Хоббит (кинотрилогия)

Фильм желісі Толкиннің «Хоббит немесе барып, керi қайту» кітабы бойынша экранға шықты. Бұл фильм кішкентай бойлы хоббит - Бильбо Бэггинстің және 13 гномның "Жалғыз тауға" аттанар жолындағы бастан кешкен оқиғаларын көрсетеді. Сонымен қатар, атақты «Сақиналар әміршісі» кинотрилогиясы "Хоббит" фильмі арқылы жалғасады.

Барлық фильмдер 12 жастан асқан балаларға көруге арналған.

«Хоббит: Күтпеген саяхат»

Фильмнің алғашқы көрсетілімі 2012 жылдың 28 қараша күні Веллингтон (Жаңа Зеландия)^[2] қаласында болды. Ал Қазақстан, кинотеатрларында осы жылдың 17 желтоқсанында көрсетіле бастады.^[3]. Бұл фильм секундына 48 кадрмен, 5K сапасында түсіретін "RED Epic" камерасымен түсірілген ең алғашқы фильм болып табылады.

Туынды "Сақианалар Әміршісі" секілді басталады. Кино Бильбо Бэггинс өзінің 111-ге толу туған күнін атап өтіп жатқан кезінде, фильмнің негізі болып табылатын өткен оқиғаны еске түсіруімен басталады.

«Хоббит: Смаугтың мекені»

Фильмнің желісі таудан өте отырып, арттарынан аңдып жүрген орктардан (бастап жүрген қорқынышты Болг) құтылып, Беорнның үйін паналаған гномдардың, Гендальф Сұрдың және Бильбоның жаңа оқиғалары жайлы пайымдайды. Гномдар мен хоббитті аман-есен солтүстікке шығарып салып, сиқыршы Дол Гулдур корғанына жол тартады. Сол жерде ол қара күштің иесі Некромантпен кездеседі, кейінірек ол "Сақианалар Әміршісіндегі" басты зұлым Саурон болып шығады. Осы уақытта гномдар мен Бильбо Қара орманда адасып жүреді. Бұл жерде олар алып өрмекшілермен алысады, содан кейін Трандуильдін эльфтеріне тұтқынға түседі. Бильбоның тапқырлығының арқасында бәрі абақтыдан қашып, өзен жағалауында орналасқан Эсгарот қаласына жетеді.

Көптеген қиыншылықтардан кейін гномдар бұрынғы әмірліктері - Эреборға жетеді. Бильбо айдаһар Смаугтың қорғауындағы байлық орналасқан үңгірге кіреді. Сиқырлы сақина хоббитке айдаһар Смаугтан құтылыуға көмектеседі.

«Хоббит: Бестіктің шайқасы»

Айдаһар Смауг өзеннің жағалауындағы қалаға ұшып келе жатыр, ал Азог басқарған орктардың үлкен қолы жақындап келеді, жуырда үлкен бестіктің шайқасы басталады.

Үшінші бөлімнің әлемдік көрсетілімі 2014 жылдың 1 желтоқсанында болды,^[4] ал Қазақстан көрермендері фильмдң 11 желтоқсанда тамашалады.

Режиссёр

Фильмнің режиссері болып, алдынғы трилогияның,"Сақиналар Әміршісінің" режисері Питер Джексон тағайындалмақшы болды. Алайда оның New Line Cinema компаниясымен қаражат жағынана келіспеушіліктері бұл ойды болдырмады. Джексон жобадан қуылды, ал студияда фильмді түсіру үшін уақыт та, сценарий да жетіспеді. Толкинның еңбектерін экранға шығару құқығы бар продюссер Сол Зэнц Джексонның жағына шығып, егер New Line 2009 жылға дейін түсірілім жұмыстарын бастамаса, оларды түсіру құқығынан айырып, Джексонмен бірге жаңа студия іздестіретінін жариялайды.

2008 жылы екі жақ ымыраға келеді. Джексонға продюсердің орнын ұсынады, бұған екі жақта ырза болады. Ал режисер болып Гильермо дель Торо тағайындалды. Ол «Фавнның лабиринті» фильмінің, сонымен қатар «Хэллбой» дилогиясының авторы. Бұған дейін дель Торо Дж. Р.Р. Толкиннің стилінде жазылған шығармаларға селсоқ қарайтын еді, бірақ режиссер болып тағайындалғаннан кейін жұмысқа зор ынтамен кірісетіні туралы уәде берді.^[5]

2010 жылдың 30 мамырында, фильмнің бар құқығын сатып алған, Metro-Goldwyn-Mayer компаниясының түсірілімді бастауға қаражаты жетпей, Гильермо дель Торо жобадан шығады.^[6]

«Түсірілімнің уақытының тұрақсыз ауысып отыруына байланысты, өмірімдегі ең қиын шешімді қабылдауға мәжбүр болдым. Мен Толкинның бай әлемінде 2 жылдай өмір сүрдім, мен онымен тыныс алдым және қалпына келтіру жұмыстарымен айналыстым, бірақ та үлкен өкінішпен мынандай керемет фильмдерді жарыққа шығарудан бас тартуға мәжбүрмін. Мен Питерге, Фрэнге және Филиппа Бойенске, New Line, Warner Bros. пен жұмыс жасаған тобыма үлкен ризашылығымды білдіремін! Маған бұндай әсем елде, ең жақсы кино түсірудің мамандарымен жұмыс істеу мәртебесі бұйырғанына мың алғыс айтамын, сондықтан да менің өмірім бұрынғыдай болмайды.»

Питер Джексон Гильермоның кетуі жайлы былай деді:

«Бізге Гильермоның кетуін көру өте қайғылы болды, бірақ та ол бізге бұрындары да кетеіні жайлы айтқан еді, сондықтан бұл шешімі күтпеген жерден болмады. Бұл фильмді түсіруі оның басқа жобаларына қауіп төндіргенін жақсы түсінеміз, себебі бұл жобаның аяқталу уақыты бізге байланысты емес еді. (…) Гильермо менімен және Фрэн, Филиппен бірге сценарийға байланысты жұмыстарын жалғастыра береді. Мен оның, сценарий толықтай дайын болғанша, 2-3 ай бізбен бірге жұмыс жасайтынына қуаныштымын. Осы аптада біз New Line және Warner-мен кездесіп, жобаның Гильермоның қолынан басқа режиссерге өтуін қарастырамыз.»

Дель Торо кетісімен, бастапқы жоба бойынша, режиссер орындығына Питер Джексон отырды.

Актерлық құрамы

Иэн Маккеллен және Энди Серкис алдыңғы жобада ойнаған Гэндальф және Голлумның рөлдерін ойнауға,^[7] ал Хьюго Уивинг Элрондты тағы да ойнауға келіседі.^[8]

Бильбо Бэггинсті ойнайтын басты үміткер болып, «Нарния естеліктері: Арыстан, мыстан және сиқырлы шкаф» фильмінде фавн Тумнустың рөлін ойнаған Джеймс Макэвой бекітілді. Бұл актермен көптеген келіссөздер жүргізіледі, бірақ та актер бұл рөлден бас тартты.^[9] 2010 жылдың қазан айында бұл рөл, британдық «Шерлок» сериалында «Дәрігер Ватсоннның рөлін ойнаған, Мартин Фрименге бұйырады. Бұл актермен де келісім сөздер бұрыннан жүргізіліп келген еді, ол бұл рөлден "Шерлок" сериалына байланысты баст тартып келді. Бірақ та "Хоббиттың" түсірілім уақыты өзгертіліп, актер осы рөлді алды.^[10]Сонымен қатар басқа да актерлік құрам анықталған болатын. (төменнен қараңыз).

Түсірілім барысы

21 наурыз 2011 жыл. Жаңа Зеландияда фильмнің екі бөлімінің түсірілімі басталды.^[11] Түсірілім периоды 250 күндей уақытты алып 2012 жылдың ортасында бітуі керек болды. Маусым айының соңында бірінші түсірілім бөлігі аяқталды. 5 қыркүйек күні түсірілім кері басталып 15 желтоқсанға дейін жалғасты. Екінші бөлігі біткеннен кейін жұмысшылар 2013 жылдың қаңтарына дейін қысқы демалысқа кетті.

6 шілде, 2012 жыл. Питер Джексонның Facebook-тағы^[12] жеке парақшасында жаңа мақала пайда болды. Бұл мақалада режиссер басты түсірілімнің аяқталғаны туралы жазды, сонымен қатар, түсірілім тобына алғысын білдірді (cөзіне қарағанда түсірілім күні 266 күнге дейін ұзартылған).^[13]

15 мамыр күні «Хоббит: Смаугтың мекені», «Хоббит: Бестіктің шайқасы» фильмдерінің қосалқы түсірілім күндері басталды, түсірілім 2014 жылдың соңында бітті.

Трилогияның бюджеті

2007 жылы Warner жобадағы әрбір фильмге 150 миллион доллар жұмсаймыз деп болжады, бұл кезде Хоббит әлі дилогия еді (2 фильм). Жұмыс барысында Warner Bros. 3 Foot 7 Ltd. кинокомпаниясын шығарған еді. Бұл компанияның құжаттарына сүйінетін болсақ, жаңазеландиялық салық төлеушілер фильмнің өндірілуіне 98 миллион Жаңа Зеландия долларын жұмсаған екен. 2013 жылдың қазан айында фильмнің продюссерлері "Хоббит" трилогиясына "Сақиналар Әміршісі" трилогиясына кеткен қаражаттан екі-үш есе көп қаржы кетеінін жариялады ("Әміршінің" түсірілуіне 280 миллион, ал маркетингіне 145 миллион кеткен болатын). Бұл режиссердің фильмді 3D форматында және кадрдың жылдамдығын арттырып, 48 fps-пен түсіруіне байланысты болды. Студия фильмнің жасалуына 561 миллион доллар кеткені туралы жариялады, ал жұмыс әлі жүріп жатыр. 2014 жылдың наурыз айына қарай фильмге кеткен қаражат 745 млн. долларға дейін жетті. Компания Жаңа Зеландиядағы салықтың жеңілдіктеріне орай 122 млн. долларын қайтарып алды.^[14]

Дизайны

Бұрын "Сақиналар Әміршісі" трилогиясында жұмыс жасаған Джон Хоу мен Алан Ли жаңа трилогияның дизайнын жасауға тағайндалды. Сонымен қатар дизайны Гильермо Дель Тороның қатысуымен жасалатын болды. Дель Тороның айтуы бойынша, Хоббитың дизайны алдынғы трилогияға мүлдем ұқсамайды екен. Мысалға, эльфтер мен орктардың түрлері "Сақиналар Әміршісіндегі" достарына қарағанда қатты айырмашылықтары бар. Бұнымен қоса Питер Джексон да көптеген жылдар бойы зерттеген жұмыстарына сүйене отырып, дель Торо жасаған дизайнға өзіндік үлестерін қосты.^[15]

Дель Торо «Хэллбой» және «Фавн лабиринті» фильмдерінде жұмыс жасай отырып мол тәжірбие жинаған болатын.

Қару-жарақтар

Қару жарақтардың дизайны бұрын болған қаруларға сүйене отырып жасалынған. Басқа қарулармен қатар, бұрын "Сақиналар Әміршісі" фильмінде қолданылған "Бізгек" қанжары бар. Бұл қаруды қартайғаннан кейін, Бильбо немересі Фродоға береді, сонымен қатар Гэндальфтын қылышы Гламдрингте бар.

Екі қылыштың да тарихи прототипі бар: Бізгек ежелгі "спарта" жауынгерлерінің қылышына ұқсайды, ал Гэндальфтың қаруы қола дәуіріндегі және Батыс Еуропадағы қылышқа ұқсайды.^[16]

Төменде фильмге түскен актерлер тізімі көрсетілген^[17][18]: