ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ
ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ (ਜਨਮ 13 ਨਵੰਬਰ 1942) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹੈ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਆਗੂ ਹੈ। ਉਹ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ ਹੈ।
ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ | |
|---|---|
 | |
| ਸੰਸਦ (ਰਾਜ ਸਭਾ) ਮੈਂਬਰ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ | |
| ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 22 ਮਈ 2009 - 27 ਅਕਤੂਬਰ 2012 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ |
| ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਪ੍ਰਿਆ ਰੰਜਨ ਦਾਸ ਮੁਨਸ਼ੀ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਮਨੀਸ਼ ਤਿਵਾੜੀ |
| ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 29 ਜਨਵਰੀ 2006 – 22 ਮਈ 2009 | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ |
| ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ੈਲਜਾ |
| ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮਹਿਲਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ | |
| ਪ੍ਰਧਾਨ ਭਾਰਤੀ ਯੂਥ ਕਾਗਰਸ | |
| ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਸੰਭਾਲਿਆ 1999 | |
| ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ |
| ਮੈਂਬਰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ | |
| ਦਫ਼ਤਰ ਸੰਭਾਲਿਆ 1999 | |
| ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | term_end1 13 ਨਵੰਬਰ 1942 ਲਾਹੌਰ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ) |
| ਮੌਤ | term_end1 |
| ਕਬਰਿਸਤਾਨ | term_end1 |
| ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਂਗਰਸ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Uday C. Soni |
| ਬੱਚੇ | ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਨੂਪ |
| ਮਾਪੇ | Nakul Sen, I.C.S and Indu Nakul Sen |
| ਰਿਹਾਇਸ਼ | ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ |
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਅੰਬਿਕਾ ਦਾ ਜਨਮ ਅਣਵੰਡੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ 1942 ਵਿੱਚ ਗੋਆ ਦੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਗਵਰਨਰ ਨਕੁਲ ਸੈਨ ਵਡਵਾ ਦੀ ਧੀ ਹੈ।[1] ਅੰਬਿਕਾ ਨੇ ਵੇਲਹੈਮ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ, ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਤੋਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਐਮ.ਏ. (ਆਨਰਜ਼) ਇੰਦਰਾਪ੍ਰਸਥ ਕਾਲਜ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਿਪਲੋਮਾ ਸੁਪੀਰੀਅਰ ਐਨ ਲੈਂਗੂ ਫ੍ਰੈਂਚਾਈਸ, ਅਲਾਇੰਸ ਫ੍ਰੈਂਚਾਈਸ, ਬੈਂਕਾਕ ਤੋਂ ਅਤੇ ਪੋਸਟ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਡਿਪਲੋਮਾ, ਹਵਾਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਆਰਟ ਐਂਡ ਲਿਟਰੇਚਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ 1961 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸੇਵਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਦੈ ਸੋਨੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਈਸਾਈ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਲਿਆ ਸੀ[2][3] , ਪਰ ਉਹ ਸਰੋਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਸੀ।[4]
ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਜੀਵਨ
ਅੰਬਿਕਾ ਸੋਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1969 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੁਆਰਾ 1969 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੋਨੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਪਰਿਵਾਰਕ ਦੋਸਤ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਵੇਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[5] 1975 ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਯੂਥ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣੀ ਗਈ ਅਤੇ ਸੰਜੇ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[6] ਮਾਰਚ 1976 ਵਿੱਚ ਉਹ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ। 1998 ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮਹਿਲਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣੀ। 1999 - 2006 ਤੱਕ ਉਹ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕਾਂਗਰਸ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਜਨਰਲ ਸੱਕਤਰ ਰਹੀ। ਜਨਵਰੀ 2000 ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ ਅਤੇ 10 ਜੂਨ 2004 ਨੂੰ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਜੁਲਾਈ 2004 ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ। 29 ਜਨਵਰੀ 2006 ਤੋਂ - 22 ਮਈ 2009 ਤੱਕ ਉਹ ਯੂ.ਪੀ.ਏ.ਆਈ. ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਮੰਤਰੀ ਰਹੀ। 22 ਮਈ 2009 ਤੋਂ - 27 ਅਕਤੂਬਰ 2012 ਤੱਕ ਉਹ ਯੂ.ਪੀ.ਏ. II ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮੰਤਰੀ ਰਹੀ।[7] ਜੁਲਾਈ 2010 ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਰਾਜ ਸਭਾ ਲਈ ਚੁਣੀ ਗਈ।
ਪ੍ਰੈਸ ਅਤੇ ਇੰਟਰਨੈਟ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ
ਪ੍ਰੈਸ ਕੌਂਸਲ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਵੱਲੋਂ 28 ਅਪ੍ਰੈਲ 2011 ਨੂੰ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬੋਲਚਾਲ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ "ਸਾਡਾ ਮੀਡੀਆ ਸ਼ਾਇਦ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੈ।”[8] ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਦੋ "ਪ੍ਰੈਸ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਰਜਾਬੰਦੀ" ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟਰਸ ਬਿਨਾ ਬਾਰਡਰਜ਼ ਗਰੁੱਪ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰੈਸ ਅਜ਼ਾਦੀ ਇੰਡੈਕਸ 2012 ਭਾਰਤ ਨੂੰ 179 ਵਿਚੋਂ 131 ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ "ਧਿਆਨਯੋਗ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ" ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।[9] ਫਰੀਡਮ ਹਾਊਸ ਦੁਆਰਾ ਗਲੋਬਲ ਪ੍ਰੈਸ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਰਜਾਬੰਦੀ 2012 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ 197 ਵਿਚੋਂ 80ਵਾਂ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ "ਅੰਸ਼ਕ ਮੁਕਤ" ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।[10] ਇੰਟਰਨੈਟ ਫ੍ਰੀ ਸਪੀਚ 'ਤੇ ਨਿਯਮਤਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਸਖਤ ਲੀਹ ਪਾਉਣ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਹਨ।[11]
ਹਵਾਲੇ
ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ
