Phosphoro
Phosphoro es un elemento chimic de symbolo P e numero atomic 15. A causa de su reactivitate alte, non es trovar in un stato elemental. Le vaste majoritate de phosphoro es usate in fertilisantes, proque phosphoro es essential pro omne formas de vite.
| Silicium ← Phosphoro → Sulfure | |
| Apparentia | |
 | |
| quatro typos de phosphoro existe: blanc, rubie, e minus communmente, violette e nigre | |
| Proprietates atomic | |
| Nomine, symbolo, numero | Phosphoro, P, 15 |
| Serie chimic | nonmetallo |
| Gruppo, periodo, bloco | 15, 3, p |
| Configuration electronic | [Ne] 3s2 3p3 |
| Electronegativitate | 2,19 |
| Proprietates physic | |
| Stato | solido |
| Massa molar | 30,973762(2) g·mol−1 |
| Densitate | (blanc) 1,823, (rubie) ≈ 2,2 – 2,34, (violette) 2,36, (nigre) 2,692 g·cm-3 |
| Puncto de fusion | (blanc) 44,2 °C, (rubie, subl.) ≈ 416 – 590 °C, (violette, subl.) 620 °C, (nigre) 610 °C |
| Puncto de ebullition | (blanc) 280,5 °C |
| Calor de fusion | (blanc) 0,66 kJ·mol−1 |
| Calor de vaporisation | (blanc) 12,4 kJ·mol−1 |
| Calor specific | (blanc) 23,824 J·mol−1·K−1 |
| Conductivitate thermal | (blanc) 0,236, (nigre) 12,1 W·m−1·K−1 |
| Valores in unitates SI e in le conditiones normal del material (25 °C, 100 kPa) si non indica al contrario. | |
Mineralogia
Sur le Terra, le mineralogia del elemento phosphoro es limitate al phosphatos (ion phosphato [PO4]3−) ma in meteorites on trouva phosphuras (=phosphidos, ion phosphura P3−) de metal (Fe o Ni) como in le schreibersite (en) (Fe,Ni)3P.
Multo parve crystallos (< 20 µm) de phosphite de calcium CaHPO3 (con un gruppo phosphite HPO32−) es discoperite in 2022 in un fulgurite (en) (petra producite per fusion de minerales durante le impacto del fulgure (en) sur le solo (en)). Iste microcrystallos essava presente in spherulas constituate de siliciuras de ferro (FeSi e FeSi2). CaHPO3 es le prime material crystallin con phosphoro trovate in un fulgurite que non es un phosphato o un phosphura.[1][2]
Referentias
