Ֆյուրեր

«Ֆյուրեր» տիտղոսը Հիտլերն ստացել է 1934 թվականի օգոստոսի 9-ին Վայմարյան Հանրապետության ռայխսնախագահ Պաուլ ֆոն Հինդենբուրգի մահից հետո։ Համաձայն օրենքի, ֆյուրերի ու ռայխսկանցլերի նոր պաշտոնը միավորում է նախագահի ու կանցլերի պաշտոնների հետ, դարձնելով Հիտլերին Գերմանիայի միակ ղեկավարը^[1][2]։ «Ֆյուրերության սկզբունքը» (գերմ.՝ Führerprinzip) լայնամասշտաբ քարոզվել է Նացիստական կուսակցության կողմից, որի ամենահայտնի կարգախոսներից մեկն էր` «Մեկ ժողովուրդ, մեկ կայսրություն, մեկ առաջնորդ» (գերմ.՝ Ein Volk, ein Reich, ein Führer):

ԳԴՀ-ում

ԳԴՀ-ում մինչև 1950-ական թվականները նաև օգտագործվել է Իոսիֆ Ստալինի վերաբերյալ^[3][4]։

Ներկայումս բառը կարող է (հեգնական) օգտագործվել օխլոկրատիայի ամեն առաջնորդի վերաբերյալ։

Բառը համարվում է մի քանի այլ բառերի բաղկացուցիչ մաս։ Օրինակ` Lokführer (մեքենավար), Spielführer (թիմի ավագ), Führerschein (վարորդական իրավունքի վկայական) և այլն։

Elberfelder-ի թարգմանությամբ, որը հրատարակվել է 1871 թվականին, «Führer» բառը համարվում է Հիսուս Քրիստոսի տիտղոսներից մեկը (համապատասխանում է հին հունարեն՝ καθηγητὴς, հայերեն «Առաջնորդ» կամ «Դաստիարակ»^[5][6]։

• Ֆյուրերի տեղակալ
• Դիկտատուրա
• Դուչե
• Կաուդիլյո
• Կոնդուկետոր
• Պոգլավնիկ