ფსევდოკრატერი, უფესვო კონუსი — ვულკანური რელიეფის ფორმა, რომელიც წააგავს ნამდვილ ვულკანურ კრატერს, თუმცა ამ უკანასკნელისაგან განსხვავდება იმით, რომ იგი არ არის ფაქტობრივი ღრმული, საიდანაც ლავა ამოიფრქვეოდა. ფსევდოკრატერი ცნობილია როგორც უფესვო კონუსი, რომელიც ხასიათდება მაგმური არხის არარსებობით.[1]
ფსევდოკრატერი წარმოიქმნება ორთქლის აფეთქების შედეგად, როდესაც მომდინარე გავარვარებული ლავა კვეთს ჭაობის, ტბის ან ტბორის ნოტიო ზედაპირს. ფეთქებადი აირები ფრეატული ამოფრქვევის მსგავსად, იჭრებიან ლავურ ზედაპირზე, სადაც ტეფრა ქმნის კრატერისმაგვარ ზევით აზიდულ ფორმას, რომელიც შეიძლება გამოიყურებოდეს როგორც ნამდვილი ვულკანური კრატერი.[2]
ფსევდოკრატერის კლასიკური მაგალითები გვხვდება ისლანდიაში. აღსანიშნავია მაგ., მიუვატნის ტბის ირგვლივ არსებული ფსევდოკრატერები და როიზგოულიარის ფსევდოკრატერების ჯგუფი რეიკიავიკთან. ფსევდოკრატერი აღმოჩენილია აგრეთვე პლანეტა მარსზე, კერძოდ ათაბასკის ხეობაში. 2010 წლის მარტში ვულკან ეიაფიადლაიეკუდლის ამოფრქვევის შედეგად, ვულკანოლოგები პირველად ისტორიაში გახდნენ ფსევდოკრატერის წარმოქმნის მოწმენი.[3]