Tiendsjuur

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Gelaens. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

'ne Tiendsjuur is 't geboew wo-in tiedes 't Ancien Régime de belasting van de pachters aan de kesjteëlheër (of aan 't kloaster) woort opgesjlage. De boere sjtónge "ein tieënde" van hunne oags aaf es belasting in natura.

In de Middeleëuwe goof 't al tiendsjure in Noord-Europa, Engelandj en Zuud-Duutsjland veur 't opsjlaon van de tienden die de boere moosjte opbrènge veur de kirk. Dees tiendsjure woorte meistal bie de dörpskirk of de pasterie geboewd óm de boere de gelaegeheid te gaeve óm hun deil van de oags doa nao toe te brènge.

Ènnige tiendsjure zint nog good bewaard gebleve (of gerestereerd):

• Tiendsjuur van 't kapittel in Zittert óp 't Kloeësterplein ^[1]
• De Landjcommanderie Alden Biesen van de Duutsje Orde bie Bilze. De groate gerestereerde tiendsjuur maak noe deil oet van 't congres- en ontmoetingscentrum.
• Abdie van Tongerlo in Tongerlo, Belsj.
• Abdie van Herkenrode in de deilgemeinte Kuringe van Hasselt, Belsj.
• 't Kesjteël Holtmühle in Tegele. In deze fraaje gereneveerde tiendsjuur zint noe 't Towana Bezeukerscentrum en 't Keramiekcentrum Tiendsjuur Tegele gevestigd.
• De Abdie Ter Doest in Brugge. Deze oet 1250, daterende tiendsjuur is 't ènnige deil van de abdie dat nog resteert. 't Geboew ies opgetrokke in gotische sjtiel.
• In Moregem bevèndj zich de tiendsjuur op 't domein van de vreugere pasterie.
• Tot april 2008 haet in Panheel (Nederlands Limburg) de tiendsjuur Heggerhof gesjtaon. Deze woort bènne ènnige jaore weer in originele sjtaot opgeboewd in 't Limburgs Openluchtmuseum Eynderhoof in Nederweert-Eind.
• Abtenhof, later Jezuïetehof, noe hotel 's Gravenhof an de Voer in d'r kern van Voere ^[2]