ਗੋਲਡਾ ਮਾਇਰ
ਗੋਲਡਾ ਮਾਇਰ (ਹਿਬਰੂ: גּוֹלְדָּה מֵאִיר;[1] ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਲਡੀ ਮਾਇਰਸਨ, ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਗੋਲਡੀ ਮਾਬੋਵਿਚ, Голда Мабович; 3 ਮਈ 1898 – 8 ਦਸੰਬਰ 1978) ਇੱਕ ਯਹੂਦੀ ਅਧਿਆਪਿਕਾ, ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਬਣੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸੀ।
ਗੋਲਡਾ ਮਾਇਰ | |
---|---|
גולדה מאיר | |
ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 17 ਮਾਰਚ 1969 – 3 ਜੂਨ 1974 | |
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ |
|
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਯੀਗਾਲ ਆਲੋਨ (ਐਕਟਿੰਗ) |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਯੀਤਜ਼ਾਕ ਰਾਬੀਨ |
ਅੰਦਰੂਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਮੰਤਰੀ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 16 ਜੁਲਾਈ 1970 – 1 ਸਤੰਬਰ 1970 | |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਆਪ |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਹਾਇਮ-ਮੋਸ਼ੇ ਸ਼ਾਪੀਰਾ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਯੂਸਫ਼ ਬਰਗ |
ਬਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 18 ਜੂਨ 1956 – 12 ਜਨਵਰੀ 1966 | |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ |
|
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਮੋਸ਼ੇ ਸ਼ਾਰੇਤ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਐਬਾ ਈਬਨ |
ਕਿਰਤ ਮੰਤਰੀ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 10 ਮਾਰਚ 1949 – 19 ਜੂਨ 1956 | |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਡੇਵਿਡ ਬੈਨ-ਗੋਰੀਓਨ |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਮੋਦੇਖ਼ਾਈ ਬੇਨਤੋਵ (ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ) |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਮੋਦੇਖ਼ਾਈ ਨਮੀਰ |
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
ਜਨਮ | ਗੋਲਡੀ ਮਾਬੋਵਿਚ 3 ਮਈ 1898 ਕੀਵ, ਰੂਸੀ ਸਾਮਰਾਜ |
ਮੌਤ | 8 ਦਸੰਬਰ 1978 ਜੇਰੂਸਲੇਮ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ | (ਉਮਰ 80)
ਕੌਮੀਅਤ | ਇਜ਼ਰਾਇਲ |
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | ਅਲਾਈਨਮੈਂਟ (ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ) |
ਹੋਰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸੰਬੰਧ |
|
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਮੌਰਿਸ ਮਾਇਰਸਨ (ਮੌਤ 1951) |
ਬੱਚੇ | 2 |
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਮੀਲਵਾਕੀ ਸਟੇਟ ਨਾਰਮਲ ਸਕੂਲ (ਹੁਣ, ਵੀਸਕਾਨਸੀਨ-ਮੀਲਵਾਕੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ) |
ਪੇਸ਼ਾ | ਅਧਿਆਪਿਕਾ, ਰਾਜਦੂਤ |
ਦਸਤਖ਼ਤ | |
ਮਾਇਰ 17 ਮਾਰਚ 1969 ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਚੁਣੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਚੌਥੀ ਪਰ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਕਿਰਤ ਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਰਹੀ ਚੁੱਕੀ ਸੀ।[2] ਉਸ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ "ਆਈਰਨ ਲੇਡੀ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਟਰਮ ਬਰਤਾਨਵੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਗਰੈੱਟ ਥੈਚਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਡੇਵਿਡ ਬੇਨ-ਗਾਰਿਅਨ ਮੀਰ ਨੂੰ "ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸਰਬੋਤਮ ਆਦਮੀ" ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ; ਉਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਯਹੂਦੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ "ਮਜ਼ਬੂਤ ਇੱਛਾਵਾਨ, ਸਿੱਧੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ, ਦਾਦੀ" ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਮੀਰ ਨੇ ਯੋਮ ਕਿੱਪੁਰ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਸਾਲ 1974 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ 1978 ਵਿੱਚ ਲਿੰਫੋਮਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋਈ।
ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ
ਗੋਲਡੀ ਮਾਬੋ ਵਿੱਚ (Ukrainian: Ґольда Мабович) ਦਾ ਜਨਮ 3 ਮਈ 1898 ਨੂੰ ਰੂਸ ਦੇ (ਹੁਣ ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ) ਸ਼ਹਿਰ ਕੀਵ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਮਾਇਰ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਯਾਦ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਕਤਲੇਆਮ ਹੋਣ ਦੇ ਤੁਰਤ ਖਤਰੇ ਦੀਆਂ ਅਫਵਾਹਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਚੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਸਨ; ਸੇਯਨਾ (1972 ਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ) ਅਤੇ ਜ਼ਿਪਕੇ (1981 ਚ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ), ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਪੰਜ ਹੋਰ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਸੇਯਨਾ ਦੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਮੋਸ਼ੇ ਲੱਕੜ ਦਾ ਕੁਸ਼ਲ ਮਿਸਤਰੀ ਸੀ।
ਮੋਸ਼ੇ ਮਬੋਵਿਚ 1903 ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਲੱਭਣ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ।[3] ਉਸ ਦੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ, ਬਾਕੀ ਪਰਿਵਾਰ ਪਿੰਸਕ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਚਲੇ ਗਏ। 1905 ਵਿੱਚ, ਮੋਸੇ ਵਧੇਰੇ ਤਨਖਾਹ ਵਾਲੇ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਮਿਲਵਾਕੀ, ਵਿਸਕਾਨਸਿਨ ਚਲੇ ਗਏ, ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਰੇਲਮਾਰਗ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਿਆ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪੈਸੇ ਦੀ ਬਚਤ ਕੀਤੀ।
ਗੋਲਡਾ ਦੀ ਮਾਂ ਬਲਿਮ ਮੈਬੋਵਿਚ ਮਿਲਵਾਕੀ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਇੱਕ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਚਲਾਉਂਦੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਅੱਠ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲਡਾ ਨੂੰ ਉਸ ਸਟੋਰ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਦਾ ਇੰਚਾਰਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਬਜ਼ਾਰ ਗਈ ਸੀ। ਗੋਲਡਾ ਨੇ 1906 ਤੋਂ 1912 ਤੱਕ ਚੌਥਾ ਸਟ੍ਰੀਟ ਗਰੇਡ ਸਕੂਲ (ਹੁਣ ਗੋਲਡਾ ਮੀਰ ਸਕੂਲ) ਪੜ੍ਹਿਆ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੇਤਾ, ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਮਾਤੀ ਦੀਆਂ ਪਾਠ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਲਈ ਇੱਕ ਫੰਡਰੇਜ਼ਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ। ਅਮੈਰੀਕਨ ਯੰਗ ਸਿਸਟਰਜ਼ ਸੁਸਾਇਟੀ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਹਾਲ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਲਈ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਮੀਟਿੰਗ ਤਹਿ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਲਾਸ ਦੀ ਵੈਲਡਿਕੋਟੋਰਿਅਨ ਵਜੋਂ ਗ੍ਰੈਜੁਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ।
14 ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਨਾਰਥ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪਾਰਟ-ਟਾਈਮ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਸਟਰ ਦਾ ਵਿਭਾਗ ਸਟੋਰ ਅਤੇ ਮਿਲਵਾਕੀ ਪਬਲਿਕ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।[4][5] ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਗੋਲਡਾ ਸਕੂਲ ਛੱਡ ਕੇ ਵਿਆਹ ਕਰਾਵੇ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਡੇਨਵਰ, ਕੋਲੋਰਾਡੋ ਲਈ ਇੱਕ ਰੇਲ ਟਿਕਟ ਖਰੀਦੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਦੀਸ਼ੁਦਾ ਭੈਣ ਸ਼ੀਨਾ ਕੋਰਨਗੋਲਡ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਗਈ। ਕੋਰਨਗੋਲਡਜ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ 'ਤੇ ਬੌਧਿਕ ਸ਼ਾਮਾਂ ਰੱਖੀਆਂ, ਜਿਥੇ ਮੀਰ ਨੂੰ ਜ਼ਯੋਨਿਜ਼ਮ, ਸਾਹਿਤ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ, ਟਰੇਡ ਯੂਨੀਅਨਵਾਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਬਹਿਸਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਲਿਖਿਆ: "ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕਿ ਮੇਰੇ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦਾ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ... ਡੇਨਵਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਸ਼ਣ-ਭਰੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।" ਡੈੱਨਵਰ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਮੋਰਿਸ ਮੀਅਰਸਨ (ਵੀ "ਮਾਇਰਸਨ"; 17 ਦਸੰਬਰ, 1893, ਸ਼ਿਕਾਗੋ, ਇਲੀਨੋਇਸ, ਯੂਐਸ - 25 ਮਈ, 1951, ਇਜ਼ਰਾਈਲ) ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਚਿੱਤਰਕਾਰ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ 24 ਦਸੰਬਰ, 1917 ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ।[6]
ਮੌਤ
8 ਦਸੰਬਰ, 1978 ਨੂੰ, ਮੇਰ ਦੀ 80 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚ ਲਿੰਫੈਟਿਕ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਮੀਰ ਨੂੰ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ਵਿੱਚ ਹਰਜ਼ਲ ਪਹਾੜ ਉੱਤੇ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ।[7]
ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ
1974 ਵਿੱਚ, ਮੀਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਮਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਂ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 1974 ਵਿੱਚ, ਮੀਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਿੰਸਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਅਮੈਰੀਕਨ ਵਿੱਗ-ਕਲਾਇਸੋਫਿਕ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਵਿਲੱਖਣ ਪਬਲਿਕ ਸਰਵਿਸ ਲਈ ਜੇਮਜ਼ ਮੈਡੀਸਨ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
1975 ਵਿੱਚ, ਮੀਰ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੋਗਦਾਨ ਬਦਲੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਇਨਾਮ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
1985 ਵਿੱਚ, ਮੀਰ ਨੂੰ ਕੋਲੋਰਾਡੋ ਵਿਮੈਨ ਹਾਲ ਆਫ ਫੇਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਾਰਜ
- ਦਿਸ ਇਜ਼ ਆਵਰ ਸਟਰੈਂਥ (1962) – ਗੋਲਡਾ ਮਾਇਰ'ਸ ਕਲੋਕਟਡ ਪੇਪਰਸ
- ਮਾਈ ਫਾਦਰ'ਸ ਹਾਊਸ (1972)
- ਮਾਈ ਲਾਈਫ (ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ) (1975). ਜੀ.ਪੀ ਪੁਤਨਾਮ'ਸ ਸਨਸ, ISBN 0-399-11669-9.
ਇਹ ਵੀ ਦੇਖੋ
- ਇਵੈਨ ਕਾਨਫਰੰਸ
- ਇਜ਼ਰਾਇਲ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ