Gösevagels
De Gösevagels (Anseriformes) sünd en Ornen mank de Vagels (Aves). Dor höört de Vagels to, de wi in de Umgangsspraak Göse, Aanten un Swöne nömmt, man ok de Schreevagels ut Süüdamerika. Gösevagels höört mit to de gröttsten Vagelgruppen in de waterrieken Gemarken vun de Eer.
| Gösevagels; Göösvagels | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Systematik | ||||||
| ||||||
| Wetenschoplich Naam | ||||||
| Anseriformes | ||||||
| Wagler 1831 |
Kennteken
Gösevagels hefft allgemeen en drall Lief un en tämlich lüttjen Kopp, de faken up en langen Hals sitten deit. Mol af vun de Schreevagels, is de Snavel breed un platt. An sien Spitz sitt faken en harten Gnubbel, wo de Vagels Planten mit afrieten könnt. An de Snavelsieten sitt lüttje „Kusen“, de so nömmten „Lamellen“. Dor könnt de Deerter Freten mit ut dat Water filtern.
En anner typisch Kennteken sünd de Swemmhüde twuschen de dree Töhn, de na vörn wiesen doot. Bloß bi de Schreevagels un bi de Heckstergoos (Anseranas semipalmata) sünd de bannig torüch billt. As de Naam al seggt, sünd de Swemmhüde for dat gaue Swimmen in’t Water dor.
Gegen annere Vagelgruppen over, wo de Heken gor keen oder bloß man en eenfachen Penis hefft, sünd de Organe for de Vermehrung bi de Gösevagels good entwickelt.
Wo de Gösevagels leven doot
Gösevagels leevt meist nich wiet af vun’t Water, in Sümp un Moore, bi Münnen un Övers vun Ströme un an de Waterkant an de See. Dat gifft ok Orden, de leevt to’n gröttsten Deel up de See un kaamt man bloß to’n Bröden an Land.
Systematik
Al lang hefft sik de Forschers dor nich mehr over in’e Plunnen, datt de Gösevagels tohopen höört. Al 1863 harr William Kitchen Parker meent, dat dor ok de Schreevagels mit rin to reken sünd, ofschoonst se anners utseht. He weer dor up kamen, vunwegen, datt de Schreevagels un de annern Gösevagels in de Morphologie overeen stimmen doot. So is dat ok later faststellt wurrn.[1][2].
All tohopen weert tein Familien vun de Gösevagels unnerscheden. Dor sünd seven vun utsturven. Vun de annern dree hefft twee tosamen man bloß veer Orden un de grote Rest vun 169 Orden tellt alltohopen to de Familie vun de Aantenvagels.
- Schreevagels (Anhimidae)
- Heckstergöse (Anseranatidae)
- Aantenvagels (Anatidae) mit Göse, Swöne un Aanten.
- Presbyornithidae mit veer fossile Orden ut dat Paläozän un dat Eozän. Se weert to dat Geslecht Presbyornis tellt un sünd de öllsten bekannten Gösevagels overhaupt.
- Romainvillidae, de eenzig bekannte Oord is Romainvillia stehlini ut dat Eozän/Oligozän, groot as en Goos, in de Morphologie liggt se twuschen Heckster- un Piepgöse.
- Cygnopteridae mit dree Orden in dat Geslecht Cygnopterus ut dat Oligozän un dat Miozän.
- Brontornithidae mit dat eenzig bekannte Geslecht Brontornis, en Resenvagel ut Süüdamerika, de nich flegen konn ut dat Miozän. In allerhand Schriften, sunnerlich in öllere, warrt he to de „Terrorvagels“ (Phorusrhacidae) torekent.
- Paranyrocidae mit de enzig bekannte Aart Paranyroca magna,en Vagel ut dat Miozän in Middelamerika, groot as en Swaan.
- Dunnervagels (Dromornithidae), unbannig grote Vagels,de nich flegen konnen, mit seven Aarden ut dat Oligozän bit to‘n Pleistozän in Australien[3].
Belege
Literatur
- Janet Kear (Rutg.): Ducks, Geese and Swans. Oxford University Press, 2005, ISBN 0-19-854645-9
