Niqir-Kunqu simikuna

Niqir-Kunqu simikuna nisqaqa huk ancha hatun rimaykunap ayllunmi, Aphrikapim. Lliwmanta aswan hatun urin ayllunqa Pantu simikunam - chawpi, anti, uralan Aphrikapi -, ichataq kunti Aphrikapim huk urin ayllunkunam, hatun rimaykunapas. Ñawpaqpipas qhipaqpipas k'askachakuq rimaykunam.

Maypim bantu rimaykunata rimachkanku (puka, killmu [bantu]).

Kaymi Niqir Kungu rimaykunap urin ayllunkuna, Williamson-Blench-pa 2000 watapi nisqankama:

  • Niqir Kungu (Niger-Kongo)
    • Kordofanu
    • Mande
    • Atlantiku
    • Dogon simi
    • Ijoid
    • Volta-Kongo
      • Nord-Volta-Kongo
        • Kru rimaykuna
        • Gur rimaykuna
        • Senufo rimaykuna
        • Adamawa-Ubangi
      • Uralan Volta-Kongo
        • Kwa rimaykuna
        • Benue-Kongo
          • Kunti Benue-Kongo: Yoruboid, Edoid, Igboid, Nupoid, Idomoid
          • Anti Benue-Kongo
            • Platoid: Kainji rimaykuna, Hanaqpata rimaykuna (Plateau), Tarokoid, Jukunoid
            • Bantoid-Cross
              • Chakanamayu rimaykuna (Cross-River)
              • Bantoid
                • Chincha Bantoid: Dakoid, Mambiloid, Tikaroid
                • Uralan Bantoid: Jarawoid, Tivoid, Beboid, Ekoid, Nyang rimaykuna, Inkill rimaykuna (Grassland), Bantu rimaykuna


Kaymi lliwmanta aswan rimaqniyuq Niqir Kungu rimaykuna:

RimayKikinpa sutinRimaqkunaGuthrie suyuMaypi rimasqa
SwahiliSwahili75-80 hunuBantu G40Tansanya, Kenya, Uganda, Rwanda, Burundi, Kongo-Kinshasa, Mosambik
YorubaYariba20-30 hunuVolta-Kongo, YoruboidUralan kunti Nigeria, Benin, Togo
FulfuldeFul, Peul22 hunuAtlantikuNiger, Burkina Faso, Nigeria, Kamerun, Benin, Togo, Mali
IgboIbo18 hunuVolta-Kongo, IgboidUralan anti Nigeria
ShonaChishona11 hunuBantu S10Simbabwe, Sambya
ZuluIsizulu10 hunuBantu S40Uralan Afrika, Lesotho, Swasisuyu, Malawi
NyanjaChichewa10 hunuBantu N30Malawi, Sambya, Mosambik
BambaraBamanakan10 hunuMandeMali, Burkina Faso, Gambia, Marphil Chala
AkanFante-Twi10 hunuVolta-Kongo, KwaGhana, Marphil Chala
LingalaNgala9 hunuBantu C40Kongo-Kinshasa, Kongo-Brazzaville
WolofWolof8 hunuAtlantikuSenegal; Gambia, Mali
RwandaKinyarwanda8 hunuBantu J60Rwanda, Burundi, Uganda, Kongo-Kinshasa
XhosaIsixhosa7,5 hunuBantu S40Uralan Afrika, Lesotho
MuwriyMòoré, Mossi7 hunuVolta-Kongo, GurBurkina Faso; Benin, Togo, Mali
Luba-KasaiChiluba6,5 hunuBantu L30Kongo-Kinshasa
GikuyuKikuyu5,5 hunuBantu E20Kenya
KitubaKutuba5 hunuBantu H10Kongo-Kinshasa, Kongo-Brazzaville (Kongo simimanta yurisqa Kriyul rimay)
GandaLuganda5 hunuBantu J10Uganda
RundiKirundi5 hunuBantu J60Burundi, Rwanda, Uganda
MakhuwaMakua5 hunuBantu P30Mosambik
SothoSesotho5 hunuBantu S30Lesotho, Uralan Afrika
TswanaSetswana5 hunuBantu S30Botswana, Uralan Afrika
EweEibe, Gbe5 hunuVolta-Kongo, KwaGhana, Togo
DiyulaDioula, Jula4 hunuMandeBurkina Faso, Marphil Chala
MbunduUmbundu4 hunuBantu R10Angola (Benguela)
PediSepedi, Chincha Sotho4 hunuBantu S30Uralan Afrika, Botswana
LuyiaLuluyia3,6 hunuBantu J30Kenya
BembaChibemba3,6 hunuBantu M40Sambya, Kongo-Kinshasa
TsongaXitsonga3,3 hunuBantu S50Uralan Afrika, Mosambik, Simbabwe
SukumaKisukuma3,2 hunuBantu F20Tansanya
MalinkeManinkakan3 hunuMandeSenegal, Guinea, Mali
KambaKikamba3 hunuBantu E20Kenya
MbunduKimbundu3 hunuBantu H20Angola (Luanda)
SangoSangho3 hunuVolta-Kongo, UbangiChawpi Afrika Republika (Ngabandi simimanta yurisqa Kriyul rimay)
EfikCalabar2-3 hunuVolta-Kongo, Cross RiverNigeria (Cross River State)