| Մարոն | |
|---|---|
| Տեսակ | գրական ստեղծագործություն |
| Ժանր | քնարապատմողական |
| Հեղինակ | Հովհաննես Թումանյան |
| Բնագիր լեզու | հայերեն |
| Գրվել է | 1887 թվական |
| Վիքիդարան | Մարոն |
Մարոն, Հովհաննես Թումանյանի պոեմը՝ գրված 1887 թվականին։ Պոեմը պատմում է իննամյա Մարոյի և հասուն Կարոյի ամուսնության մասին։
Հովհաննես Թումանյանի ամենավաղ ստեղծած պոեմներից է։ Առաջին անգամ հրատարակվել է 1892 թվականին Մոսկվայում լույս տեսնող «Բանաստեղծություններ» ժողովածուի 11-րդ հատորի 136-146-րդ էջերում։ Այնուհետև տպագրվել է Թիֆլիսի «Բանաստեղծություններ» ժողովածուի 83-90 էջերում[1]։
1892 թ. պոեմի առաջին հրատարակարված տարբերակ ուներ «Մարո (Գյուղացի մանկան պատմությունը)» վերնագիրը։ «Թիֆլիսի բանաստեղծությունները» ամսագրում հրատարկված երկրորդ տարբերակում ենթարկվել է լեզվական կառուցվածքային նշանակալի վերամշակման։ Պոեմից հանվել է ավելորդ կենցաղային մանրամասները, և պոեմի նախնական 204 տողից մնացել է 158 էջ ։
Պոեմի կենսական հիմքը նահապետական բարքերով ապրող գյուղի աղջիկների վախահաս բռնի ամուսնության և կնոջ ստրկական վիճակի փաստերն են։
«Իմ մի քանի գրվածքների բացատրությունը» գրառման մեջ պահպանվել է պոեմի ստեղծման կոնկրետ շարժառիթի մասին Թումանյանի վկայությունը։ Այնտեղ նշված է. «1. Զուռնաչի Սաքոյի աղջկա պատմությունը և «Մարոն»։ Ինչպես տասնամյակներ առաջ վկայել են Ն. Թումանյանն ու Ա. Ինճիկյանը, Անտոնյան Սաքոյի դստեր հետ կապված նույն դեպքը մինչև այժմ էլ Դսեղում պատմում են»։
Իննամյա Մարոն ամուսնանում է հասուն Կարոյի հետ։ Սկզբում Մարոյին դուր է գալիս Կարոյի բերած քաղցրավենիքը, սակայն առաջին գիշերվանից հետո Մարոն բախվում է հասուն կյանքի և ամուսնական դժվարություններին։ Մարոն փախչում է տնից և վերադառնում հայրական տուն, սակայն հայրը չի ընդունում Մարոյին, հաշվի առնելով հասարակության կարծիքը, նահապետական «օրենքները» և վռնդում է նրան։ Հուսալքված Մարոն չի դիմանում և նետվում է անդունդը։ Նրա մայրը այդպես էլ չի հասկանում Մարոյի ինքնասպանության պատճառը՝ ասելով[2].
 | ― Ո՞վ քեզ ծեծեց, Մարո ջա՜ն, |  |
