Ørkensteinskvett

Dette er ein insektetar, 14 til 15 centimeter i kroppslengd og vekt på 15 til 34 gram.^[1] Ein ganske kompakt steinskvett med stort hovud og kort hals og hale.

Fjørdrakta varierer mykje med kjønn, alder og årstid, men stjerten er i alle fjørdrakter nesten heilsvart i sterk kontrast til den kvite overgumpen. Undersida i alle draktene er lys gulbrun, gradvis mot kvitt bak og ned mot beina.

Vaksne hannar i sommardrakt er kontrastrike med svart strupe og kinn, kvit augebrynstripe, kvite skuldrer; hovud, hals og rygg og bryst er varmt sandfarga. Det svarte område på dekkfjørene av vengene er forlenga til det svarte kinnet. Hoer er langt bleikare enn hannar i hekkedrakta, manglar svarte område bortsett frå halen og flekker på vengene. Utanom hekkesesongen er hoa enda bleikare.

Vaksne av begge kjønn i første vinterdrakter er langt meir kontrastlause i lyse, gråbrune farger, bortsett frå halen og dei mørke nedre vengdekkarane. Unge hoer har òg ei lett augebrynstripe.^[2]

Ein finn denne arten i tørre habitat av stepper, ved grusvegar, i utkanten av ørken eller ved tørre, tynnt buskkledde elvebankar. På det indiske subkontinentet kan dei leve i opptil 5100 moh. Føda er virvellause dyr med mange variantar av edderkoppar og insekt inkludert maur på menyen. Dei kan òg ete litt frø.^[1]

Ørkensteinskvetten hekkar om våren med kull på 3-6, vanlegvis fire bleikblå, litt flekte egg i eit godt skjult reir laga av gras, mose og stenglar.

Utbreiing og systematikk

Ørkensteinskvetten inngår i slekta Oenanthe, som saman med raudstjertar, buskskvettar og svartstrupar dannar ei gruppe som nokre gongar blir kategorisert som underfamilie Saxicolinae. Tidlegare vart denne gruppa plassert i trastefamilien (Turdidae), men i dag er dei ofte plassert i flugesnapparfamilien (Muscicapidae). Underartar og utbreiing:^[1]

• O. d. deserti hekkar over eit stort asiatisk område som strekkjer seg frå Midt-Austen og Saudi-Arabia gjennom Iran, sørvestlege Pakistan, Afghanistan, den sørlege Kaukasus, Sentral-Asia til nordvestlige Mongolia. Dette er delvis trekkfuglar til Nordaust-Afrika, Den arabiske halvøya, Irak og Pakistan.

• O. d. homochroa hekkar i Nord-Afrika, frå Marokko og Rio de Oro til Egyptens område vest for Nilen. Dette taksonet er delvis standfuglar, men fuglar i sørlege og austlege Marokko trekker sørover til nordlege Sahel.

• O. d. oreophila hekkar i Himalaya, i Tibet og i vestre Kina. Utanom hekkesesongen lever dei i Arabia, sørvestre Asia nordvestre til sentrale India.

Ørkensteinskvett er ein vanleg streiffugl i Nordvest-Europa. I perioden frå år 2000 til 2020 finst det rapportert 25 godkjente observasjonar av ørkensteinskvett i Noreg, dei fleste i Agder og Rogaland.^[3]

Populasjonen er ikkje estimert og er trudd å vere stabil. Arten er klassifisert som globalt livskraftig.^[4]

• 
  Hannfugl i Gujarat, India
• 
  Hoe i Gujarat, India
• 
  Hannfugl i vinterdrakt

Referansar