Калифорнийн Их Сургууль (систем)
37°48′08″N 122°16′17″W / 37.802168°N 122.271281°W
| University of California | |
 | |
| Уриа | Fiat lux |
|---|---|
| анг Уриа | Let there be light |
| Байгуулагдсан он | March 23, 1868 |
| Төрөл | Олон нийтийн өмчит их сургуулиудын нэгдсэн систем |
| Хандивын сан | 95 тэрбум их наяд төгрөг (30 тэрбум ам доллар), 2021 онд - үүнд бүх салбар сургуулийн хандивын сан багтсан |
| Ерөнхийлөгч | Майкл В. Драйк (Michael V. Drake) |
| Эрдэмтэн багш нар | 24,400 (2021) |
| Захиргааны ажилтан | 143,200 (2021) |
| Оюутан | 285,862 (2020) |
| Бакалавр | 226,449 (2020) |
| Аспирант | 59,267 (2020) |
| Байршил | Оакланд, Калифорни, АНУ |
| Өнгөнүүд | Хөх цэнхэр Алтан шаргал |
| Цахим хаяг | universityofcalifornia.edu |
 | |
Калифорнийн Их Сургууль (англ. University of California, UC) нь АНУ-ын Калифорни мужид байдаг сургалт судалгааны их сургуулийн систем бөгөөд Беркли, Дэвис, Ирвин, Лос Анжелес, Мерсед, Риверсайд, Сан Диего, Сан Франциско, Санта Барбара, Санта Круз зэрэг салбар сургууль, олон тооны судалгааны төвүүд болон гадаад дахь эрдэм шинжилгээний төвүүдээс бүрддэг.[1] Уг систем нь АНУ-ын Холбооны Засгийн газрын санхүүжилттэй, Калифорни мужийн олон нийтийн өмч юм.[2]
Калифорнийн их сургууль нь 1868 оны 3-р сарын 23-нд байгуулагдсан бөгөөд 1873 онд Беркли рүү нүүхээсээ өмнө Оакландад үйл ажиллагаагаа явуулж байжээ[3][4]. Цаг хугацаа өнгөрөхөд хэд хэдэн салбар байршилтай болж өргөжсөн. 1951 оны 3-р сард Калифорнийн их сургууль Беркли дэх кампусаасаа томрон өргөжиж, өөрчлөн зохион байгуулагдсан бөгөөд UC-ийн ерөнхийлөгч Роберт Гордон Спрул UC системийн гүйцэтгэх захирлаар томилогдож, Кларк Керр Берклигийн анхны канцлер,[5][6][7][8] Рэймонд Б. Аллен UCLA-ийн анхны канцлер болсон юм.[9]
Калифорнийн их сургууль нь одоогоор 10 салбар сургууль, 285,862 оюутан, 24,400 багш, 143,200 ажилтан, 2.0 сая гаруй төгсөгчтэй. Мерсед дэх хамгийн шинэ кампус нь 2005 оны намар нээгдсэн. Есөн кампус нь бакалавр болон магистрын оюутнуудыг элсүүлдэг; Сан Францискод байрладаг салбар нь зөвхөн анагаах ухаан, эрүүл мэндийн шинжлэх ухааны чиглэлээр мэргэжлийн оюутнуудыг элсүүлдэг. Нэмж дурдахад Сан Франциско хотод байрладаг UC Хастингс хуулийн коллеж нь UC-тэй хууль ёсны дагуу харьяалагддаг боловч нэрээ хуваалцахаас бусдаар системийн бусад хэсгээс бүрэн бие даасан байдаг. Калифорнийн дээд боловсролын мастер төлөвлөгөөний дагуу Калифорнийн их сургууль нь тус мужид байдаг олон нийтийн өмчит гурван их сургуулийн системийн нэг хэсэг бөгөөд нөгөө хоёр нь Калифорни мужийн их сургуулийн систем болон Калифорнийн олон нийтийн коллежийн систем юм. UC нь мужийн Засгийн газрын бусад хэсгээс бие даасан байдаг ба мужийн Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан тусгай Удирдах зөвлөл (англ. Regents of the University of California) Калифорнийн их сургуулийг удирддаг юм.[10] Калифорнийн их сургууль нь АНУ-ын Эрчим хүчний яамны гурван үндэсний лабораторийг удирдаж эсвэл хамтран удирддаг: Лоуренс Беркли үндэсний лаборатори (LBNL), Лоуренс Ливерморын үндэсний лаборатори (LLNL), Лос Аламосын үндэсний лаборатори (LANL).[11]
Томоохон хэвлэлүүд UC-ийн ихэнх кампусыг дэлхийн шилдэг их сургуулиудын нэгд тооцдог. Беркли, Дэвис, Ирвин, Лос Анжелес, Санта Барбара, Сан Диего, Санта Круз, Риверсайд гэсэн найман кампус нь олон нийтийн Айви (Айви лигийн сургуулиуд бүгд хувийн өмч байдаг бол UC нь олон нийтийн буюу төрийн өмч, мужийн оюутнууд суралцахад харьцангуй хямд зардалтай байдаг учраас) гэж тооцогддог.[12] [13] UC-гийн салбар сургуулиуд бараг бүх эрдэм шинжилгээний чиглэлээр олон тооны нэр хүндтэй багш, эрдэмтэнтэй бөгөөд 2021 оны байдлаар одоо ажиллаж байгаа багш ажилчдаас 71 нь Нобелийн шагнал хүртсэн байна.[14]
Түүх
.jpg)
Нобелийн шагналтнууд
| Салбар | Тоо | Үүсгэн байгуулсан он | Нобелийн шагналтны тоо, 10 жил тутам дунджаар |
|---|---|---|---|
| Беркли | 110 | 1868 | 7.2 |
| Сан Диего | 28 | 1960 | 4.6 |
| Лос Анжелес | 27 | 1919 | 2.6 |
| Санта Барбара | 14 | 1909 | 1.8 |
| сан Франциско | 10 | 1864 | 0.7 |
| Ирвин | 7 | 1965 | 1.3 |
| Дэвис | 4 | 1905 | 0.3 |
| Риверсайд | 3 | 1954 | 0.4 |
| Санта Круз | 1 | 1965 | 0.2 |
| Мерсед | 0 | 2005 | 0 |
Багш нарын цалин /жилд/
| Байрлал | Хамгийн доод зэрэглэл | Хамгийн дээд зэрэглэл |
| Аспирантур туслах багш | 44,011 ам доллар | 50,261 ам доллар |
| Туслах багш | 46,493 ам доллар | 54,509 ам доллар |
| Докторын дараах эрдэмтэн | 54,540 ам доллар | 65,292 ам доллар |
| Албан тушаал | Хамгийн доод зэрэглэл | Хамгийн дээд зэрэглэл |
| Туслах профессор | 79,000 ам доллар | 103,500 ам доллар |
| Дэд профессор | 98,500 ам доллар | 124,300 ам доллар |
| профессор | 115,500 ам доллар | 210,000 ам доллар |
| Албан тушаал | Хамгийн доод зэрэглэл | Хамгийн дээд зэрэглэл |
| Туслах профессор | 105,200 ам доллар | 132,300 ам доллар |
| Дэд профессор | 127,600 ам доллар | 148,400 ам доллар |
| профессор | 142,700 ам доллар | 230,100 ам доллар |
| Албан тушаал | Хамгийн доод зэрэглэл | Хамгийн дээд зэрэглэл |
| Туслах профессор | 79,000 ам доллар | 233,000 ам доллар |
| Дэд профессор | 98,500 ам доллар | 279,800 ам доллар |
| профессор | 115,500 ам доллар | 472,500 ам доллар |
Кампус ба зэрэглэл
| Салбар | Үүсгэн байгуулагдсан он | Элсэлт[15] | Хандивын сан[16] | Спорт | Чансаа | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Харьяалал | Хоч | ARWU National Ranking[17] | ARWU World Ranking[17] | CWUR[18] | Forbes[19][20] | THE World University Rankings[21] | QS World University Rankings[22] | U.S. News & World Report National Ranking | U.S. News & World Report World Ranking[23] | ||||
| Беркли | 1868 | 45,036 | 4.89 тэрбум ам доллар | NCAA Div I Pac-12 | Алтан баавгайнууд | 4 | 5 | 8 | 1 | 7 | 27 | 22 | 4 |
| Дэвис | 1905 | 40,050 | 1.69 тэрбум ам доллар | NCAA Div I Big West | Аггис | 40 | 100 | 50 | 20 | 64 | 102 | 38 | 67 |
| Ирвин | 1965 | 36,505 | 1.04 тэрбум ам доллар | NCAA Div I Big West | Ант-Ийтэрс | 35 | 70 | 65 | 47 | 98 | 235 | 36 | 86 |
| Лос Анжелес | 1919 | 46,116 | 5.54 тэрбум ам доллар | NCAA Div I Pac-12 | Брьюнс | 11 | 14 | 16 | 8 | 15 | 44 | 20 | 14 |
| Мерсед | 2005 | 9,093 | 62.1 сая ам доллар | NAIA CalPac | Алтан шилүүсүүд | 111-129 | 401–500 | 850 | 251 | 301–350 | 93 | 718 | |
| Риверсайд | 1954 | 26,847 | 281.3 сая ам доллар | NCAA Div I Big West | Хайландэрс | 63-89 | 201–300 | 204 | 101 | 251–300 | 453 | 83 | 169 |
| Сан Диего | 1960 | 41,885 | 1.91 тэрбум ам доллар | NCAA Div I Big West | Трайтонс | 14 | 18 | 27 | 15 | 33 | 53 | 34 | 21 |
| Сан Франциско | 1864 | 3,165 (Зөвхөн аспирант) | 4.44 тэрбум ам доллар | 16 | 20 | 34 | 11 | ||||||
| Санта Барбара | 1909 | 26,124 | 438.1 сая ам доллар | NCAA Div I Big West | Гаучос | 31 | 57 | 66 | 39 | 68 | 149 | 28 | 67 |
| Санта Круз | 1965 | 19,841 | 221.5 сая ам доллар | NCAA Div III Independent | Банана слагс | 57–62 | 151–200 | 208 | 99 | 201–250 | 375 | 103 | 103 |
Төгсөгчдийн цалин
| Салбар | Үүсгэн байгуулсан он | Цалингийн чансаа (АНУ дотроо)[24] | Цалингийн чансаа (Калифорни дотроо)[25] | Карьерийн эхэн үеийн цалин (<5 жил ажилласан туршлагатай) | Карьерийн дунд үеийн цалин (10 жилээс дээш туршлагатай) |
|---|---|---|---|---|---|
| Беркли | 1868 | 24 | 5 | 72,600 ам доллар | 138,800 ам доллар |
| Дэвис | 1905 | 90 | 18 | 62,700 ам доллар | 119,900 ам доллар |
| Ирвин | 1965 | 53 | 12 | 61,100 ам доллар | 125,900 ам доллар |
| Лос Анжелес | 1919 | 74 | 15 | 62,600 ам доллар | 122,400 ам доллар |
| Риверсайд | 1954 | 182 | 31 | 56,800 ам доллар | 108,500 ам доллар |
| Сан Диего | 1960 | 49 | 10 | 65,000 ам доллар | 128,900 ам доллар |
| Санта Барбара | 1909 | 63 | 13 | 59,900 ам доллар | 124,000 ам доллар |
| Санта Круз | 1965 | 154 | 28 | 59,300 ам доллар | 110,700 ам доллар |
| Салбар | SAT унших, бичих (25-75 хувь) | SAT математик (25-75 хувь) | Дүнгийн голч (25-75 хувь) | ACT (25-75 хувь) | Калифорниас бус өргөдөл гаргагчид [26] | Нийт өргөдөл гаргагчид | Калифорниас бус өргөдөл гаргагчдын хувь | Тэнцсэн | Тэнцэх магадлал | Лавлагаа |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Беркли | 650-750 | 670-790 | 4.13 - 4.30 | 29–35 | 37,803 | 88,068 | 42.9% | 15,433 | 17.5% | [27] |
| Дэвис | 600–710 | 630-780 | 3.97 - 4.25 | 26–33 | 22,303 | 76,907 | 29.0% | 35,838 | 46.6% | [28] |
| Ирвин | 620–720 | 660-790 | 3.96 – 4.26 | 27–34 | 25,525 | 97,937 | 26.1% | 29,245 | 29.9% | [29] |
| Лос Анжелес | 670–760 | 680-790 | 4.18 – 4.31 | 31–35 | 40,960 | 108,874 | 37.6% | 15,643 | 14.4% | [30] |
| Мерсед | 490–620 | 490-640 | 3.40 - 3.96 | 18–27 | 2,132 | 25,920 | 8.2% | 22,140 | 85.4% | [31] |
| Риверсайд | 550–670 | 560-710 | 3.65 – 4.11 | 21–31 | 6,101 | 49,443 | 12.3% | 32,708 | 66.2% | [32] |
| Сан Диего | 640–730 | 670-790 | 4.04 - 4.28 | 29–34 | 33,684 | 100,067 | 33.7% | 38,305 | 38.3% | [33] |
| Санта Барбара | 640–730 | 650-790 | 4.03 - 4.27 | 28–34 | 27,678 | 90,958 | 30.4% | 33,530 | 36.9% | [34] |
| Санта Круз | 580–690 | 590-750 | 3.71 – 4.16 | 24–32 | 11,110 | 55,073 | 20.2% | 35,892 | 65.2% | [35] |
Туслах аж ахуйн нэгжүүд
Үндэсний лабораториуд
Калифорнийн их сургууль нь АНУ-ын Эрчим хүчний яамны нэг үндэсний лабораторийг шууд удирдаж, ажиллуулдаг:[36]
- Лоуренс Беркли үндэсний лаборатори (англ. Laurence Berkeley National Laboratory, LBNL) (Беркли, Калифорни)
UC нь хоёр тусдаа хувийн хязгаарлагдмал хариуцлагатай компанийн түнш бөгөөд Эрчим хүчний яамны өөр хоёр үндэсний лабораторийг удирдаж, ажиллуулдаг:
- Лос Аламосын үндэсний лаборатори (англ. Los Alamos National Laboratory, LANL) (Лос Аламос, Нью Мексико), Лос Аламос Үндэсний аюулгүй байдлын ХХК удирддаг.
- Лоуренс Ливерморын үндэсний лаборатори (англ. Laurence Livermore National Laboratory, LLNL) (Ливермор, Калифорни), Лоуренс Ливерморын Үндэсний аюулгүй байдлын ХХК ажиллуулдаг.
Лабораторийн үүрэг
Лоуренс Берклигийн нэрэмжит үндэсний лаборатори нь орчлон ертөнцийн суурь судалгаа, тоон биологи, нано шинжлэх ухаан, эрчим хүчний шинэ систем, байгаль орчны шийдэл, нэгдсэн тооцооллыг нээлтийн хэрэгсэл болгон ашиглахад чиглэгдсэн гол хүчин чармайлтаар шинжлэх ухааны өргөн хүрээний хүрээнд ангилалгүй судалгаа явуулдаг.
Лоуренс Ливерморын үндэсний лаборатори нь АНУ-ын цөмийн зэвсгийг найдвартай байлгахын тулд дэвшилтэт шинжлэх ухаан, технологийг ашигладаг. LLNL нь супер тооцоолол, урьдчилан таамаглах загварчлал, эрчим хүч ба байгаль орчин, био шинжлэх ухаан ба биотехнологи, суурь шинжлэх ухаан ба хэрэглээний технологи, үй олноор хөнөөх зэвсгийг түгээн дэлгэрүүлэхтэй тэмцэх, эх орны аюулгүй байдлын чиглэлээр томоохон судалгааны хөтөлбөрүүдтэй. Мөн дэлхийн хамгийн хүчирхэг суперкомпьютерууд энд байрладаг.
Лос Аламосын үндэсний лаборатори ихэнх ажлынхаа ихэнхийг АНУ-ын цөмийн зэвсгийн найдвартай байдлыг хангахад чиглүүлдэг. LANL-ийн бусад ажил нь үй олноор хөнөөх зэвсгийн тархалтаас урьдчилан сэргийлэх, АНУ-ын үндэсний аюулгүй байдал, тухайлбал АНУ-ын эх нутгийг террорист халдлагаас хамгаалах судалгааны хөтөлбөрүүдийг багтаадаг.
Ажиглалтын газрууд
Калифорнийн их сургууль нь Санта Крузэд төвтэй олон кампус бүхий судалгааны нэгж болгон хоёр ажиглалтын газрыг удирддаг.
- Сан Хосегийн зүүн талд орших Диабло нуруунд орших Хамилтон уулын орой дээрх Долоон ажиглалтын төв.
- Хавай дахь Мауна 4,145 метрийн оргил дахь Кекийн ажиглалтын газар.
Беркли дэх Калифорнийн их сургуулийн Одон орон судлалын тэнхим нь Шаста муж дахь Хэт Крик радио ажиглалтын газрыг удирддаг.
Эрүүл мэндийн төв, сургуулиуд
Калифорнийн их сургууль муж даяар таван эмнэлгийн төв ажиллуулдаг.
- Сакраменто дахь UC Дэвис эрүүл мэндийн төв;
- Оранж дахь UC Ирвин эрүүл мэндийн төв;
- UCLA Эрүүл мэндийн төв нь хоёр өөр эмнэлгээс бүрддэг:
- Лос Анжелес дахь Рональд Рейганы UCLA эрүүл мэндийн төв;
- Санта Моника-Санта Моника дахь UCLA эрүүл мэндийн төв;
- Сан Диего хотын эрүүл мэндийн төв нь хоёр өөр эмнэлгээс бүрддэг:
- UC Сан Диегогийн эрүүл мэндийн төв, Хиллкрест, Сан Диего;
- Ла Жолла дахь Жейкобс эмнэлгийн төв; болон
- Сан Франциско дахь UCSF эмнэлгийн төв.
Байгалийн нөөцийн систем
Калифорнийн их сургуулийн Байгалийн нөөцийн систем нь 1965 оны 1-р сард UC-ийн багш нарт жуулчид гэх мэт гадны нөлөөллөөс санаа зовохгүйгээр урт хугацааны экосистемийн судалгаа хийх боломжтой томоохон газар нутгийг хангах зорилгоор байгуулагдсан. Өнөөдөр тус их сургууль 3060 км кв гаруй талбай бүхий 39 байгалийн нөөцийг удирддаг.
Аялал жуулчлал, хурлын байгууламж
- UC Беркли нь 1981 онд Гампын гэрийн тавилгын дэлгүүрийг үүсгэн байгуулагчийн өв залгамжлагчийн хандивласан газар Францын Полинезийн Муреа дахь Ричард Б. Гампын Номхон далайн Өмнөд судалгааны станцыг ажиллуулдаг.[37]
- UC Берклигийн төгсөгчдийн холбоо нь төгсөгчдөд (болон тэдний гэр бүлийнхэнд) "Кал Discoveries Travel" брэндийн (хуучнаар BearTreks) аялал жуулчлалын үйл ажиллагаа явуулдаг; аяллын хөтөч нарын ихэнх нь Берклигийн профессорууд байдаг. Мөн дэлхийн хамгийн эртний бөгөөд хамгийн том төгсөгчдийн холбооноос удирддаг "Алтан баавгайн үүр" хэмээх гэр бүлийн зуслан ажиллуулдаг ба тус амралтын газар нь Калифорни мужийн Пинкрест хотод 5600 фут өндөрт байрладаг Lair нь жил бүр бараг 10,000 зуслан аялагчдыг гэрээсээ хол байлгах газар юм. Оролцогчид нь ихэвчлэн Калийн төгсөгчид болон тэдний гэр бүл байдаг ч хүн бүрт нээлттэй.
- Беркли Лаб нь өөрийн гэсэн зочид буудлыг ажиллуулдаг ба лабораторид эсвэл UC Берклид ажлын шугамаар ирсэн хүмүүс ашиглах боломжтой.
- UCLA Орон сууц, зочид буудлын үйлчилгээний газар нь кампус доторх хоёр зочид буудал, 61 өрөөтэй зочны байшин, 254 өрөөтэй Мейер ба Рене Лускин хурлын төв, мөн Аррохед нуур дахь кампусаас гадуурх тансаг хурлын төв (чалет маягийн орон сууцны холимог) ажиллуулдаг., амралтын өрөөнүүд, бие даасан зуслангийн байшин). Зуны улиралд нуурын Арраухэд хурлын төв нь UCLA-ийн төгсөгчид болон тэдний гэр бүлд зориулсан Брюин Вудсын амралтын хөтөлбөрүүдийг зохион байгуулдаг.
- Тус тусад нь UCLA Health нь UCLA-ийн урд байрлах 100 өрөө бүхий Тивертон хаусыг өвчтөнүүд болон тэдний гэр бүлд үйлчилдэг.
- UC Санта Круз нь Санта Круз хотын төвд байрлах University Inn and Conference Center-ийг оюутны хотхоны гадна байрлах оюутны байр болгон ашиглах зорилгоор 2001-2011 онуудад түрээсэлсэн.
- Гадаадад сурах хөтөлбөрийн газар нь UC-ийн оюутнууд, багш нар болон гадаадад төгсөгчдийг дэмждэг хоёр мини салбар ажиллуулдаг: Лондон дахь Калифорнийн Хаус болон Мехико дахь Калифорнийн Ла Каса де ла Универсидад. UC Дэвисийн ажиллуулдаг UC-гийн Сакраменто төв нь Калифорни мужийн Засгийн газарт дадлага хийж буй оюутнуудыг дэмждэг. Эдгээр байгууламжийн аль нь тусдаа барилга байгууламжгүй боловч Вашингтон ДС-д Холбооны Засгийн газарт дадлага хийж буй оюутнуудад зориулсан дотуур байртай UC Вашингтон төв гэж бас байдаг.
Их сургуулийн нисэх онгоцны буудал
UC Дэвис нь Их сургуулийн нисэх онгоцны буудлыг их сургуулийн ажилтнууд болон лабораторийн дээжийг тээвэрлэхэд зориулалттай ажиллуулдаг. Тус нисэх онгоцны буудлын ICAO код нь KEDU юм.
Далайн боомт
Сан Диегогийн Скриппс Далай судлалын хүрээлэн нь Сан Диегогийн Пойнт Лома дахь Хамгаалах арлаас өмнө зүгт орших Нимиц далайн байгууламж бүхий далайн боомтыг эзэмшдэг. Энэ боомт нь далай судлалын хөлөг онгоцод голлон зориулсан бөгөөд далай судлалын баазууд мөн байрладаг аж.