ਸਾਓ ਵੇਈ ਰਾਜ

ਸਾਓ ਵੇਈ ਰਾਜ (ਚੀਨੀ ਭਾਸ਼ਾ: 曹魏, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Cao Wei), ਜਿਨੂੰ ਕਦੇ - ਕਦੇ ਸਿਰਫ ਵੇਈ ਰਾਜ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਚੀਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਉੱਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਜੂਝਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਰਾਜ ਸੀ। ਇਹ ੨੨੦ ਈਸਵੀ ਵਲੋਂ ੨੬੫ ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਚੱਲਿਆ। ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ੨੨੦ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਾਓ ਪੀ (曹丕, Cao Pi) ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਸਾਓ ਸਾਓ ਦੀ ਬਣਾਈ ਜਮੀਨਦਾਰੀ ਰਿਆਸਤ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਕੇ ਇਸ ਰਾਜ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ। ਉਂਜ ਤਾਂ ਸਾਓ ਸਾਓ ਦੀ ਰਿਆਸਤ ਨੂੰ ਸੰਨ ੨੧੩ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਵੇਈ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਇਤੀਹਾਸਕਾਰ ਇਸਨੂੰ ਚੀਨੀ ਇਤਹਾਸ ਵਿੱਚ ਆਏ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਵੇਈ ਨਾਮਕ ਰਾਜਾਂ ਵਲੋਂ ਵੱਖ ਦੱਸਣ ਲਈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਓ ਦਾ ਪਰਵਾਰਿਕ ਨਾਮ ਜੋੜਕੇ ਇਸਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਾਓ ਵੇਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਇਹ ਰਾਜ ਝਗੜਤੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਕਾਲ ਵਾਲੇ ਵੇਈ ਰਾਜ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਉੱਤਰੀ ਵੇਈ ਰਾਜ ਵਲੋਂ ਭਿੰਨ ਸੀ।

੨੨੦ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਾਓ ਪੀ ਨੇ ਪੂਰਵੀ ਹਾਨ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦੇ ਅੰਤਮ ਸਮਰਾਟ ਨੂੰ ਸਿੰਹਾਸਨ ਵਲੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਵੇਈ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਲੇਕਿਨ ਉਸ ਉੱਤੇ ਸੀਮਾ ਨਾਮਕ ਪਰਵਾਰ ਨੇ ੨੪੯ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ੨੬੫ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਰਵਾਰ ਵੀ ਸੱਤਾ ਵਲੋਂ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਾਓ ਵੇਈ ਰਾਜ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬੰਨ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਸਮੇਂਤੇ ਹਾਨ ਚੀਨੀ ਜਾਂਦੀ ਦੇ ਦੋ - ਤਿਹਾਈ ਲੋਕ ਸਾਓ ਵੇਈ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਸਰਹਦੋਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵਸਦੇ ਸਨ।^[1] ਇਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਲੁਓਯਾਂਗ ਸ਼ਹਿਰ ਸੀ।