Сомоса Дебайле, Анастасио
Анастасио Сомоса Дебайле (исп. Anastasio Somoza Debayle; райгуырдис 1925-æм азы 5 декабры — амардтой йæ 1980-æм азы 17 сентябры) уыд Никарагуæйы 44-æм æмæ 45-æм президент. Куыд Национ гвардийы къамандыгæнæг, уый уыд бæстæйы сæргъы 1967 азæй 1979 азы онг. Анастасио Сомоса Дебайле уыд Сомосаты мыггаджы фæстаг минæвар, уыцы мыггаг Никарагуæйы æлдариуæг кодта 1936-æм азæй.
| Анастасио Сомоса Дебайле | |
|---|---|
| исп. Anastasio Somoza Debayle | |
 | |
| 1974-æм азы 1 декабры — 1979-æм азы 17 июлы | |
| Раздæр чи уыд | Liberal-Conservative Junta[d] |
| Фæстæдæр | Франсиско Уркуйо[d] |
| 1967-æм азы 1 майы — 1972-æм азы 1 майы | |
| Райгуырдис | 1925-æм азы 5 декабры[1][2][3][…] |
| Амардис | 1980-æм азы 17 сентябры[1][2][3][…] (54 азы) |
| Ныгæныны бынат | |
| Мыггаг | Сомоса |
| Фыд | Сомоса Гарсиа, Анастасио[d] |
| Мад | Salvadora Debayle[d] |
| Æмкъай | Хоуп Портокарреро |
| Сывæллæттæ | Сомоса Портокарреро |
| Парти | |
| Ахуырад | |
| Хорзæхтæ |    |
| Хуындад | инæлар |
| Тохтæ | |
 Викикъæбицы медиа | |
Йæ фыд æмæ йе ’фсымæры хуызæн, Анастасио Сомоса хицауиуæг кодта АИШ-ы экономикон æмæ хæстон æххуысыл æнцæйгæ. Йæ гвардийы уыд 12 мин хæстоны. Историмæ бацыд куыд дунейы тугдзыхдæр диктатортæй иу, æрмæст йæ репресситæй амардысты 180 мин адæймаджы бæрц[4], уыимæ ма мингай адæм амардысты низтæ æмæ стонгæй.
Афæлдæхт
1978 азы Никарагуæйы ссыгъди хицауады ныхмæ сыстад. Сомоса АИШ-мæ лæгъстæ кодта, цæмæй æрбарвитой ын йе ’фсæд, фæлæ АИШ йæ ныуагъта иунæгæй. 1979 азы 17 июлы сæумæраджы Анастасио Сомоса æрæмбырд кодта йæ фыд æмæ йе ’фсымары марды чырынтæ, æрмæджы æхца æмæ хæзнатæ, йæ хæстæджыты — æмæ йæхи хæдтæхæгæй атахт АИШ-мæ.
Мæлæт
Сандинистты революци куы фæуæлахиз, уæд Сомоса сусæгæй афтыд Парагваймæ, уымы диктор Альфредо Стресснермæ. Уыцы ран бирæ нæ фæцарди — сандисттæ йæ ссæрдтой æмæ амардтой Парагвайы сæйраг сахар Асунсьоны уынгтæй иуы 1980 азы 17 сентябры. Фыццаг йæ хæдтулгæ базукæйæ фехстой, стæй хæстæгдæр бацыдысты æмæ автоматтæй фехстой Сомосайы. Балæбурджытæй иу дзыхъмард фæци, æндæртæ фæтары сты. 2001 азы куыд рабæрæг, Сомосайы амардтой сандистты тæрхонмæ гæсгæ Аргентинæйы Адæмы Революцион Армийы уæнгтæ, сæ сæргъы уыд Энрике Горриаран Мерло.
Кæс
Фиппаинæгтæ
 | Ацы уац адæймаджы тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн. |