Dagiti karbengan ti tao

Dagiti karbengan ti tao ket dagiti "sapsap a naaw-awatan a di maipaidam a kammasapulan a karbengan a pannakaikeddeng a tawidan timaysa a tao gapu ta isu ket maysa tao a parsua."^[1]Dagiti karbengan ti tao ket naaramid a kas unibersal (maipakat sadinoman) ken egalitariano (agpapada para iti amin). Dagitoy a karbengan ket mabalin nga adda a kas masna a karbegan wenno kas nainkalintegan a karbenagn, iti lokal, rehional, nailian, ken sangalubongan a linteg.^[2]Ti doktrina ti karbenagn ti tao iti sangalubongan a panagsanay, iti kaunegan ti sangalubongan a linteg, dagiti globo ken rehional a patakder, iti annuroten dagiti estado ken kadagiti tignay iti saan a gobernamental a gunglo, ket isu dagitoyen ti batayan iti publiko nga annuroten iti lawlaw iti lubong. Ti kapanunotan ti karbengan ti tao^[3] ket mangibagbaga, "no ti publiko a diskurso iti panawen ti kappia iti sangalubongan a kagimongan ket mabalin a maibaga nga adda iti maysa a sapasapa a moral a pagsasao, isu daytoy ti karbengan ti tao."Uray pay no kastoy, dagiti napigsa a pangtunton nga inaramid babaen ti doktrina iti karbengan ti tao ket agtultuloy a mangkasir kadagiti adu a pangdudua a maipanggep ti linaon, kasasaad ken pannakalinteg ti karbengan ti tao iti agdama nga aldaw. Isu a ti saludsod no ania ti kaibuksilanna babaen ti maysa a "karbengan" ket kontrobersia met laeng ken suheto daytoy kadagiti agtultuoy a pilosopiko a suppiatan.^[4]