VTV Đặc biệt là một dự án sản xuất các chương trình đặc biệt của Đài Truyền hình Việt Nam, và là phiên bản Việt của chương trình NHK Special của Đài NHK, được phát sóng vào khung giờ vàng trên VTV1 và các kênh khác của Đài Truyền hình Việt Nam, bắt đầu từ tháng 1 năm 2015. Ban đầu được sản xuất với tần suất mỗi tháng một số, từ năm 2021, dự án được chuyển sang hình thức sản xuất tùy theo thời gian hoặc sự kiện cụ thể. Mỗi chương trình là một phim tài liệu nói về một vấn đề từ chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội,...
Không giống như các chương trình khác của VTV, VTV Đặc biệt có thể do một hoặc bất kỳ đơn vị nào thuộc VTV sản xuất. Mỗi tập phát sóng sẽ do một đơn vị đảm nhận việc sản xuất.[1]
Những kiến thức khoa học kỳ thú về quá trình hình thành hang, lịch sử cư trú của các loài động thực vật và về những con người đã phát hiện, gắn bó, bảo tồn, giữ gìn hang Sơn Đoòng - hang động được xem là kỳ vĩ và hiểm trở bậc nhất Việt Nam.
Phim của đạo diễn nổi tiếng người Pháp Daniel Roussel, kể lại những câu chuyện về những cuộc đàm phán bí mật giữa cố vấn đặc biệt Lê Đức Thọ và Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger từ năm 1970–1973 tại Choisy-le-Roi, Gif-sur-Yvette và Saint-Nom-la-Bretèche (ngoại ô Paris).
Lấy ý tưởng từ ca khúc "Miền xa thẳm", bộ phim ca nhạc kể về mối tình lãng mạn giữa nữ thanh niên xung phong tên Linh và anh giải phóng quân tên Nam giữa bối cảnh chiến tranh khốc liệt, qua đó gửi gắm thông điệp về khát vọng sống, khát vọng hòa bình của dân tộc.
Ban Văn nghệ
9
9
Dấu ấn Bản Tuyên ngôn
1 tháng 9
NSƯT Phú Thăng, Kim Oanh
Những ý nghĩa lớn lao, không chỉ mang tính lịch sử mà còn mang giá trị thời đại và tầm cỡ quốc tế của Bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa.
Hành trình di cư tìm sự sống của những người dân Syria, Libya,...; lột tả sự khốc liệt, tội ác tột cùng của chiến tranh; nhưng trong những bi thương, đau đớn không thể tưởng tượng, vẫn có những người anh hùng với lòng tốt của họ, khiến người ta có niềm tin vào cuộc sống.
Câu chuyện về 81 ngày đêm bảo vệ Thành cổ của các chiến sĩ quân đội nhân dân Việt Nam; tái hiện phần nào sự khốc liệt, những hy sinh và cả ký ức trong thời bình.
Trung tâm phim Tài liệu và Phóng sự
26
8
Hành trình bất tận
12 tháng 8
Victor Yannacone, James Wachtendonks, Sukie Wachtendonks, Fred Wilcox
Những bí mật lần đầu được hé lộ đằng sau vụ kiện chất độc da cam của các cựu chiến binh Mỹ năm 1979 và của các nạn nhân da cam Việt Nam năm 2004.
Phú Thăng, Mẫn Thanh, Nguyễn Nghiêm Nhan, Nguyễn Thị Yến, Nguyễn Minh Hiếu, Dương Văn Thành
Theo dấu chân Chủ tịch Hồ Chí Minh từ ngày còn là chàng thanh niên 21 tuổi xuyên lục địa tìm đường cứu nước đến khi tìm ra Đường Kách Mệnh tìm được lối đi để giải phóng dân tộc
Thầy cô chúng ta đã thay đổi - Trường học là sự tôn trọng
18 tháng 11
8 thầy cô giáo của chương trình
8 thầy cô giáo với 8 câu chuyện, 8 hành trình khác nhau nhưng họ cùng mong muốn đi tìm ý nghĩa đích thực của công việc dạy học, đi tìm bí mật giúp tạo nên một lớp học hạnh phúc.
Ông Lý Xương Căn - hậu duệ đời thứ 31 của vua Lý Thái Tổ
Câu chuyện về dòng họ Lý gốc Việt nhập cư vào Hàn Quốc, có nhiều đóng góp cho Tổ quốc thứ hai của mình trong nhiều thế kỷ; tuy nhiên, trải qua một thời gian dài, nhiều người trong số họ vẫn hướng về nguồn cội, nhớ tới gốc gác của mình và nuôi dưỡng việc hiện thực hóa ước vọng của tổ tiên, đó là tìm được về với Việt Nam.
Kể về cuộc sống của những đứa trẻ lai Việt - Pháp, là hậu quả của cuộc chiến từ hơn 50 năm trước, qua đó bộ phim cho thấy tình yêu tha thiết của những đứa trẻ xa quê hướng về đất mẹ Việt Nam và cả những trăn trở đau đáu của họ về nguồn gốc, bản sắc của mình
Sự trải nghiệm những phương pháp học tập thông minh của 3 em học sinh đang gặp bế tắc trong học tập, cụ thể là môn Toán. Các em mong muốn thay đổi phương pháp để cảm thấy hứng thú hơn trong học tập.
Câu chuyện của những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù từ 5 năm đến chung thân tại nhiều trại giam trên cả nước. Dù có hoàn cảnh khác nhau nhưng họ cùng chung một nỗi đau xa gia đình, xa con cái.[6]
Khai phá những tiềm năng bí ẩn của con người, tập trung xoay quanh một số nhân vật nổi bật.[7]
Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự
38
11
Đối diện
24 tháng 11
Bob Judson, Joe & Donna Muharsky, John Teschner
Hành trình trở lại Việt Nam lần đầu tiên sau 50 năm của 2 cựu chiến binh Mỹ. Trở lại chiến trường xưa, mỗi nhân vật lại mang theo một câu chuyện và cảm xúc riêng
Câu chuyện của những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù từ 5 năm đến chung thân tại nhiều trại giam trên cả nước. Dù có hoàn cảnh khác nhau nhưng họ cùng chung một nỗi đau, đó là nỗi đau vì xa gia đình, xa con cái.[6]
Câu chuyện về bà Trần Thị Thanh Hương, mẹ của những đứa con tật nguyền tại mái ấm Thiện Giao.[11]
Trung tâm Phim tài liệu và Phóng sự
Bạn có thấy điều tôi thấy
30 tháng 1
Đã phát sóng trong chương trình tháng 12 năm 2018
2
Nguyễn Ái Quốc - Ẩn số của nước Pháp
3 tháng 2
Đã phát sóng trong chương trình tháng 5 năm 2017
43
3
Chông chênh
13 tháng 3
Xoay quanh thân phận của những cô dâu Việt tại Đài Loan (Trung Quốc) không có giấy tờ tùy thân hoặc đã cắt quốc tịch Việt Nam. Tình trạng đó đẩy những người phụ nữ này vào cảnh bơ vơ nơi xứ người.[12]
Thay vì một chương trình đề tài kinh tế số có phần khô khan, Tạp chí Kinh tế Đặc biệt Tết Kỷ Hợi được chuyển thể thành 1 sản phẩm đậm chất điện ảnh xoay quanh Nền Kinh tế Dữ liệu, trong đó đề cập đến 4 đối tượng chính: Công Dân Số, Doanh Nghiệp, Ngân hàng Dữ liệu của Công ty/Tập đoàn dữ liệu và Ngân hàng Dữ liệu của Chính quyền.[14]
Trung tâm Tin tức VTV24
45
4
Hai nửa thế giới
24 tháng 4
Những khía cạnh ít biết trong cuộc sống cộng đồng người Việt tại Mỹ.[15]
Phân tích và đề cập đến vai trò của trận địa chiến hào - yếu tố mấu chốt quyết định chiến thắng lịch sử của dân tộc trong chiến dịch Điện Biên Phủ.[16]
Câu chuyện xúc động với những hình ảnh chân thực và đầy cảm xúc về chuyện nhầm lẫn hy hữu của hai bà mẹ liệt sĩ có con cùng tên, cùng quê, hi sinh và nhập ngũ cùng năm chỉ khác tên họ và đệm.[17]
Trung tâm Phim tài liệu và phóng sự
48
8
Câu chuyện trăm năm
31 tháng 8
Quỳnh Liên, Phạm Cường, Mạnh Thắng, Phương Linh, Minh Hằng, Minh Hiếu, Văn Nhân, Việt Anh, Khánh Minh, Hải Nam, Đức Minh, Hoàng Linh
Những góc nhìn mới về cộng đồng người Việt tại Pháp trong một thập niên qua.
Khẳng định người Việt Nam nói chung và ngư dân Sầm Sơn nói riêng gắn bó với biển cả từ lâu đời, đã sáng tạo ra một số kỹ thuật, phương tiện đóng góp cho ngành hàng hải thế giới. Người Việt Nam có quyền tự hào về khả năng chinh phục và làm chủ biển cả của mình từ trong lịch sử đến hiện tại.[18]
Trung tâm Phim tài liệu và phóng sự
51
12
Trở lại Việt Nam
18 tháng 12
Joe & Donna Muharsky, John Teschner
Đồng hành cùng hai nhân vật có nhiều điểm khác biệt, khai thác sâu những chi tiết về tuổi trẻ đầy khát vọng, hoài bão, tình yêu, để rồi đưa họ về Việt Nam trở lại chiến trường xưa đối diện với những ám ảnh đã theo họ hơn 50 năm.[19]
Hành trình của chuyến bay đặc biệt ngày 7/5/2020 đưa 343 công dân Việt Nam tại Mỹ về nước, khởi hành từ sân bay quốc tế San Francisco và hạ cánh tại sân bay Vân Đồn, Quảng Ninh.
Ban Thời sự, Ban Truyền hình Đối ngoại, Cơ quan thường trú VTV tại Mỹ
56
Đi về miền đất lạnh
27 tháng 7
Trần Văn Bản
Câu chuyện về ông Trần Văn Bản - người chiến sỹ bộ đội trở về quê hương sau 5 lần đã được báo tử về gia đình. Sau khi trở về, người chiến sỹ này đã thực hiện những lời hứa của mình với đồng đội.
Trung tâm Phim tài liệu và phóng sự
8
Câu chuyện trăm năm
12 tháng 8
Đã phát sóng trong chương trình tháng 8 năm 2019
57
9
Còn mãi nhịp đập trái tim
23 tháng 9
Những câu chuyện về cuộc sống và sự thay đổi của những người sau cuộc phẫu thuật ghép tim, ở đó những con người có sự thay đổi đáng kinh ngạc sau khi ghép tim.
Đề cập đến thân phận người phụ nữ bị bán sang nước ngoài, từ đó là lời cảnh tỉnh cho những người muốn kiếm tiền và thay đổi cuộc sống nơi xứ người.
Trung tâm Phim tài liệu và phóng sự
11
K'Rể
16 tháng 11
Đã phát sóng trong chương trình tháng 9 năm 2019
59
12
Đoạn trường vinh hoa
26 tháng 12
Được xây dựng theo tinh thần hướng tới phong cách tài liệu điện ảnh trực tiếp, bộ phim là hành trình theo chân một gánh cải lương tuồng cổ hiếm hoi còn sót lại rong ruổi qua những đình làng, cổ miếu ở các tỉnh miền Tây.
Câu chuyện về cuộc chiến sinh tử, giành giật sự sống cho các thai phụ mắc COVID-19.
Trung tâm Phim tài liệu và phóng sự
62
9
Ngày con chào đời
22 tháng 9
Phần tiếp nối của “Ranh giới”, khắc hoạ sâu hơn về những thân phận thai phụ trong khu điều trị COVID-19. Bên cạnh đó còn là câu chuyện về những đứa trẻ chào đời ngay trong tâm dịch.
Là câu chuyện về hai người bạn thân Thắng và Thành. Họ cùng đi du học ở nước ngoài, đều là niềm hy vọng của gia đình, dòng họ nhưng hai người hai lối rẽ. Người thì thất bại, sa vào cờ bạc trắng tay, lang thang bao năm trên đất người. Người còn lại hiện đang có chuỗi TOÀN’S - nhà hàng ẩm thực Việt ở nhiều nước trên thế giới và có một gia đình ấm áp.
Trung tâm Phim tài liệu
65
7
Mảnh ký ức
23 tháng 7
Spencer Matteson, Kin Lo, Ivory Whitaker, Steve Harsett và Bob March
Câu chuyện của những cựu chiến binh Mỹ quyết định quay trở lại Việt Nam để giúp đỡ tìm kiếm những phần mộ liệt sỹ còn đang thất lạc tại trận địa Xuân Sơn, Bình Định năm xưa.[21]
Được thực hiện nhằm kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao và 10 năm quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp, bộ phim kể về lịch sử hình thành của toà đại sứ Việt Nam tại Cộng hoà Pháp tại số 62 rue Boileau, 75016 Paris, ngôi nhà có tính biểu tượng của mối quan hệ ngoại giao Việt Nam và Pháp.[22]
Đa số các chương trình VTV Đặc biệt đều được khán giả đón nhận rất tích cực, trong đó nổi bật là Hành trình của sự sống và cái chết, Ký sự Syria,...Tuy nhiên, một số chương trình đã nảy sinh tranh cãi, đặc biệt là Ký sự Syria, khi có nhiều ý kiến cho rằng ký sự chưa khắc họa hết và đúng về bản chất của cuộc chiến tranh Syria.[23]
Phim tài liệu "Hai đứa trẻ" phát sóng lần đầu ngày 4 tháng 12 năm 2016, sau được đưa lên Facebook đã tạo ra một sức hút rất mạnh. Vì thế, Đài Truyền hình Việt Nam quyết định đưa bộ phim phát sóng lại trong khung giờ VTV Đặc biệt tháng 1 năm 2017, đưa đến việc tháng 1 năm 2017 có 2 chương trình VTV Đặc biệt.[24]