Францын тулалдаан

Дэлхийн хоёрдугаар дайны Францын тулалдаан буюу Францын уналт нь 1940 оны 5 сарын 10-нд эхэлж, Германчууд Франц болон Доод улсуудыг эзэлснээр хуурамч дайныг төгсгөл болгосон тулалдаан юм. Уг тулалдаан 2 гол ажиллагаанаас бүрдэж байв. Эхлээд Fall Gelb (Шар ажиллагаа)-ийн үр дүнд Германы зэвсэгт хүчин Арденн хүртэл давшиж, Бельгид байсан Холбоотны хүчийг бүсэлж авсан. Улмаар Динамо ажиллагааны явцад Британийн Явуулын Хүчин болон олон Франц цэргүүд Данкиркийг орхижээ. Хоёр дахь ажиллагаа болох Fall Rot (Улаан ажиллагаа) 6 сарын 5-нд эхэлж, Германчууд жигүүрийн маневраар Мажино шугамыг сэтэлж, Францын нутагт цөмрөн орсон юм. Итали улс 6 сарын 10-нд Францад дайн зарласан бөгөөд Францын засгийн газар Бордо руу зугтаж, Францын нийслэл Парис хотыг Германы Вермахтын цэргүүд 6 сарын 14-нд эзэлсэн байна. 6 сарын 17-нд Филипп Петен Франц улс гал зогсоох хэлэлцээ хийх хүсэлтэй байгааг зарлаж, 6 сарын 22-нд Франц болон Германы хооронд гал зогсоох хэлэлцээр байгуулагдаж, 6 сарын 25-наас хэрэгжиж эхэлсэн аж. Ийнхүү Тэнхлэгийн хүчний бүрэн ялалтаар энэхүү тулалдаан өндөрлөжээ.[8]

Францын тулалдаан
Хамаарах дайн: Дэлхийн хоёрдугаар дайны баруун фронт
Германы цэргүүд Арк де Триомпегоор марш алхан өнгөрч байгаа нь. 1940 оны 6 сарын 14
Германы цэргүүд Парисыг эзлээд, Арк де Триомпегоор марш алхан өнгөрч байгаа нь. 1940 оны 6 сарын 14.
Огноо1940 оны 5 сарын 10 – 6 сарын 25
БайрлалФранц, Доод улсууд
Үр дагаварТэнхлэгийнхний бүрэн ялалт
  • Компьен дэх гал зогсоох хоёрдугаар хэлэлцээр
  • Герман улс Люксембургийг эзэлсэн
  • Герман улс Нидерландыг эзэлсэн
  • Герман улс Бельгийг эзэлсэн
  • Герман улс Францыг эзэлсэн
  • Итали улс өмнөд Францыг эзэлсэн
  • Францын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах Улс Вишегийн Франц улс болж хувирсан
Байлдагч талууд
 Герман
Итали Итали (6 сарын 10-наас)
Франц
 Нэгдсэн Вант Улс
 Бельги
 Нидерланд
 Канад
Чехословак Чехословак
Польш Польш
 Люксембург
Удирдагчид
Нацист Герман Герд фон Рундштедт
(Армийн A Бүлэглэл)
Нацист Герман Федор фон Бок
(Армийн B Бүлэглэл)
Нацист Герман Вильхельм фон Лийб
(Армийн C Бүлэглэл)
Итали Умберто ди Савиола
(Армийн Баруун Бүлэглэл)
Франц Морис ГамелинExpression error: Unrecognized word "strong".
Франц Максим Вейган
Франц Шарль де Голль
Их Британи Лорд Горт
(Британийн Явуулын Хүч)
Бельги III Леопольд
Нидерланд Хенри Винкелман
Польш Владислав Сикорски
Цэргийн хүч
Герман:
141 дивиз,
7,378 их буу,
2,445 танк,
5,638 онгоц[1][2][3]
3,350,000 цэрэг
6 сарын 20. Альп
300,000 Итали цэрэг

144 дивиз,
13,974 их буу,
3,383 танк,
2,935 онгоц[1][4]
3,300,000 цэрэг
6 сарын 20. Альп
~150,000 Франц цэрэг
Хохирол
Герман:
27,074 алагдсан,
110,034 шархадсан,
18,384 сураггүй болсон
нийт: 49,000 алагдсан[5]
1,236 онгоцоо алдаж, 323 нь гэмтсэн[6]
753 танк[6]
Итали:
1,247 алагдах буюу сураггүй болсон,
2,631 шархадсан,
2,151 хөлдөж, эмчлүүлсэн1
360,000 алагдах буюу шархадсан,
1,900,000 олзлогдсон
2,233 онгоц[7]
1 Италичууд Францын Альпад тулалдаж байсан бөгөөд тэнд зун ч гэсэн хасах хэмтэй байдаг.

Францын баруун, хойд хэсгийг Герман улс, зүүн өмнөд хэсгийн жижиг газрыг Итали улс эзэлж, өмнөдөд эзлэгдээгүй "чөлөөт бүс" үлдэн, Франц улс гурав хуваагдав. Гал зогсоох хэлэлцээр ёсоор Вишигийн Франц хэмээх тоглоомын улс байгуулагдаж, дээрх гурван бүсийг захирах болжээ. Улмаар 1942 оны 11 сард Тэнхлэгийнхэн "чөлөөт бүс"-ийг ч эзэлж, Франц улс 1944 онд Холбоотнууд Нормандид газардах хүртэл Тэнхлэгийнхний захиргаан дор байсан бол Доод Улсууд 1944, 1945 он хүртэл Германы мэдэлд байсан билээ.

Эшлэл

Цахим холбоос

 Commons: Францын тулалдаан – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан