Đường sắt ở Ý | |
---|---|
Một đoàn tàu cao tốc tại Ga Trung tâm Milano Stazione | |
Vận hành | |
Đường sắt quốc gia | Ferrovie dello Stato |
Nhà khai thác | Trenitalia (quốc gia) Nuovo Trasporto Viaggiatori (quốc gia) Trenord (địa phương) Trasporto Passeggeri Emilia Romagna (địa phương) Thello (quốc tế) Mercitalia (tàu hàng) |
Thống kê | |
Lượt khách | 883.3 million (2019)[1] |
Hệ thống độ dài | |
Tổng cộng | 16.723 km (10.391 mi)[2] |
Đường ray đôi | 7.505 km (4.663 mi)[2] |
Kích thước ray | |
Chính | 1.435 mm (4 ft 8 1⁄2 in)khổ tiêu chuẩn |
Hệ thống đường sắt Ý là một trong những loại hình giao thông quan trọng nhất của cơ sở hạ tầng của Ý, với tổng chiều dài[3] là 24.227 km (15.054 mi) trong đó chiều dài các tuyến hiện đang hoạt động là 16.723 km.[4] Mạng lưới đường sắt này gần đây đã phát triển với việc xây dựng mạng lưới đường sắt cao tốc mới. Ý là thành viên của Liên minh Đường sắt Quốc tế (UIC). Mã quốc gia của Ý là 83.
RFI (Rete Ferroviaria Italiana, Đường sắt Ý) là một nhà quản lý cơ sở hạ tầng đường sắt thuộc sở hữu của nhà nước quản lý hầu hết cơ sở hạ tầng đường sắt của Ý. Tổng chiều dài của các tuyến đường sắt đang hoạt động thuộc RFI là 16.723 km (10.391 mi),[5] trong đó 7.505 km (4.663 mi) là đường sắt đôi.[5] Các tuyến được chia thành 3 loại:
Phần lớn mạng lưới của Ý được điện khí hóa với chiều dài là 11.921 km (7.407 mi). Hệ thống điện 3 kV điện một chiều thường sử dụng trên các tuyến đường sắt thường và 25 KV điện xoay chiều trên đường sắt cao tốc.[7] Mạng lưới đường sắt Ý cũng bao gồm các tuyến đường sắt nhỏ khác do các công ty khác vận hành, ví dụ như Ferrovie Emilia Romagna và Ferrovie del Sud Est với tổng chiều khoảng 3.000 m.
Tuyến đường sắt đầu tiên ở Ý là tuyến Napoli - Porticivà được xây dựng vào năm 1839 để nối cung điện hoàng gia Napoli với vùng ven biển. Sau khi Vương quốc Ý được thành lập năm 1861, một dự án đã được bắt đầu để xây dựng một mạng lưới đường sắt từ dãy Anpơ đến Sicilia.
Chuyến tàu cao tốc đầu tiên là ETR 200 của Ý vào tháng 7 năm 1939 đi từ Milano đến Firenze với tốc độ là 165 km/h (103 mph), tốc độ tối đa là 203 km/h (126 mph).[8] Với dịch vụ này, đường sắt đã có thể cạnh tranh với các dịch vụ hàng không. Tuy vậy, Chiến tranh thế giới thứ hai đã làm dịch vụ này phải ngừng lại.
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Ý bắt đầu công việc sửa chữa các tuyến đường sắt bị hư hại và xây dựng gần 20.000 km (12.000 mi) đường sắt mới.
Ngày nay, cơ sở hạ tầng và đường sắt do Rete Ferroviaria Italiana (RFI)[9] trong khi phần tàu và tàu khách chủ yếu do Trenitalia quản lý. Cả hai đều là công ty con của Ferrovie dello Stato (FS), từng là nhà điều hành tàu hỏa duy nhất ở Ý.
Tàu cao tốc được phát triển trong những năm 1960. Đầu máy E444 là đầu máy tiêu chuẩn đầu tiên có tốc độ tối đa là 200 km/h (120 mph), còn tàu điện động lực phân tán ALe 601 (EMU) đạt tốc độ 240 km/h (150 mph) trong một lần chạy thử. Các đoàn tàu EMU khác như ETR 220, ETR 250 và ETR 300, cũng được cải tiến để có tốc độ lên đến 200 km/h (120 mph). Hệ thống phanh của các đầu máy đã được cải thiện thêm để phù hợp với tốc độ di chuyển ngày càng tăng.
Vào ngày 25 tháng 6 năm 1970, đã khởi công xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Roma - Florence Diresttissima, nó là tuyến đường sắt cao tốc đầu tiên ở Ý. Nó có chiều dài là 5.375 kilômét (3.340 mi), trong đó có cây cầu bắc qua sông Paglia là cây cầu dài nhất ở châu Âu. Công trình được hoàn thành vào những năm 1990.
Năm 1975, một chương trình cải tiến rộng rãi đầu máy toa xe đã được đưa ra. Tuy nhiên, do quyết định tập trung nhiều hơn vào giao thông địa phương này đã gây ra sự di chuyển nguồn lực từ các dự án đường sắt cao tốc đang thực hiện, dẫn đến việc các dự án này bị chậm tiến độ hoặc trong một số bị bỏ dở hoàn toàn. Do đó, 160 đầu máy điện E.656 và 35 đầu máy D.345 cho giao thông vừa và trung đã được mua lại, cùng với 80 đoàn tàu EMU ALe 801/940, 120 đầu máy diesel ALn 668. Khoảng 1.000 toa tàu khách và 7.000 toa chở hàng cũng đã được mua.
Vào những năm 1990, dự án Treno Alta Velocità (Viết tắt:TAV) bắt đầu được xây dựng, một mạng lưới tốc độ cao mới trên các tuyến Milan - (Bologna – Florence – Roma – Napoli) - Salerno, Turin - (Milano – Verona – Venice) - Trieste và Milano – Genoa. Hầu hết các tuyến theo kế hoạch đã được khánh thành, trong khi các tuyến đường sắt quốc tế nối với Pháp, Thụy Sĩ, Áo và Slovenia hiện đang được xây dựng.
Phần lớn tuyến Roma - Napoli đã được khánh thành vào tháng 12 năm 2005, tuyến Turin - Milano được khánh thành một đoạn vào tháng 2 năm 2006 và tuyến đường sắt Milano - Bologna đã được khánh thành vào tháng 12 năm 2008. Các đoạn còn lại của tuyến Roma – Napoli, tuyến Turin – Milano và tuyến Bologna – Florence đều được hoàn thành vào tháng 12 năm 2009. Tất cả các tuyến này được thiết kế với tốc độ lên đến 300 km/h (190 mph).
Tất cả các tuyến đường sắt này đều có cùng một khổ ray.
Các nhà ga trên đường biên giới với các nước là:[cần dẫn nguồn]
Đường sắt Ý được chính phủ tài trợ một phần, nhận được 8,1 tỷ euro tiền tài trợ vào năm 2009. [10]