Ispaniyaning davlat bayrogʻi (ispancha: Bandera de España), 1978-yil Konstitutsiyasida belgilanganidek, uchta gorizontal qizil, sariq va qizil chiziqdan iborat: sariq chiziq har bir qizil chiziqdan ikki baravar kattaroqdir. Anʼanaga koʻra, oʻrta chiziq koʻproq gualda arxaik atamasi bilan aniqlanganadi.
Butun 19—20-asrlar davomida bayroqning rang sxemasi oʻzgarmay qolib ketgan, ikkinchi respublika davri (1931-1939) bundan mustasno.
Ispaniya bayrogʻining qonuniy asoslari va texnik xususiyatlarimanbasini tahrirlash
Ispaniya bayrogʻi haqidagi qonunlar va qoidalar quyidagilardir:
1978-yilgi Ispaniya Konstitutsiyasi quyidagi milliy bayroqni oʻrnatdi:
La bandera de España está formada por tres franjas horizontales, roja, amarilla y roja, siendo la amarilla de doble anchura que cada una de las rojas. Artículo 4 1 de la constitución española de 1978
Tarjimasi:Ispaniya bayrogʻi uchta gorizontal chiziqdan iborat: qizil, sariq va qizil; sariq chiziqning balandligi ikkala qizil chiziqning umumiy balandligiga teng.1978-yilgi Ispaniya Konstitutsiyasining 4.1-moddasi
39/1981-sonli qonun bayroqdan foydalanishni tartibga soluvchidir.[1]
441/1981-sonli qirollik farmoni, bayroq ranglarining batafsil texnik tavsiflarini belgilab beradi.
Bayroqlar, bannerlar va timsollar toʻgʻrisidagi nizomni oʻrnatuvchi qirollik farmoni 1511/1977 (Reglamento de Banderas y Estandartes, Guiones, Insignias y Distintivos)[2]
1913-yil 19-iyuldagi qirollik farmoni (1913-yil 1-yanvarda kuchga kirgan), 5 chiziqli ispan savdogar bayrogʻini bekor qilish va oddiy ikki rangli — qalqonsiz milliy bayroqni — Ispaniya savdogar bayrogʻi sifatida oʻrnatish.[3]
Bayroqni faqat gorizontal holatda jamoat binolari, xususiy uylar, korxonalar, kemalar, shahar maydonlari yoki rasmiy marosimlar paytida koʻtarish mumkin. Bayroq quyosh chiqishidan quyosh botishiga qadar koʻtarilishi kerak boʻlsa-da, Ispaniya va xorijdagi davlat idoralari bayroqni 24 soat davomida koʻtarishlari kerak (kechasi va yomon yorugʻlikda, u toʻgʻri yoritilishi kerak). Bayroqlar qonuniy meʼyorlarga muvofiq boʻlishi kerak va ifloslanishi yoki shikastlanmasligi kerak.
Boshqa bayroqlar mavjud boʻlganda oʻrnatilganda davlat bayrogʻi kichikroq oʻlchamlarga ega boʻlmasligi va tegishli bayonnomaga muvofiq koʻzga koʻringan, hurmatli joyda joylashtirilishi kerak.
Ispaniya davlatining baʼzi yuqori martabali amaldorlari (yaʼni, prezident, vitse-prezidentlar va hukumat vazirlari yoki Deputatlar Kongressi va Senat raislari) oʻz maqomining vakili bayrogʻini koʻrsatishga haqli. Bu Ispaniyaning kvadrat bayrogʻi boʻlib, sariq chiziqda Ispaniya gerbi joylashgandir.
Ispaniya Qurolli Kuchlari tomonidan ishlatiladigan bayroq davlat bayrogʻi va milliy bayroq sifatida ishlatiladigan bayroqdir. Biroq, harbiy qismlar kamroq choʻzinchoq, koʻproq kvadrat versiyasidan foydalanadilar.
Harbiy qism bayrog'i
Frankoist Ispaniya ostida armiya bayrog'i
AFrankoist Ispaniya davrida Qal'alar va qal'alar uchun qurilgan armiya bayrog'i (1940-1945)
Oʻrta asrlarda milliy bayroq tushunchasi mavjud boʻlmagan paytda, Ispaniyaning ramzi Qirol qalqoni edi. U boshqa turli bayroqlardan iborat boʻlib, ular qoʻshinlar yoki qirol himoya qilgan barcha qadriyatlarni ifodalovchi tasvirlar va belgilar bilan toʻla edi.
Ispaniyada XVI asrda birlashgan oʻrta asr qirolliklari oʻzlarining geraldik ramzlariga ega edilar va ularning dengiz floti Oʻrta er dengizi va Atlantika okeanida oʻz bayroqlari va standartlarini namoyish qilish uchun ishlatilgan, bu yerda Aragon va Kastiliya tojlari tegishli taʼsir doirasiga ega edi. Aragon tojining bayrogʻi toʻrtta qizil chiziqli sariq bayroq edi (bu element tojni tashkil etgan hududlarning hozirgi bayroqlarida keng tarqalgan: Aragon, Kataloniya, Valensiya, Balear orollari va Fransiyadagi Russillon). Kastiliya toji, 1230-yilda Kastiliya va Leon qirolliklari oʻrtasidagi yakuniy ittifoqdan buyon, Kastiliya va Leonese bilan almashtirilgan chorak bayroqdan foydalangan. Aragon va Kastiliya bayroqlari va gerblari katolik monarxlari 1475-yilda oʻzlarining shaxsiy toj birligining yangi ramzlarini yaratganlarida birlashdilar.
Kastiliya va Leon bayrogʻi Yangi Dunyoga kelgan birinchi Yevropa ramzi edi.[5]
Burgundiya xochi Ispaniyaga 1496-yilda Kastiliyalik Joanna Burgundiya gertsogi Xushbichim Filippga turmushga chiqqanidan keyin kiritilgan. Bayroq Xushbichim Filippning asosiy ramzi edi. U ispan veksilologiyasiga chet eldan kelgan boʻlsa-da, Ispaniyaning asosiy ramziga aylanadigan dizaynni kiritdi. Bayroq odatda oq yoki sariq rangli matoga tikilgan. Burgundiya xochi „Burgundiya qanoti“ yoki ispancha: La Cruz de San Andrés nomi bilan ham tanilgan. u Avliyo Endryu xochidan olinganidek edi. Ispaniyalik Karl I hukmronligi davridan beri (1516-1556) turli ispan qoʻshinlari turli maydonlarda Burgundiya xochi tasvirlangan bayroqlardan foydalangan. Shuningdek, u Burgundiya kamonchilarining kiyimlariga, keyinroq esa qolgan qoʻshinlarning kiyimlariga kiritilgan. U Ispaniya polk bayroqlarida ham paydo boʻlgan.
1760-yilda Charles III Muqaddas Ruhning yoqasini bosgan holda qirollik belgisi qalqonini oʻzgartirdi, Oltin runeni saqlab qoldi va Farnese uyiga (oltita koʻk zambaklar) va Medici (beshta qizil disk va) mos keladigan ikkita yangi chorak qoʻshdi.
Ispaniya polklarining harbiy bayrogʻi yoki Koronela, Burbonlar davrida, hududiy kelib chiqishi, qoʻmondoni va boshqalarga qarab har bir harbiy qismda turli xil qoʻshimchalar bilan Burgundiya xochi tasvirlangan edi.