Zum Inhalt springen

Franzeescha Werter im Elsàssische

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Elsàssisch
Zruck zum alemannische Wiktionary

Wenn Elsàsser ehra Dialekt reda, nutza sa viil franzeescha Werter, mettla im Elsàssische. (Zum Bispil : "ech gang uf d’Kassa a neier chéquier ge hola". Oder erger : "ech han a rendez-vous fer a prêt immobilier".)

S’esch meistens a Schwecha vu der Sproch : ma esch’s nemm so gwehnt, Elsàssich hera und reda ; no falle eim d’franzeescha Werter schnàller i.

Awer s’gebt noch a bsunderer Fall, wo mehr ufmerksam esch. Teil franzeescha Werter ghera sitter sehr lang zum elsàssische Dialekt.

Gschecht

Am Afang vum Johrhundert 1900, wo fascht noch kei Elsàsser franzesch hat kenna, hat’s im elsàssische Dialekt scho a baar franzeescha Werter gàà.

Niema hat salamols gweßt as die Werter vum franzeescha kumma. D’Litt senn ewerrascht gse wenn sa d franzeescha Sproch entdeckt hann : sa hann derno erst igsa wie die Werter ufmerksam senn. Mangmol esch’s gar net uffallend gse, denn d’Ussproch hat sech kenna viel àndra met der Zitt, em Mül vu da Elsasser (zum Bispil : une tranche de jambon esch wora : "a Transcha Schambung"). Die Werter folga de elsàssischa Regel vu der Grammatik (zum Bispil : "ech han a Làderschipla gschwasiert" esch uf franzeesch : j’ai choisi une petite jupe en cuir).

Zwescha 1870 und s'ànd vum erschta Wàltkrieg hat ma praktisch ke franzeesch me gredt im elsàssischa Sprochrum. Also vel vu dana alta franzeescha Werter kumma vu der Perioda vor 1870.

D Harkunft vu dana Werter esch, wia velmols en Etymologie, net gànz eifach. D Werter sen net unbedingt direkt vum Franzeescha ens Elsassischa kumma; mehrera vu dana Werter gett's aui en dr ditscha oder alemannischa Sprochrüüm - oder 's hat sa gaa un sa sen speeter därt verschwunda. Em XX. Johrhundert, noh dr ditscha Zitt, esch d Ifiahrung vu franzeescha Werter in dr elsassischa Dialekt emmer stärker worra - dia nèia franzeescha Werter sen vu da ältera aui net emmer eifach z'unterscheda.


Teil Litt hann sech salamols amusiert fer die bsundra Werter ufschriwa; do esch eina vu dana Lista:

Franzeescha Werter im elsàssische Dialekt
Franzeesches WortElsassisches WortDitsches WortBispil
Person
cavalier, cavalièreCavalierTänzerDer Jules esch mi Cavalier am Bal
clientClientKundeDa Gschàftsmann hat jetzt a Client verlora !
conscritConscritRekrutEr geht met da Conscrit das Johr
cousinKusinVetterAlla Kusin senn iglada
crapuleKrapülSchuftEn dàra Stroß wohnet nur Krapül
gourmandGourmandFresserMi Suhn esch a Gourmand
guignolGuignolHanswurstDas Kend esch a Guignol !
madameMadamFraua schena Madam
mademoiselleMamsellFräuleina schena Mamsell
marraineMarrainePatinD'Marraine werd iglada
monsieurMonsieurHerrA Grüeß em Monsieur Meyer !
mouchardMouchardAngeberAr hàt uns verrota, wie n'a Mouchard
paillassePaillassClownDer Paillass macht alla Kender lacha
parrainParrainPateDer Parrain werd iglada
polichinellePolichinelleHanswurstS'Biewala spelt gàrn met sim Polichinelle
Hor
chignonChignonHaarknoten
favoriFavoriBackenbart
Sacha
abat-jourAbaschurLampenschirm
acajouAcaschuMahagoni
agrafeAgrafeSpange
annuaireAnnuaireTelefonbuch
bâcheBâchePlane
bagageBagaschReisegepäck
biberonBiberonSaugflasche
bidonBidonKanne
billetBilletFahrkarte
bonBonScheinEch han a Bon gwunna fer a Reis umasunscht
bonbonneBonbonneKorbflasche
bondeBondeSpund
bordureBordüreRahmen
bouchonBuschungZapfen
bougieBuschiKerzea Buschi lo brenna
bouquetBouquetStrauß
braceletBraceletArmband
briquetBriquetFeuerzeug
cache-potCache-potÜbertopf
ceintureCeintureGürtel
chargeChargeLasta schwara Charge
coffre-fortCoffre-fortGeldschrank
collierCollierHalsband
couvertCouvertGedeck
crayonCrayonBleistift
eau de CologneEau-de-Colognekölnisch Wassermet Eau-de-Cologne der Recka iriwa
enveloppeEnveloppeHülle
épuisetteEpuisetteKescher
filetFiletLendenstück
gamelleGamelleKochgeschirr
hotteHotteTragkorb
housseHousseÜberzug
insigneInsigneAbzeichen
jumelleSchumelleFernglas
lamelleLamelleBlättchen
manègeManeschKarusselKender ritta gàrn uffem Manesch
martinetMartinetKlopfpeitsche
médailleMedailleMedaille
monte-chargeMonte-chargeLastenaufzug
nacreNacrePerlmutter
parapluieBarabliRegenschirmNemm a Barapli, s'ràgnet
parasolParasolSonnenschirm
pelotePeloteKnäuel
plumeauPlumeauFederwisch
porte-cigarePorte-CigareZigarrentasche
portefeuillePortefeuilleBrieftasche
porte-monnaieBorbonnaiGeldbeutel
pot de chambrePotschamberNachttopfEch müeß der Potschamber lahra
poudrePuderPulverPudermelech
punaisePunaiseWanze
quenouilleQuenouilleSpinnrocken
râpeRapaReibe
réservoirReservoirBehälter
réticuleReticüleHandtäschchen
sacocheSacocheSatteltasche
saladierSaladierSalatschüssel
sautoirSautoirHalskette
storeStoreRollvorhang
timbreTimbreBriefmarke
toupetToupetHaarschopf
trancheTranschaSchnittea Transcha Spàck
triageTriageAuswahl
trottoirTrottoirBürgersteigLauf uffem Trottoir, net en der Stroß !
un reçua reçuQuittung
vernisVernisLack
Warkzig
basculeBascüleSchaukel
bâtiBatiGestell
bielleBiellePleuelstange
bobineBobineSpule
boulonBoulonBolzen
brideBriseZügel
chassisChassisRahmen
chevilleChevillePflock
côneConeKegel
coussinetCoussinetLagerschale
filièreFiliereGewindeeisen
levierLevierHebel
manetteManetteHandhebel
manivelleManivelleKurbel
passe-partoutPasse-partout
pitonPistonRingschraube
pouliePüliRolle
rondelleRundelScheibe
transmissionTransmission
vilebrequinVilebrequinBohrwinde
Plunder
boléroBolero
bottinesBottinesHalbstiefel
cache-nezKaschneHalstuch
capoteCapoteFeldmantel
casqueCasqueHelm
chaussettesSchossettSocke
corsetKorseSchnürbrustS'trajt a Korse fer finer ussaa
foulardFularHalstucha Fular abenda
galochesGaloschHolzsohlenschuh
gibecièreGibecièreJagdtasche
giberneSchibara
giletSchileWestea warmer Schile
guêtresGuêtresGamasche
jaquetteSchacketa Làderschacket
jarretellesSchartellStrumpfbandMina Strempf hewa met Schartell
jupeSchüpRocka langa Schüp
pardessusPardessüUberziehera langer Pardessü
pochettePochetteTäschchen
robe de chambreRobdeschamberMorgenrock
soquettesSocketkleine Sockewissa Socket alega, am Sundig
valiseWalissHandkoffera belliga Waliss us Papadeckel
voileVoileSchleierA wisser Voile brucht ma an a Hochzit
voiletteVoiletteHutschleierGega d'Sunna legt ma a Huet met Voilette a
Reisa
ambulanceAmbülanceKrankenwagenA Ambulance hat mi ens Spital gfiert
coupéCoupéMi nei Auto esch a Coupé
guidonGuidonLenkstangeDer Guidon hebt nemm guet am Velo
ridelleRidelleWagenleiter
roue-libreRoue-libreFreilauf
tramwayTramwayStraßenbahnder milhüser Tramway
véloVeloFahrradEr esch met dem Velo gheit
volantVolantSteuerHeb guet der Volant !
Mevel
canapéKanapeCouchUffem Kanape ablega
chaise-longueChaise-longue
dressoirDressoir
étagèreEtagèreWandbrett
fauteuilFauteuilSesselem Großvater si Fauteuil
pupitrePüpitreSchreibpilt
sommierSommierAuflagematratze
tabouretTabouretSchemel
Hüs
atelierAtelierWerkstattAr schaft em Atelier
bassinBassinBecken
boutiqueBütikWerkstattDer Schriiner schaft en sina Bütik
cabinetKabinäToiletteuf's Kabinä geh
cirqueCirqueZirkus
citéCitéArbeitersiedlung
devantureDevantüreSchaufenster
gareGareBahnhofEch kumm vu der Gare
mansardeMansardaDachstubeAr wohnt en a Mansarda
passerellePasserelleFußgängerbrücke
perronPerronVortreppe
plafondPlafondDecke
quartierQuartierViertel
remiseRemiseSchuppen
serreSeraTreibhaus
Blüema
coquelicotCoquelicotKlatschrose
laurierLaurierLorbeera Blet Laurier
margueriteMargueriteGänseblümchen
penséePenseeStiefmütterchen
Beruef
acteurActeurSchauspieler
adjointAdschueStellvertreterDer Adschue schaft met dem Maire
braconnierBraconnierWilddieb
caissierCaissierKassierer
chauffeurChauffeurFahrerDer Chauffeur wartet scho em Autobus
clercClercKlerikerAr esch Clerc bim a Notar
coiffeur, coiffeuseCoiffeur, CoiffeuseFriseur, FriseuseDa Coiffeur strahlt eim güet
commisCommisAngestellterDer Commis macht Leferunga fersi Patron
dentisteDentisteZahnarztEch müeß a Zahn lo üsrissa bim Dentiste
douanierDouanierZollbeamterD'Douanier suecha ebber
épicierEpicierKrämerBi dam Epicier fendet ma alles izkaufa
facteurFacteurBriefträgerWas hat der Facteur Brocht het ?
femme de chambre
fripierFripierTrödler
garçonGarçonOberGarçon, ech wott noch a Glas Wi !
garde-chasseGarde-chasseJagdhüter
graveurGraveurSchnittkünstler
greffierGreffierGerischtschreiber
huissierHuissierGerichtsdiener
maireMaireBürgermeisterDer Herr Maire macht vel fer s'Dorf
mairieMairieRathaus
maitresseMaitresseLehrerin
mécanicienMecanicienMechaniker
ménageMenaschHaushalt
pâtissierPatissierFeinbäcker
plantonPlantonOrdonnanz
pompierPumpieFeuerwehrmannD'Pumpie kumma s'Fiir ku lescha
portierPortierPförtner
proviseurProviseurOberstudiendirektor
tripierTripierDarmhändler
valet de chambreKammerdiener
volontaireVolontaireFreiwilligerMa süecht Volontaire fer am Sundig schaffa
voyageurVoyageurReisenderAlla Voyageur muen ussem Zug üsstiga
Koscht
absinteAbsinteAbsinte trenka seig net gsund
bain-marie (belle-marie)BelmarieWasserbadlo kocha em Belmarie
canardcanardA canard esch a Zucker im Alkool dungt
cervelasCervelasSchlackwurstdeck wie'na Cervala
champignonsChampignonPilzFleisch met a Champignonsoßa
chapelureChapelürSemmelmehl
charcuterieCharcüterieWurstwarenEm Elsass eßt ma garn Charcüterie
chiqueChiquePriem
confitureKumfitürMarmeladea Flada Kumfitür
cornichonCornichonGurke
côteletteKotelettRippchen
court-bouillonKurbouillonlo kocha em Kurbouillon
crème fouettéeCrem FuatteeSchlagsahneArdbeera senn güet met Crem Fuattee
croquetteCroquetteKlößchen
dent-de-loupDadluDadlu senn bredla wo an Schankala glicha
dessertDessertNachtisch
féculeFecüleStärkemehl
fondantFondantschmelzend
gaufrettesGaufrettesWaffelchen
glaceGlaceEis
jambonSchambungSchinkena Transcha Schambung
macaronsMakronMakrone
mélangeMelanschGemischDer Metgzer verkauft güeta Melansch Werscht
pisseenlitPissenliLöwenzahna Pissenlitsalat
pot-au-feuPot-au-feu
quenellesKnellFleischklößchena Suppa met Knell
vermicelleVermicelleFadennudel
vin chaudWinschoGlühweinAm Wienachta trenkt ma Winscho
vinaigretteVinaigretteEssigsoße
vol-au-ventVol-au-ventAls Vorgang gebt's Vol-au-vent
Najarei
baleineBaleineStange
canevasCanevasStickgaze
coutilKutilZwillich
crochetCrochetHaken
décolletéDécolletéBrustausschnitt
deux-piècesDeux-pièceszweiteiliger Anzug
empiècementEmpiècementEinsatzstück
faux-culFaux-culFriehier han d'Fraua Faux-cul trajt, fer breiter ussah
galonGalonBorte
jourSchurOffnung
liseréLiseréLitze
molletonMolleton
pincePinceMet Pince kat ma a Rock inamma
plastronPlastronVorhemd
reversReversAufschlag
taffetasTaffetasTaffet
Müsik
bugleBügelflügelhornBügel esch anderscht as Trumpeta
claironClaironHorn
corCorHorn
pistonPistonKolben
répétitionRepetitionProbe
tambourTambourTrommel
Tier
furetFüretFrettchen
Verscheda
abonnementAbonnementDauerbezug
carréCarréQuadrat
concoursConcoursWettbewerb
contributionContributionSteuer
corvéeKorweDas esh a Korve wo ma wirklig net garn macht !
courageKuraschMutMüesch Kurasch haa !
disputeDisputeStreit
failliteFaillitBankrott
idéeIdeeIdeea güeta Idee
malheurMalheurUnglück
manièresManieraUmständeEr hat schena Maniera
misèreMisseerElendAr hat vel Misseer en sim Lawa gha
octroiOctroiStadtzoll
serviceSerwissDienstpflischt
sous-chefsous-chef
succèsSükseErfolgHasch Sükse met da maidla
tournéeTurneeGeschäftsreiseDer Lehrbue geht uf Turnee
visiteWissitBesuchMer kumma a kleina Wissit ku macha
Usdruck
à la chienneà la chienneSa hat d'Hor lo schnida "à la chienne"
à partapartWas net derzue kumt leen mer apart
adieuadielebewohl !Adie, me sahn is weder Morn !
anté-christAndakchreschtA Andakrescht esch gega d'Relagion
au loupau loupMa sott net "au loup" schreia wenn's net schlem esch
bonjourbuschurguten Tag !Buschur, wie geht's ?
bonsoirBonsoirguten Abend !
charivariCharivariKatzenmusik
complimentKumplimantKumplimant ! Besch schen !
enfinenfinEnfin, redde m'r nemm dervu...
excusezesküseentschuldigung !Esküse, ech ha das net gmeint
la luneLalüneMondDer Lalüne esch ganz rund henecht
mercimercidanke !Merci vielmols !
pardonpardonentschuldigung !
salutsalüsalü binander !
serviceserwissNichts zu danken !Merci ! - Serwiss!
tantôtdadoHeutzutageDado esch alles modern
Adjektiv
alertealertmunterWenn ma jung esch, esch ma noch alert
capableKapabelgeeignet
courageuxkuraschiertmutigS'ech a kuraschierter Büe
difficilediffisiilAr esch diffisiil em assa
fixeFixfest
jalouxSchalueifersüchtigAr esc Schalu ewer sim Brüeder
justeSchustknappMet der Verspätung esch d'Zit schust wora
lestelesteflink
maboulmabulverrücktBesch dü mabul ?!
malinmalinschlau
misérablemiserawelelendS'hat miserawel usgsaa
nobleNoweladligS'esch nowel in dam Hus
sérieuxSeriösernsta seriös Maidla
Verb
amuseramusierabelustigenAmusiera'ni guet !
chagrinerchagrinierabetrüben
changerchangieraändernAlles changiert, met der Zitt
chicanerchicanierameckern
choisirchwasieraauswählenHan ehr a Menü gschwasiert ?
embêterembetieraärgernMüesch der Hund net embetiera !
empêcherempechieraverhindern
flatterflattieraschmeichelnSa tuet garn flattiera
garnirgarnieraverzieren
gênerschenierastörenSchenier di numma net !
profiterprofitieraausnutzenMer profitiera vum Schen Watter
trompertrumpieratäuschenS'esch latz : ech ha mi trumpiert
🔥 Top keywords: Wikipedia:HouptsyteWikipedia:ImpressumWikipedia:Houptsyte (Schwyzerdütsch)Carles PuigdemontMarie AntoinetteAimé de PalézieuxSpezial:SuechWikipedia:Gemeinschafts-PortalWort:HouptsyteWikipedia:HilfePornhubWikipedia:Iber WikipediaWikipedia:KontaktSpezial:Letschti ÄnderigeWikipediaGrundbegriffe der Psychologie von heuteZweiter WeltkriegKleopatra VII.Wort:Schweizer VokabelnWikipedia:WillkommenSpruch:HouptsyteSchweizerdeutschWikipedia:ArtikelverzeichnisBarend FruithofBenutzer Diskussion:TerfiliBenutzer Diskussion:BadenerBenutzer Diskussion:B.A.EnzPrisca ThevenotSexualpraktikWikipedia:Aktuelle MeldungenWikipedia:Houptsyte (Schwäbisch)Wikipedia:StammtischAlemannischBenutzer Diskussion:EruedinWikipedia:BlettliKategorie:!HauptkategorieLeonie WalterRebecca IndermaurBenutzer Diskussion:Leyo