Luna
Le Luna[1] (simbolo astronomic: .svg){kind=small}
) es le unic satellite natural del Terra. Su diametro es minus de un tertio del Terra (3.476 km), su superficie, un dece-quarte parte (37.700.000 km2) e su volumine, circa un dece-quinte parte (21.860.000 km3). Le gravitate al superfacie es 0,165 G, un valor assi parve que Luna non poterea jamais posseder un atmosphera ultra de tracias miniscule.
| Luna |
|---|
| instantia de: planetary moon[*], planetary-mass moon[*], regular moon[*] |
| parte de: Earth-Moon system[*] |
  |
|
| data de creation: 4527 million de annos AEC |
| Commons: Moon |
Con undiametro equatorial de 3474 km illo es le quinte satellite le plusgrande del systema solar, dum que le grandor proportional respecto de su planeta illo es le satellite le plus grande: un quartodel diametro del Terra e 1/81 de su massa. Post Io, illo es alsi lesecunde satellite le plus dense. Illo se incontra in relationsynchronic con le Terra, semper monstrante le mesme facie verso leplaneta. Le hemispherio visibile es marcate con obscur mares lunaresde origine vulcanic inter le brillantes montes antique e ledistaccate astroblemas. Malgrado esser in apparentia le objecto leplus brillante in le celo depost le Sol, su superficie es inrealitate multo obscur, con un reflexion similar al del carbon. Suprominentia in le celo e su cyclo regular de phases ha facto ex leluna un objecto con importante influentia cultural desde leantiquitate tanto in le linguage, como in le calendario, le arte o le mythologia. Le influentia gravitational del Luna produce le mareas ele augmento del duration del die. Le distantia orbital del Luna,circa trenta vices le diametro del Terra, face que illo se vide in lecelo con le mesme grandor quam le Sol e illo permitte que le Lunacoperi exactemente le Sol in le eclipses solar total.
Le Luna es le unic corpore celeste sur le qual le esserhuman ha realisate un descenso habitate. Ben que le programma Lunadel Union Sovietic esseva le prime in attinger le Luna per un navespatial non-habitate, le programma Apolo del Statos Unite attingevale unic missiones habitate usque hodie, comenciante con le primeorbita lunar habitate per le Apolo 8 in 1968, e sex atterrageshabitate inter 1969 e 1972, essente le prime le Apolo 11 in 1969.Iste missiones retornava con plus quam 380 kg ex rocca lunar, que hapermittite attinger un detaliate comprension geologic del originesdel Luna (se crede que illo se formava ante 4500 milliones de annos post un grande impacto), le formation de su structura interne esu posterior historia.
Desde le mission del Apolo 17 in 1972, illo ha essitevisitate unicamente per sondas spatial non habitate, particularmenteper le astro-mobiles sovietic Lunokhod. Desde 2004, Japon, China,India, Statos Unite, e le Agentia Spatial Europee ha inviateorbitatores. Iste naves spatial ha confirmate le discoperta de aquagelate fixate sur le regolite lunar in crateres que se incontra in lezona de umbra permanente e illos es ubicate sur le polos. Il se haplanate futur missiones habitate al Luna, sed illos ancora noncomencia. Le Luna remane, sub le tractato del spatio exterior, liberepro le exploration de qualcunque nation con fines pacific.
Le Orbita del Luna
- Pro que le Luna sorti un hora (plus o minus) plus tarde cata die?
- Isto se explica facilemente cognoscente le orbita del luna circum le Terra.
Le Luna se move circum le Terra approximatemente un vice per mense. (Solo como dato curiose nos dicera que, in le lingua anglese, le parola month mense proveni de moonth [un forma saxon primitive pro "lunation"].) Si le Terra non faceva un gyro in un die complete, il serea multo facile detectar le movimento del Luna in su orbita. Iste movimento face que le Luna avantia circa 12 grados in le celo cata die. Si le Terra non gyrava, lo que viderea serea le Luna transversante le celo durante duo septimanas, e depois disparerea e esserea duo septimanas absente (durante le qual le Luna serea visibile in le latere opposte del Globo.)
Non obstante, le Terra completa un gyro cata die (e, per certo, le direction de gyro es pro le oriente), durante que le Luna se move in su orbita tamben pro le oriente. Assi, cata die le Terra tarda 50 minutas plus que le Luna pro dar fronte al Luna novemente (lo qual significa que nos pote vider le Luna in le Celo.) Le gyro del Terra e le movimento orbital del Luna se combina, de tal sorte que le sortita del Luna se retrahe in le ordine de 50 minutas cata die.
Pro notar le movimento del Luna in su orbita, on debe haber in mente su ubication in le momento del posta del Sol durante alcun dies. Su movimento orbital lo portara a un puncto plus al oriente in le celo in le crepusculo cata die.
