Эндшпиль

Эндшпиль (нем. Endspiel — «ойынның соңы») — партияның қорытыңды сатысының аяқталуы. Бұл теорияның мың жылдан астам тарихы бар. Эндшпильдің алғашқы жайғасымын ортағасырлық азия, шатранджист Зайраб Катай талдады. Эндшпильде ойынның дұрыс жоспарын таңдап алу материалдық басымдылыққа, өтпелі пешкалардың болуына немесе олардың пайда болу мүмкіндіктеріне, пешка құрылымындағы кемшіліктерге және корольды қоса фигуралардың белсенділік дәрежесіне негізделіп анықталады.^[1]

Эндшпильдердің пешкаларсыз қорытыңдылайтын кестелері

Мықты жағы	Әлсіз жағы	Болжам	Бағалау күрделілігі
		Жеңіс	Мықты жаққа оңай емес, тураны жеңу үшін екі жақтың да оптималды ойынының 31 жүрісі қажет
		Тең ойын	Егер корольды дұрыс бұрышқа бағыттаса, онда қорғалып жатқан ойыншыға қиың болмайды
		Тең ойын	Егер ат корольдың қасындағы қауіпсіз шаршыларда тұрса, онда қорғалып жатқан ойыншыға қиың болмайды
		Тең ойын	Оңай емес, бірақ ойыншы Кохран қорғанысын қабылдаса мүмкін
		Тең ойын	Қорғалып жатқанға оңай, себебі қарсыластағы аттың болуы оның жеңісіне ықпал тигізбейді
		Тең ойын	Уәзірдің 50 жүрісін қажет ететін дұрыс бекіністі салса, қиың емес
		Жеңіс	Мықты жаққа жеңуге оңай
		Тең ойын	Қорғалып жатқан ойыншыға оңай, өйткені 2 ат бір-бірін жақсы қорғайды
		Тең ойын	Осындай жағдайда ат қарсыласқа үлкен артықшылық беретіндіктен, қорғалып жатқан ойыншыға қиың болады
		Тең ойын	Оңай