Пиаф, Эдит
Эдит Пиаф (французла Édith Piaf, чын лӱмжӧ Эдит Джованна Гассион французла Édith Giovanna Gassion, 1915 теле 19 – 1963 покро 10) – француз мурызо да актриса.
| Эдит Пиаф | |
|---|---|
| французла Édith Piaf | |
 | |
| Шочмаш дене лӱм | французла Édith Giovanna Gassion[7] |
| Шочын | 1915 ий 19 Теле[1][2][3][…] |
| Шочмо вер | |
| Колен | 1963 ий 10 Шыжа[1][2][4][…] (47 ий) |
| Колымо вер | |
| Эл | |
| Тыршымаш алан | мурызо, Актёр, студийный музыкант, шансонье, уличный артист, автор песен |
| Ача | Луи Гасьон[d] |
| Ава | Аннетта Майяр[d] |
| Кышкар:Wikidata gender switch | Жак Пилс[d][5] да Тео Сарапо[d][6] |
| Йоча-влак | Марсель Дюпон[d][10] |
| Чап пӧлек да премий | |
| Автограф |  |
 Медиафайлы на Викискладе | |
.svg){kind=small}
Биографий
Самырык пагыт
Эдит Пиаф Актриса Анита Майар да акробат Луи Гассионын ӱдыржӧ. Кок ий гыч Луим пелашыже кудалтен кая, а ӱдыржым шке ача-аважлан коден. Коваже уныкажлан кленча шӧр олмеш вином темен йӱктен. Вара Луи шке аваж деке йочам наҥгая.
3 ияш Эдит сокыр улмаш. Эдитым коваже Лизыш наҥгя. 25 августышто 1921 ийыште ӱдыр сокыр чер деч кораҥеш волгыдо тӱням уэш ужеш. Тунам тудлан 6 ий лийын. Икымше, мом тудо ужын, тиде пианин.
Эдит ачаж дене пырля уремыште калыкым чумырен, изирак концертым пуаш тыршеныт.15 ияш годым Эдит изирак шӱжарже Симон дене палыме лиеш (ачажын кокымшо еш деч йочаже). Симонын аваже Эдитым мураш поктен. Тыге ӱдырлан оксам кажне кечын мӧҥгӧ кондаш логалын.
1932 ийыште Эдит Луи Дюпен дене палыме лиеш. Нунын Марсель ӱдырышт шочеш. Но ешпиалан ок лий. Эдит ден Дюпен посна илаш тӱҥалыт. Ӱдырышт минингит дене черлана. Саде чер Эдитланат пижеш. Эдит тӧрлана, но ӱдыржӧ ок чыте, кола. Эдит ӱмыржӧ мучко тетла ик йочамат ок ыште.
1935 ийыште Эдит Луи Лепле дене палыме лиеш. Тудо ӱдырым шукылан туныкта. 1936 ийыште «Меданьӧ» циркыште кугу концертыште мура.Лач Луи Эдитлан Пиаф фамилийым пуа. Но икмыняр тат гыч Луи Леплем колышым муыт да титакым титакым Эдит ӱмбак шуаш толашеныт.
У кӱкшыт
Эше варарак Эдит Раймон Ассо дене палыме лиеш. Тудо мураш, этикетланат туныктен.
II тӱнямбал сар годым
Сар тӱҥалмеке Эдитлан Ассо дене ойырлаш пернен. Тунамак тудо режиссёр Жан Кокто дене палыме лиеш. Эдит Пиаф «Равнодушный красавец» пьесыште модеш.
Триумф
Сар деч вара калыклан Эдит эше кумданрак палыме лиеш. Тудо 33 ияш боксёр Марсель Сердан дене палыме лиеш. Сердан Эдит деке Нью-Йоркыш чоҥешты-мыж годым авикатастрофышто кола. 1952 Эдит автокатастрофыш логалеш, да туддеч вара наркотик дек кылдалтеш.
Пытарыш ийла
1958 ий деч вара Пиафын пеш кугу концерт программыже тӱрлӧ эллаште эртен, а тазалышкше койын лушкыдемын. Тыге Пиаф рак улмыж нерген эмлызе-влак деч пален налеш.
47 ияп Эдит Пиаф 27 ияш грекым Теом йӧратен шында. Эдит калыкыш тудым Сапаго лӱм дене луктеш. Сапаго 7 ийлан гына Эдитдеч шуко ила. Тудо автокатастрофеш кола.18 март 1963 ийыште Эдит пытартыш гана сценыште. 10 октябрь 1963 ийыште Пиафын ӱмыржӧ кӱрылтеш.
Пиаф лӱмеш Парижыште Эдит Пиаф чап кӱм шогалтыме. Пытартыш ийлаште Эдит Пиаф «Моя жизнь» автобиографий сынан книгам возен.
Фильмографий
- 1945 – «Звезда без света».
- 1947 – «Девять парней, одно сердце».
- 1950 – «Париж всегда поет».
- 1954 – «Франц Канкан».
- 1959 – «Любовник завтрашнего дня».