հիմնադրել է առաջին պատանի կոմունարների ջոկատները, որոնց շնորհիվ բազմաթիվ որբ ու անտուն պատանիներ են հավաքագրվել մանկատներից, փողոցներից և այլ վայրերից, կրթվել ու դաստիարակվել են, ստացել մասնագիտություն։ Ակտիվ աշխատանք է տարել նրանց տարածման ուղղությամբ նախ Հայաստանում, ապա՝ ողջ Անդրկովկասում։ 1923 թվականին ընտրվել է Հայաստանի պատկոմական կազմակերպության կենտրոնական շտաբի պետ։ Նույն թվականին կուսակցության Անդրերկրկոմը նրան փոխադրել է Թիֆլիս` կազմակերպելու և ղեկավարելու անդրկովկասյան կոմունիստական պատանեկան շարժումը։ Հետագայում ընտրվել է Անդրկովկասյան պատանեկան կոմունիստական Լենինի անվան կազմակերպությունների բյուրոյի նախագահ^[1]։

Մահացել է Դիլիջանում, երկարատև ու ծանր հիվանդությունից հետո^[2]։ Շիրիմը գտնվում է Երևան քաղաքի «Կոմիտասի անվան զբոսայգու» պանթեոնում^[3]։

1925 թվականից եղել է ֆիզկուլտուրայի Գերագույն խորհրդի պատասխանատու քարտուղարը։ Ակտիվ մասնակցություն է ցուցաբերել աշխատանքային դպրոցների մայրենի լեզվի նոր դասագրքեր կազմելու գործին։ Եղել է պրոլետարական «Նոյեմբեր» գրական խմբերի կազմակերպիչներից մեկը, որոնք հետագայում՝ 1925 թվականին միացվել են Հայաստանի պրոլետգրողների ասոցիացիային։

Ծավալել է նաև գրական-գեղարվեստական գործունեություն։ Գրել է մանկապատանեկան թատերախաղեր, որոնք տպագրվել են «Պատկոմ», «Պիոներ» ամսագրերում, «Ավանգարդ» թերթում.

• «Ով աշխատի՝ նա կուտի»
• «Համր Մաթին»

Եղել է Հայկինոյի կինոբեմադրիչ

• «Խասփուշ», 1927
• «Հաշիմ», 1928