Monarquia constitucionala

Las originas del concèpte venon de las monarquias absoludas de la fin de l'Edat Mejana que l'autoritat del govèrn i es exercida pel monarca e son govèrn. Lo desvolopament de la participacion populara dins las democracias passèt lo poder dels govèrns causits a d'assembladas e parlaments legislatius, produsent de sistèmas mai democratics. Atal, lo monarca regna mas govèrna pas.

Dins una monarquia constitucionala, lo pòste de cap de l'Estat se transmet abitualament al sen d'una familha reiala. Lo cap de l'Estat es teoricament responsable de l'executiu, çò qu'explica l'origina de denominacions coma «Lo govèrn de Sa Majestat».

Dins qualques païses lo monarca pòt téner sesilha amb lo govèrn malgrat qu'aja pas de ròtle dins la formacion de la politica. Dins d'autres, lo monarca a un drech d'accès a totes los afars del govèrn. Pasmens, qualques constitucions monarquicas rebutan lo monarca de tota participacion al govèrn. Es lo cas en Suècia e Japon, que lors sobeirans demòran pasmens de monarcas constitucionals.

Pasmens, existís encara de monarquias constitucionalas que lor monarca es dotat de vertadièrs poders politics. Es lo cas de Mónegue que lo prince sobeiran a l'iniciativa de leis e nomena le Govèrn princièr. Aquel darrièr es responsable pas que davant el. En efècte, la separacion estricta dels poders fa que lo Govèrn es pas eissit del Conselh Nacional (parlament monegasc monocameral).

Actualament, es gaireben totjorn associada a una democracia representativa, çò que dona un compromés entre las teorias de sobeiranetat del pòble e un govèrn seguent una tradicion. E mai lo rei o la reina pòsca èsser vist coma cap de govèrn, es lo Primièr ministre que govèrna le país. Son poder deriva dirèctament o indirèctament d'eleccions.

Istoricament de monarquias constitucionalas foguèron pas totjorn de democracias representativas. Per exemple Itàlia, Japon e Espanha coneguèron de monarquias coexistissent amb un regim autoritari.

Mai d'un païses coneguèron una monarquia constitucionala abans de venir republicas, coma :

• Àustria-Ongria, de 1867 a 1919 ;
• Alemanha, de 1871 a 1919, amb l'Empèri Alemand ;
• Brasil, de 1822 a 1889, avec l’Empèri de Brasil.
• França, de 1791 a 1792 amb lo Reialme dels Franceses, puèi de 1814 a 1848, amb la Restauracion francesa e la Monarquia de Julhet ;
• Portugal, de 1820 a 1828 e de 1834 a 1910, jos branca liberala de l'Ostal de Bragança ;
• Romania, de 1831 a 1848 amb los Reglaments organics de Valachia e de Moldàvia; de 1859 a 1866, amb los Principats units, e puèi de 1866 a 1947, coma Principat de Romania, puèi del Reialme de Romania.
• Savòia e Sardenha, de 1713 a 1860.

• Constitucion
• Politica
• Monarquia
• Monarquia absoluda
• Republica