استخوان پوستی یا استخوان غِشایی (به انگلیسی: Dermal bone)، یک ساختار استخوانی مشتق از استخوانسازی درونغشایی است که اجزایی از اسکلت مهرهداران شامل بخش اعظم جمجمه، آروارهها، پوشش آبشش، کمربند شانه و خارهای باله ماهی و لاک لاکپشت را تشکیل میدهد.
برخلاف استخوانسازی درونغضروفی، استخوان پوستی از غضروف تشکیل نمیشود؛ غضروفهایی که سپس کلسیمی میشوند.[۱] استخوان پوستی در داخل درم تشکیل میشود و تنها با تجمع رشد میکند - بخش خارجی استخوان توسط استئوبلاستها رسوب میکند.
عملکرد برخی از استخوانهای پوستی در سراسر مهرهداران حفظ شدهاست، اگرچه در شکل و تعداد استخوانها در سقف جمجمه و ساختارهای پسجمجمهای تفاوتهایی وجود دارد. در ماهیهای استخوانی، استخوان پوستی در پرتوهای باله و فلسها یافت میشود. نمونه خاصی از استخوان پوستی ترقوه است. برخی از عملکردهای استخوان پوستی جنبههای زیستمکانیکی دارد، برای نمونه محافظت در برابر شکارچیان.[۲][۳][۴] همچنین استدلال میشود که استخوانهای پوستی در امور اکوفیزیولوژیکی مانند انتقال حرارت بین بدن و محیط اطراف هنگام غنودن جاندار (آنطور که در تمساحها مشهود است) دخیل هستند.[۵] و همچنین در بافر اسیدوز تنفسی استخوان در طول بیتنفسی طولانی مدت (که در تمساحها و لاکپشتها مشهود است).[۶][۷] این عملکردهای اکوفیزیولوژیکی متکی به راه اندازی شبکه رگهای خونی در داخل و مستقیم بالای استخوانهای پوستی است.[۸]
درباره ماهی |
| ||||
---|---|---|---|---|---|
کالبدشناسی و فیزیولوژی |
| ||||
سامانههای حسی |
| ||||
تولیدمثل |
| ||||
جنبش ماهی |
| ||||
رفتارهای دیگر |
| ||||
زیستگاههای دریایی |
| ||||
انواع دیگر |
| ||||
بازرگانی |
| ||||
گروههای اصلی | |||||
فهرستها |
| ||||