Тымана

Тымана ганьывлӓ тенгеок тыманавлӓ гань ылшывлӓ (латинлӓ Strigiformes) — Afroaves йыхыш пырышы Европышты, Азиштӹ, Африкышты, Океаништӹ, Австралиштӹ дӓ Америкышты вӓшлиӓлтшӹ йыд кеквлӓ. Цилӓжӹ 200 тӹрлӹ тыманавлӓ гань ылшы кек улы.

Изитымана (Athene noctua)
Ӱнгӹ (Bubo bubo)
"овопчо" (Tyto alba)

Тымана ганьывлӓн сек изи кекӹн (Micrathene whitneyi) кытышты 13.5 см, нелӹцшӹ 31 г, сек когожы (Strix nebulosa) 70–84 см, шылдыр шӓрӓлтӹмӹжӹ 142 (ӓвӓ) —140 (озы) см, 1,290–1,900 кг якте шот. Сек кого ӱнгӹн (Bubo bubo дон Bubo blakistoni) шылдыр шӓрӓлтӹмӹжӹ 2 м якте шоэш. Озы тыманавлӓ, ӓвӓвлӓ гӹц изирӓк ылыт.

Классификацижӹ

Тымана ганьывлӓ отрядын кок йишжы улы:

    ├─ Tytonidae — Сипуховые    └─ Strigidae — Тымана йишвлӓ

Tytonidae

  • Phodilus — Масковые сипухи, или серые сипухи
    • Phodilus badius — Восточная масковая сипуха
    • Phodilus prigoginei — Африканская масковая сипуха
    • Phodilus assimilis
  • Tyto — Сипухи
    • Tyto alba — Сипуха, или обыкновенная сипуха
    • Tyto furcata
    • Tyto insularis
    • Tyto glaucops
    • Tyto soumagnei — Мадагаскарская сипуха
    • Tyto aurantia — Золотистая сипуха
    • Tyto nigrobrunnea
    • Tyto longimembris
    • Tyto capensis — Капская сипуха
    • Tyto sororcula
    • Tyto novaehollandiae — Австралийская сипуха
    • Tyto rosenbergii — Сулавесская сипуха
    • Tyto castanops
    • Tyto inexpectata — Минахасская сипуха
    • Tyto multipunctata
    • Tyto tenebricosa — Чёрная сипуха
    • Tyto almae

Strigidae

  • Striginae — Лачокла тымана йишвлӓ
    • OtusШӱшкӓн тыманавлӓ
      • Otus scopsШӱшкӓн тымана
      • Otus gurneyiЯкшар пӹлӹшӓн шӱшкӓн тымана
      • Otus sagittatusОш лепкӓн шӱшкӓн тымана
      • Otus rufescensЯкшарикӓ шӱшкӓн тымана
      • Otus icterorhynchusСарикӓ нерӓн шӱшкӓн тымана
      • Otus ireneaeКени шӱшкӓн тымана
      • Otus balliАндаман шӱшкӓн тымана
      • Otus alfrediФлорес шӱшкӓн тымана
      • Otus spilocephalusКырык шӱшкӓн тымана тенгеок Пятнистая совка
      • Otus brookiiМалай шӱшкӓн тымана
      • Otus angelinaeЯва шӱшкӓн тымана
      • Otus mentawiМентавай шӱшкӓн тымана
      • Otus bakkamoenaШӱӓн шӱшкӓн тымана
      • Otus lettia — Шӱӓн чевер шӱшкӓн тымана Ошейниковая алая сова
      • Otus semitorques — Япони шӱшкӓн тымана
      • Otus lempiji — Сунда шӱшкӓн тымана
      • Otus fuliginosus — Палаван шӱшкӓн тымана
      • Otus megalotis — Майотт шӱшкӓн тымана
      • Otus silvicola — Уоллес шӱшкӓн тымана
      • Otus mirus — Миндан шӱшкӓн тымана
      • Otus longicornis — Лузон шӱшкӓн тымана
      • Otus mindorensis — Миндоро шӱшкӓн тымана
      • Otus brucei — Пустынная совка
      • Otus senegalensis — Африка шӱшкӓн тымана
      • Otus sunia — Восточная совка
      • Otus magicus — Малуку шӱшкӓн тымана
      • Otus mantananensis — Сулавеси шӱшкӓн тымана
      • Otus elegans — Совка Рююо
      • Otus manadensis — Индонези шӱшкӓн тымана
      • Otus collari — Совка Сангих
      • Otus beccarii — Совка Беккари
      • Otus insularis — Сейшель шӱшкӓн тымана
      • Otus umbra — Сималура шӱшкӓн тымана
      • Otus enganensis — Совка Энггано
      • Otus alius — Никобар шӱшкӓн тымана
      • Otus pembaensis — Пемба шӱшкӓн тымана
      • Otus pauliani — Большая комосская совка
      • Otus capnodes — Анжуан шӱшкӓн тымана
      • Otus moheliensis — Могели шӱшкӓн тымана
      • Otus mayottensis — Горно-лесная совка
      • Otus madagascariensis — Торотороко шӱшкӓн тымана
      • Otus rutilus — Мадагаскар шӱшкӓн тымана
      • Otus hartlaubi — Сантоме шӱшкӓн тымана
      • Otus jolandae
      • Otus sulaensis
      • Otus siaoensis
      • Otus everetti
      • Otus nigrorum
      • Otus socotranus
      • Otus thilohoffmanni
    • Megascops
      • Megascops asio — Йыдпел Америка шӱшкӓн тымана
      • Megascops kennicottii — Вадывел Америка шӱшкӓн тымана
      • Megascops seductus — Малая сова Балзаса
      • Megascops cooperi — Мангровая совка
      • Megascops trichopsis — Усатая совка
      • Megascops choliba — Кечӹвӓлвел Америка шӱшкӓн тымана
      • Megascops roboratus — Вадывел Перу шӱшкӓн тымана
      • Megascops koepckeae — Совка Коепскова
      • Megascops clarkii — Голоногая совка
      • Megascops barbarus — Бородатая совка
      • Megascops ingens — Совка Сальвина
      • Megascops colombianus — Колумби шӱшкӓн тымана
      • Megascops petersoni — Коричневая совка
      • Megascops marshalli — Мантананская совка
      • Megascops watsonii — Буробрюхая совка
      • Megascops guatemalae — Краснолицая совка
      • Megascops vermiculatus — Центральноамериканская Совка
      • Megascops roraimae — Рорейма шӱшкӓн тымана
      • Megascops napensis — Рио Напо шӱшкӓн тымана
      • Megascops hoyi — Горно-лесная совка
      • Megascops atricapilla — Шим калпакан шӱшкӓн тымана
      • Megascops sanctaecatarinae — Хохлатая совка
      • Megascops nudipes — Пуэрторико шӱшкӓн тымана
      • Megascops albogularis — Белогорлая совка
      • Megascops centralis
    • Strix — Неясыти
      • Strix aluco — серая неясыть, обыкновенная неясыть
      • Strix butleri — бледная неясыть
      • Strix chacoensis — неясыть Чако
      • Strix fulvescens — гватемальская бурая неясыть
      • Strix hylophila — бразильская неясыть
      • Strix leptogrammica — малайская неясыть
      • Strix nebulosa — бородатая неясыть
      • Strix occidentalis — пятнистая неясыть
      • Strix ocellata — манговая неясыть
      • Strix rufipes — рыженогая неясыть
      • Strix seloputo — пагодная неясыть
      • Strix uralensis — длиннохвостая неясыть, уральская неясыть (алык марла: чал тумна)
      • Strix varia — пёстрая неясыть
      • Strix davidi — неясыть Давида
      • Strix nivicolum
      • Strix sartorii
      • Strix woodfordii — африканская циккаба
    • Ciccaba — циккаба
      • Ciccaba huhula — зебровая циккаба
      • Ciccaba nigrolineata — чёрно-белая циккаба
      • Ciccaba virgata — пятнистая циккаба
      • Ciccaba albitarsis — краснополосая циккаба
    • Bubo — Ӱнгӹвлӓ
      • Bubo buboӰнгӹ
      • Bubo virginianus — Виргини ӱнгӹ
      • Bubo magellanicus — Магеллан ӱнгӹ
      • Bubo bengalensis — Бенгаль ӱнгӹ
      • Bubo ascalaphus — Пустынный филин или Фараонов филин
      • Bubo capensis — Кап ӱнгӹ
      • Bubo africanus — Африка ӱнгӹ
      • Bubo cinerascens — Лыды ӱнгӹ
      • Bubo poensis — Гвиней ӱнгӹ
      • Bubo vosseleri — Узамбара ӱнгӹ
      • Bubo nipalensis — Непал ӱнгӹ
      • Bubo sumatranus — Малай ӱнгӹ
      • Bubo shelleyi — Корнан ӱнгӹ
      • Bubo lacteus — Бледный филин
      • Bubo coromandus — Коромандель ӱнгӹ
      • Bubo leucostictus — Вадывел Африка ӱнгӹ
      • Bubo philippensis — Филиппин ӱнгӹ
      • Bubo scandiacusОш тымана
    • Ketupa (or Bubo) — Коллоэц ӱнгӹвлӓ
      • Bubo blakistoniКоллоэц ӱнгӹ
      • Bubo zeylonensis — Кӹрӓн коллоэц ӱнгӹ
      • Bubo flavipes — Гималай коллоэц ӱнгӹ
      • Bubo ketupu — Малай коллоэц ӱнгӹ
    • ScotopeliaКоллоэц тыманавлӓ
    • Pulsatrix — Неотропика тыманавлӓ
    • Pulsatrix koeniswaldiana — белогорлая неотропическая сова
    • Pulsatrix melanota — рыжеполосая неотропическая сова
    • Pulsatrix perspicillata — очковая неотропическая сова
    • Mascarenotus† —
    • Ptilopsis — Белолицые совки
      • Ptilopsis granti
      • Ptilopsis leucotis — белолицая совка
    • Pyrroglaux podarginus — Палау тымана
    • Margarobyas lawrencii — Голоногая сова
    • Psiloscops flammeolus — Йыдпел Америка тымана
    • Lophostrix cristata — Америка шуран тымана
    • Jubula lettii — Африка шуран тымана
  • Asioninae — Пӹлӹшӓн тымана йишвлӓ
    • Asio — Пӹлӹшӓн тыманавлӓ
      • Asio otus — Пӹлӹшӓн тымана
      • Asio flammeus — Алык тымана
      • Asio stygius — Покшал Америка пӹлӹшӓн тымана
      • Asio abyssinicus — Абиссини пӹлӹшӓн тымана
      • Asio capensis — Африка пӹлӹшӓн тымана
      • Asio madagascariensis — Мадагаскар пӹлӹшӓн тымана
    • Pseudoscops
      • Pseudoscops grammicus — Ямайка тымана
      • Pseudoscops clamator — Корнан тымана
    • Nesasio solomonensis — Соломон пӹлӹшӓн тымана
  • Surniinae — Изи тымана йишвлӓ
    • Ninox — Иглоногие совы
      • Ninox novaeseelandiae — Кукушечья иглоногая сова
      • Ninox scutulata — Иглоногая сова
      • Ninox rufa — Рыжая иглоногая сова
      • Ninox strenua — Гигантская иглоногая сова
      • Ninox connivens — Лающая иглоногая сова
      • Ninox affinis — Андаманская иглоногая сова
      • Ninox superciliaris — Мадагаскарская иглоногая сова
      • Ninox ios — Коричневая иглоногая сова
      • Ninox squamipila — Молуккская иглоногая сова
      • Ninox theomacha — Бурая иглоногая сова
      • Ninox meeki — Адмиралтейская иглоногая сова
      • Ninox punctulata — Пятнистая иглоногая сова
      • Ninox variegata — Бисмаркская сова
      • Ninox odiosa — Филиппинская иглоногая сова
      • Ninox jacquinoti — Соломонская иглоногая сова
      • Ninox sumbaensis — Сумбасская малая иглоногая сова бубук
      • Ninox burhani
      • Ninox philippensis
      • Ninox spilocephala
      • Ninox mindorensis
      • Ninox spilonotus
      • Ninox rumseyi
      • Ninox leventisi
      • Ninox reyi
      • Ninox ochracea
      • Ninox forbesi
      • Ninox natalis
      • Ninox rudolfi
      • Ninox boobook
      • Ninox japonica
      • Ninox randi
      • Ninox obscura
      • Ninox hypogramma
    • Glaucidium — Воробьиные сычи (алык марла: кайык тумна)
      • Glaucidium passerinum — Воробьиный сыч
      • Glaucidium brodiei — Ошейниковый воробьиный сыч
      • Glaucidium perlatum — Жемчужный воробьиный сыч
      • Glaucidium californicum — Калифорнийский сыч
      • Glaucidium gnoma — Воробьиный сыч-гном
      • Glaucidium hoskinsii — Капский карликовый сычик
      • Glaucidium costaricanum — Костариканский карликовый сычик
      • Glaucidium jardinii — Андский сычик
      • Glaucidium nubicola — Горный карликовый сычик
      • Glaucidium bolivianum — Боливийский сычик
      • Glaucidium palmarum — Колимский карликовый сычик
      • Glaucidium sanchezi — Мексиканский карликовый сычик
      • Glaucidium griseiceps — Центральноамериканский карликовый сычик
      • Glaucidium parkeri — Субтропический сычик
      • Glaucidium minutissimum — Крошечный воробьиный сыч
      • Glaucidium peruanum — Перуанский сычик
      • Glaucidium hardyi — Амазонский сычик
      • Glaucidium brasilianum — Рыжий воробьиный сыч
      • Glaucidium nana — Южный сычик
      • Glaucidium siju — Кубинский воробьиный сыч
      • Glaucidium tephronotum — Красногрудый воробьиный сыч
      • Glaucidium sjostedti — Каштановоспинный воробьиный сыч
      • Glaucidium cuculoides — Кукушковый воробьиный сыч
      • Glaucidium castanopterum — Яванский сычик
      • Glaucidium radiatum — Джунглевый воробьиный сыч
      • Glaucidium castanotum — Буроспинный сычик
      • Glaucidium capense — Капский воробьиный сыч
      • Glaucidium albertinum — Сычик Альбертина
      • Glaucidium mooreorum
      • Glaucidium cobanense
    • Aegolius — Пырташтыманавлӓ
      • Aegolius acadicus — североамериканский мохноногий сыч
      • Aegolius funereusПырташтымана
      • Aegolius harrisii — светлолобый мохноногий сыч
      • Aegolius ridgwayi — бесполосый мохноногий сыч
    • AtheneИзитыманавлӓ
      • Athene brama — Браминский сыч
      • Athene noctua — Изитымана
      • Athene cunicularia — Кроличий сыч
      • Athene blewitti — Лесной сыч
    • Surnia ulula — Ястребиная сова (алык марла: укула тумна)
    • Micrathene whitneyi — Сыч-эльф
    • Xenoglaux loweryi — Андский бакенбардовый сычик
    • Uroglaux dimorpha — Папуа тымана
    • Sceloglaux albifacies†— Смеющаяся сова

Ажедмӓшвлӓ