Konserbatismo

Ti konserbatismo (Latin: conservare, "ti mangtaginayon") ket maysa a politikal ken sosial a pilosopia a mangiragpat ti panagtaginayon kadagiti tradisional a sosial a a patakder. Ti tao a sumursurot kadagiti pilosopia ti konserbatismo ket naibagbaga a kas maysa a traditionalista wenno konserbatibo.

Adda dagiti konserbatibo nga agsuksukisok a mangpreserba ti banbanay ti kina-agdama, a mangiyunay-unay ti katalinaay ken panagtultuloy, bayat a dagiti dadduma ket suppiatenda ti modernismo ken agsuksukisok ti panagsubli "ti pamay-an ti banbanag idi".^[1][2] Ti immuna anaipatakder a panagusar ti daytoy a termino iti politikal a kontesto ket babaen ni François-René de Chateaubriand idi 1819, kalpasan ti Pranses a Rebolusion.^[3] Ti termino, a naipakasaritaan a mainanig iti kanawan a payak ti politika, ket naus-usar idia a mangipalpalawag kadagiti nalawa a sakup ti panirigan.

Ni Edmund Burke, ti maysa nga Anglo-Irlandes a politiko a nagserbi idiay Britaniko a Kamara ti Commons ken simmuppiat ti Pranses a Rebolusion, ket isu ti naipammadayawan a kas maysa kadagiti nangbangon ti konserbatismo idiay Gran Britania.^[4] Segun kenni Hailsham, ti dati a mangipangulo ti Partido Konserbatibo ti Britaniko, "Ti konserbatibo ket saan a ti pilosopia ngem daytoy ket kas maysa a wagas, ti agkankanayon a puersa, nga agtigtignay ti awan panawenna a pamay-an iti panagrang-ay ti nawaya kagimongan, ken mangipadpada ti nauneg ken permanente a kammasapulan ti kasasaad ti tao."^[5]