Нигер-конголез тілдері

Нигер-конголез тілдері (ағылш. Niger-Congo languages) - африкандық тілдерінің макротобы, 1400-ге жуық тілдерінің қосындысы. Бұл тілдердің барлығы диалекті емес, жеке дара тіл болып қаралады. Егер барлық аты бар диалектілерді есепке алсақ, онда Нигер-конголез макросемьясында көптеген тілдер мен диалектілердің атаулары жоқ. Нигер-конголез тілдерін Африка халқының 85%-ы қолданады, Дакарадан (Сенегала астанасы) Момбасыға дейін (Кенияның астанасы) батысына және Кейптаун (ЮАР) оңтүстігінде. «Нигер-конголез тілдері» деген атауды ғылымға 1955 ж. Дж. Гринбург енгізген.

Бүгінде нигер-конголез тілдері 30 топқа бөлінеді:

этноссаны, мың адам%мемлекеті
1Руанда (ньяруанда)95405,76Руанда (56,1 %), Конго Демократиялық Республикасы (33,5 %), Уганда (8,9 %), Бурунди (1,1 %)
2Макуа77504,68Мозамбик (81,3 %), Малави (15,2 %), Танзания (2,8 %)
3Конго (халық), йембе, яка76004,58Конго Демократиялық Республикасы(65,8 %), Ангола (14,5 %), Конго (11,0 %), Уганда (0,4 %)
4Шона70504,25Зимбабве (76,7 %), Мозамбик (21,3 %), Ботсвана (1,8 %)
5Рунди66904,04Бурунди (63,7 %), Конго Демократиялық Республикасы (17,9 %), Танзания (7,5 %), Уганда (6,7 %), Руанда (4,2 %)
6Малави (чева, нсенга)65203,93Малави (57,5 %), Мозамбик (24,5 %), Замбия (13,0 %), Танзания (3,1 %)
7Зулу63403,82ЮАР (96,2 %), Лесото (2,7 %)
8Луба56353,40Конго Демократиялық Республикасы (99,4%), Замбия (0,35 %), Танзания (0,18 %)
9Коса56103,38ЮАР (99,8 %), Ботсвана (0,1 %)
10Ибибио50203,03Нигерия (99,6%), Камерун (0,3 %), Экваториалдық Гвинея (0,1%)
11Тсонга (шангаан)45002,71Мозамбик (68,9 %), ОАР (24,4 %), Зимбабве (6,2%)
12Ньямвези, сукума, ньятуру43002,59Танзания (99,9%)
13Монго, тетела, ленгола, локеле42002,53Конго Демократиялық Республикасы (99,9 %)
14Кикуйю40002,41Кения (99,9 %)
15Тсвана36302,19ОАР (77,1 %), Ботсвана (21,0 %), Зимбабве (1,65%)
16Суто31801,92ОАР (59,7 %), Лесото (39,9%), Ботсвана (0,2%)
17Лухья31801,92Кения (81,8 %), Танзания (18,2 %)
18Овимбунду31001,87Ангола (99,9 %)
19Ганда26101,57Уганда (99,6 %), Танзания (0,38 %)
20Педи (северные суто)25901,56ЮАР (96,5 %), Зимбабве (3,1 %), Ботсвана (0,2 %)
21Фанг (пангве)24801,50Камерун (72,7 %), Габон (16,0 %), Экваториалдық Гвинея (11,0 %)
22Бемба22501,36Замбия (97,8 %), Танзания (2,2 %)
23Тив22401,35Нигерия (89,3 %), Камерун (10,7 %)
24Камба21501,30Кения (99,9 %)
25Суахили20601,24Танзания (87,4 %), Мозамбик (4,85 %), Конго Демократиялық Республикасы (4,85 %), Малави (0,97 %)
26Яо (ваяо)18501,12Малави (45,9 %), Танзания (27,0 %), Мозамбик (27,0 %)
27Банги, нгала18201,10Конго Демократиялық Республикасы (98,9 %), Конго (1,1 %)
28Амбунду18001,09Ангола (99,9 %)
29Бамилике, видекум, бамум17001,03Камерун (99,9 %)
30Свази14400,87ЮАР (63,9 %), Эсватини (35,0 %), Мозамбик (0,35 %)