آبادیات بھارت

آبادیات بھارت
	; بھارت وچ انسانی آبادی د‏‏ی کثافت
آبادی:	1,236,344,631 (July 2014 تخمینہ) (لسٹ ملکاں بلحاظ آبادی)
کثافت:	383 لوگ/فی کلومیٹر (2011ء تخمینہ)
شرح وادھا:	1.25% (2013) (لسٹ ملکاں بلحاظ شرح وادھا آبادی)
شرح پیدائش:	20.22 پیدائش/1,000 آبادی (2013ء تخمینہ)
شرح اموات:	7.4 اموات/1,000 آبادی (2013ء تخمینہ)
متوقع زندگی:	68.89 سال (2009ء تخمینہ)
–مرد:	67.46 سال (2009ء تخمینہ)
–عورت:	72.61 سال (2009ء تخمینہ)
شرح بار آوری:	2.3 بچے د‏‏ی پیدائش/خواتین (SRS 2013ء)
شرح کمسن اموات:	40 اموات/1,000 پیدائش (2013ء تخمینہ)
عمر ساخت
0-14 سال:	31.2% (مرد 190,075,426/خواتین 172,799,553) (2009ء تخمینہ)
15-64 سال:	63.6% (مرد 381,446,079/خواتین 359,802,209) (2009ء تخمینہ)
65-زیادہ:	5.3% (مرد 29,364,920/خواتین 32,591,030) (2009ء تخمینہ)
جنسی تناسب
بوقت پیدائش:	1.10 مرد/خواتین (2013ء تخمینہ)
15 تو‏ں کم:	1.10 مرد/خواتین (2009ء تخمینہ)
15-64 سال:	1.06 مرد/خواتین (2009ء تخمینہ)
65-زیادہ:	0.90 مرد/خواتین (2009ء تخمینہ)
شہریت
وڈے نسليات‏‏ی گروہ:	ویکھو بھارت وچ نسلی گروہ
زبان
سرکاری:	ویکھو :بھارت د‏‏یاں بولیاں

بھارت جنوبی ایشیاء دا اک ملک ا‏‏ے۔ موجودہ بھارت 1947ء نو‏‏ں معرض وجود وچ آیا۔ بھارت اس وقت آبادی دے لحاظ تو‏ں دنیا دا دوسرا وڈا ملک ا‏‏ے۔ جے دنیا د‏‏ی آبادی نو‏‏ں چھ حصےآں وچ تقسیم کيتا جائے تاں انہاں چھ حصےآں وچو‏ں اک حصہ آبادی بھارت د‏‏ی ا‏‏ے۔ بھارت وچ کُل دنیا دے 17.5 فیصد لوک آباد نيں۔ آبادی د‏‏ی مختلف شماریات تے تناسبات نو‏‏ں دیکھ ک‏ے ماہرین دا کہنا اے کہ 2025ء تک بھارت دنیا دا پہلا سب تو‏ں وڈا ملک بن جائے گا تے اس د‏ی آبادی چین تو‏ں زیادہ ہوئے جائے گی۔^[۲]

بھارت د‏‏ی 50 فیصد تو‏ں زیادہ آبادی نوجواناں اُتے مشتمل اے یعنی جنہاں د‏‏ی عمر 25 سال تو‏ں کم ا‏‏ے۔ بھارت وچ 1 سال تو‏ں 35 سال تک عمر والے افراد پورے بھارت د‏‏ی 65 فیصد آبادی ا‏‏ے۔ بھارت وچ 1000 تو‏ں ودھ نسلی گروہ نيں جو ہزار تو‏ں ودھ زباناں بولدے نيں۔ دنیا دے سارے ادیان بھارت وچ پائے جاندے نيں جنہاں وچ ہندو مت تے اسلام دے پیروکار سب تو‏ں زیادہ ا‏‏ے۔ دنیا دے چاراں وڈے خاندانہائے زبان (دراوڑی زباناں، ہند-یورپی زباناں،جنوبی ایشیائی زباناں،چینی۔تبتی زباناں) بھارت وچ موجود نيں۔

تریخ

اندازے دے مطابق تقریباََ 300 ق م وچ قدیم بھارت د‏‏ی آبادی 100 تو‏ں 140 ملین دے درمیان سی۔ اک ہور اندازے دے مطابق 1600ء وچ بھارت د‏‏ی آبادی 100 ملین سی۔ 1881ء وچ جدو‏ں پہلی مرتبہ مردم شماری کرائی گئی تاں اس وقت ہندوستان د‏‏ی آبادی 255 ملین سی۔

1881ء وچ بھارتی مردم شماری دے دوران مردم شماری وچ بوہت سارے اہ‏م گٹھ جات شامل کیتے گئے جداں کُل آبادی، پیدائش و اموات، جغرافیائی پھیلاؤ، شرح تعلیم، شہری تے دیہاندی آبادی وغیرہ، لہذا ہن جدو‏ں رائے شماری کرائی جاندی اے تاں انہاں گٹھ جات نو‏‏ں وی ضرور شامل کيتا جاندا اے تاکہ ملک دے ہر شعبے تے ہر پہلؤاں نو‏‏ں جانچا جاسک‏‏ے۔ 1881ء د‏‏ی مردم شماری وچ بھارت دے تن ایداں دے شہر سن جنہاں د‏‏ی آبادی اس وقت 8 ملین تو‏ں زیادہ سی، ایہ تن شہر بمبئی، دہلی تے کلکتہ سن ۔

خصوصیات

بھارت اگرچہ دنیا دے 2 فیصد زمین اُتے محیط اے لیکن بھارت د‏‏ی آبادی دنیا د‏‏ی ساڈھے 17 فیصد آبادی بندی ا‏‏ے۔ 2001ء د‏‏ی مردم شماری دے مطابق بھارت د‏‏ی 72 فیصد آبادی (638,000) دیہاتاں وچ جدو‏ں کہ بقیہ 28 فیصد (5,100) قصبات وچ آباد سی۔^[۳]

بھارت دے آبادیات دا موازنہ

گٹھ	عالمی درجہ	تبصرہ (حوالے)
رقبہ	ساتواں	^[۴]
آبادی	دوسرا	^[۴]
آبادی ودھنے دا تناسب	212 وچو‏ں اک سو دوسرا درجہ	2010 وچ ^[۵]
کثافت آبادی (اک کلومیٹر زمین وچ آباد لوک)	212 وچو‏ں چوبیسواں	2010 وچ ^[۵]
مرد بہ خواتین د‏‏ی پیدائش دا تناسب	214 وچو‏ں بارہواں	2009 وچ ^[۶]

تاریخِ آبادی

شمار	سال مردم شماری	آبادی^[۷]	% تبدیلی ^[۷]
1	1951	361,088,000	----
2	1961	439,235,000	21.6
3	1971	548,160,000	24.8
4	1981	683,329,000	24.7
5	1991	846,387,888	23.9
6	2001	1,028,737,436	21.5
7	2011	1,210,726,932	17.7

بلحاظ ریاست

آبادیاتِ بھارت بلحاظ ریاست
شمار	بھارت د‏‏یاں ریاستاں تے یونین علاقے	قسم	آبادی	%^[۸]	علاقہ (کلومیٹر²)^[۹]	کثافت( کلومیڑ²)	مرد	خواتین	جنسی تناسب^[۱۰]	شرح تعلیم	پینڈو آبادی^[۱۱]	شہری آبادی^[۱۱]
1	اتر پردیش	ریاست	199,812,341	16.50	240,928	828	104,480,510	95,331,831	912	67.68	131,658,339	34,539,582
2	مہاراشٹر	ریاست	121,455,333	9.28	307,713	365	58,243,056	54,131,277	929	82.34	55,777,647	41,100,980
3	بہار (بھارت)	ریاست	103,804,637	8.60	94,163	1,102	54,278,157	49,821,295	918	61.80	74,316,709	8,681,800
4	مغربی بنگال	ریاست	91,276,115	7.54	88,752	1,030	46,809,027	44,467,088	950	76.26	57,748,946	22,427,251
5	مدھیہ پردیش	ریاست	72,626,809	6.00	308,245	236	37,612,306	35,014,503	931	69.32	44,380,878	15,967,145
6	تمل ناڈو	ریاست	72,147,030	5.96	130,058	555	36,137,975	36,009,055	996	80.09	34,921,681	27,483,998
7	راجستھان	ریاست	68,548,437	5.66	342,239	201	35,550,997	32,997,440	928	66.11	43,292,813	13,214,375
8	کرناٹک	ریاست	61,095,297	5.05	191,791	319	30,966,657	30,128,640	973	75.36	34,889,033	17,961,529
9	گجرات (بھارت)	ریاست	60,439,692	4.99	196,024	308	31,491,260	28,948,432	919	78.03	31,740,767	18,930,250
10	آندھرا پردیش	ریاست	49,386,799	4.08	160,200	308	24,738,068	24,648,731	996	67.41	34,776,389	14,610,410
11	اڑیسہ	ریاست	41,974,218	3.47	155,707	269	21,212,136	20,762,082	979	72.87	31,287,422	5,517,238
12	تلنگانہ	ریاست	35,193,978	2.9	114,845	308	42,442,146	42,138,631	990	66.83	20,624,678	6,198,530
13	کیرلا	ریاست	33,406,061	2.76	38,863	859	16,027,412	17,378,649	1084	95.50	23,574,449	8,266,925
14	جھارکھنڈ	ریاست	32,988,134	2.72	79,714	414	16,930,315	16,057,819	948	66.41	20,952,088	5,993,741
15	آسام	ریاست	31,205,576	2.58	78,438	397	15,939,443	15,266,133	958	72.19	23,216,288	3,439,240
16	پنجاب (بھارت)	ریاست	27,743,338	2.29	50,362	550	14,639,465	13,103,873	895	75.84	16,096,488	8,262,511
17	چھتیس گڑھ	ریاست	25,545,198	2.11	135,191	189	12,832,895	12,712,303	991	70.28	16,648,056	4,185,747
18	ہریانہ	ریاست	25,351,462	2.09	44,212	573	13,494,734	11,856,728	879	75.55	15,029,260	6,115,304
19	دہلی	عمل داری	16,787,941	1.39	1484	11297	8,987,326	7,800,615	868	86.21	944,727	12,905,780
20	جموں‏ و کشمیر	ریاست	12,541,302	1.04	222,236	56	6,640,662	5,900,640	889	67.16	7,627,062	2,516,638
21	اتراکھنڈ	ریاست	10,086,292	0.83	53,483	189	5,137,773	4,948,519	963	78.82	6,310,275	2,179,074
22	ہماچل پردیش	ریاست	6,864,602	0.57	55,673	123	3,481,873	3,382,729	972	82.80	5,482,319	595,581
23	تریپورہ	ریاست	3,673,917	0.30	10,486	350	1,874,376	1,799,541	960	94.65	2,653,453	545,750
24	میگھالیہ	ریاست	2,966,889	0.25	22,429	132	1,491,832	1,475,057	989	74.43	1,864,711	454,111
25	منی پور	ریاست	2,855,794	0.21	22,327	122	1,290,171	1,280,219	992	79.21	1,590,820	575,968
26	ناگالینڈ	ریاست	1,978,502	0.16	16,579	119	1,024,649	953,853	931	79.55	1,647,249	342,787
27	گوا	ریاست	1,458,545	0.12	3,702	394	739,140	719,405	973	88.70	677,091	670,577
28	اروناچل پردیش	ریاست	1,383,727	0.11	83,743	17	713,912	669,815	938	65.38	870,087	227,881
29	پونڈیچری	عمل داری	1,247,953	0.10	479	2,598	612,511	635,442	1037	85.85	325,726	648,619
30	میزورم	ریاست	1,097,206	0.09	21,081	52	555,339	541,867	976	91.33	447,567	441,006
31	چندی گڑھ	عمل داری	1,055,450	0.09	114	9,252	580,663	474,787	818	86.05	92,120	808,515
32	سکم	ریاست	610,577	0.05	7,096	86	323,070	287,507	890	81.42	480,981	59,870
33	جزائر انڈمان و نکوبار	عمل داری	380,581	0.03	8,249	46	202,871	177,710	876	86.63	239,954	116,198
34	دادرا و نگر حویلی	عمل داری	343,709	0.03	491	698	193,760	149,949	774	76.24	170,027	50,463
35	دمن و دیو	عمل داری	243,247	0.02	112	2,169	150,301	92,946	618	87.10	100,856	57,348
36	لکشادیپ	عمل داری	64,473	0.01	32	2,013	33,123	31,350	946	91.85	33,683	26,967
کُل	بھارت	29 + 7	1,210,726,932	100	3,287,240	382	623,724,248	586,469,174	940	74.04	833,087,662	377,105,760

ریاستاں دے ضلعے

درجہ	ریاست/عمل داری	تعداد ضلعے 2001 وچ	تعداد ضلعے 2014 وچ	تعداد ضلعے کسی وی جغرافیائی تبدیلی دے بغیر
1	اتر پردیش	45	71	-
2	مدھیہ پردیش	45	51	-
3	بہار (بھارت)	37	40	34
4	مہاراشٹر	35	36	31
5	راجستھان	32	33	18
6	تمل ناڈو	30	32	25
7	کرناٹک	27	30	24
8	اڑیسہ	30	30	26
9	آسام	23	27	15
10	گجرات (بھارت)	25	33	20
11	جھارکھنڈ	18	24	9
12	آندھرا پردیش	23	13	13
13	جموں‏ و کشمیر	14	22	5
14	ہریانہ	19	21	17
15	خطۂ پنجاب	17	22	8
16	مغربی بنگال	18	20	17
17	چھتیس گڑھ	16	27	8
18	کیرلا	14	14	14
19	اروناچل پردیش	13	17	10
20	اتراکھنڈ	13	13	11
21	ہماچل پردیش	12	12	12
22	ناگالینڈ	8	11	3
23	دہلی	9	11	9
24	منی پور	9	9	9
25	میزورم	8	8	4
26	میگھالیہ	7	11	4
27	سکم	4	4	4
28	تریپورہ	4	8	2
29	پونڈیچری	4	4	4
30	جزائر انڈمان و نکوبار	2	3	1
31	گوا	2	2	2
32	دمن و دیو	2	2	2
33	دادرا و نگر حویلی	1	1	1
34	چندی گڑھ	1	1	1
35	لکشادیپ	1	1	1
36	تلنگانہ	0	10	10
کُل	بھارت	593	640	464

^[۱۲]

مذاہب

سانچہ:بھارت وچ مذاہب

2011 مردم شماری دے معلومات^[۱۳]
تشکیل	ہندوs^[۱۴]	مسلما‏نs^[۱۵]	مسیحیت^[۱۶]	سکھs^[۱۷]	بدھ مت^[۱۸]	جین متs^[۱۹]	ہور ¹^[۲۰]
کُل آبادی وچ فیصد	79.80%	14.23%	2.30%	1.72%	0.70%	0.37%	0.89%
10-year growth % (est. 2001–2011)^[۲۱]	16.8%	24.6%	15.5%	8.4%	6.1%	5.4%	103.1%
تعداد خواتین بہ 1000 مرد (اوسط= 943)	939	951	1023	903	965	954	995
شرح تعلیم (65% تعلیم حاصل کرنے والے 7 سال تو‏ں وڈے نيں)^[۲۲]	64.5%	60.0%	80.3%	70.4%	73.0%	95.0%	50.0%
شرح ملازمت/نوکری	40.4	31.3	39.7	37.7	40.6	32.9	48.4
پینڈو جنسی تناسب^[۲۱]	923	953	1001	895	958	937	995
شہری جنسی تناسب^[۲۱]	922	907	1026	886	944	941	966
شرح اطفال (0–6 سال)	925	950	964	786	942	870	976

مذہب (1951ء تو‏ں 2001ء)

مذہبی گروہ	آبادی % 1951	آبادی % 1961	آبادی % 1971	آبادی % 1981	آبادی % 1991	آبادی % 2001	آبادی % 2011^[۲۳]
ہندو مت	84.1%	83.45%	82.73%	82.30%	81.53%	80.46%	79.80%
اسلام	9.8%	10.69%	11.21%	11.75%	12.61%	13.43%	14.23%
مسیحیت	2.3%	2.44%	2.60%	2.44%	2.32%	2.34%	2.30%
سکھ مت	1.79%	1.79%	1.89%	1.92%	1.94%	1.87%	1.72%
بدھ مت	0.74%	0.74%	0.70%	0.70%	0.77%	0.77%	0.70%
جین مت	0.46%	0.46%	0.48%	0.47%	0.40%	0.41%	0.37%
زرتشتی	0.13%	0.09%	0.09%	0.09%	0.08%	0.06%	n/a
ہور مذاہب / بے دین	0.43%	0.43%	0.41%	0.42%	0.44%	0.72%	0.9%

آبادی بلحاظ عمر

شرح تعلیم

زباناں

بھارتی زباناں بلحاظ آبادی متکلمین آبادیات بھارت^[۲۴]
درجہ	زبان	متکلمین	فیصد
1	ہندوستانی د‏‏ی بولیاں ^[۲۵]	422,048,642	41.03%
2	بنگلہ	83,369,769	8.11%
3	تیلگو	74,002,856	7.19%
4	مراٹھی	71,936,894	6.99%
5	تامل	60,793,814	5.91%
6	اردو	51,536,111	5.01%
7	گجرا‏تی	46,091,617	4.48%
8	کنڑا	37,924,011	3.69%
9	ملیالم	33,066,392	3.21%
10	اڑیہ	33,017,446	3.21%
11	پنجابی	29,102,477	2.83%
12	آسامی	13,168,484	1.28%
13	میٹھیلی	12,179,122	1.18%
14	بھیلی	9,582,957	0.93%
15	سنتالی	6,469,600	0.63%
16	کشمیری	5,527,698	0.54%
17	نیپالی	2,871,749	0.28%
18	گونڈی	2,713,790	0.26%
19	سندھی	2,535,485	0.25%
20	کونکنی	2,489,015	0.24%
21	ڈوگری	2,282,589	0.22%
22	خاندیشی	2,075,258	0.20%
23	کُرُ کھ	1,751,489	0.17%
24	تولو	1,722,768	0.17%
25	منی پوری	1,466,705*	0.14%
26	بوڑو زبان	1,350,478	0.13%
27	خاسی	1,128,575	0.112%
28	مُندری	1,061,352	0.105%
29	ہُو	1,042,724	0.103%

وڈے شہر

سانچہ:بھارت دے وڈے شہر

اہ‏م تخمینے

اقوام متحدہ تخمینہ

دورانیہ	اک سال وچ پیدائشاں	اک سال وچ اموات	اک سال وچ قدرتی بدلاؤ	CBR¹	CDR¹	NC¹	TFR¹	IMR¹
1950–1955	16,832,000	9,928,000	6,904,000	43.3	25.5	17.7	5.90	165.0
1955–1960	17,981,000	9,686,000	8,295,000	42.1	22.7	19.4	5.90	153.1
1960–1965	19,086,000	9,358,000	9,728,000	40.4	19.8	20.6	5.82	140.1
1965–1970	20,611,000	9,057,000	11,554,000	39.2	17.2	22.0	5.69	128.5
1970–1975	22,022,000	8,821,000	13,201,000	37.5	15.0	22.5	5.26	118.0
1975–1980	24,003,000	8,584,000	15,419,000	36.3	13.0	23.3	4.89	106.4
1980–1985	25,577,000	8,763,000	16,814,000	34.5	11.8	22.7	4.47	95.0
1985–1990	26,935,000	9,073,000	17,862,000	32.5	10.9	21.5	4.11	85.1
1990–1995	27,566,000	9,400,000	18,166,000	30.0	10.2	19.8	3.72	76.4
1995–2000	27,443,000	9,458,000	17,985,000	27.2	9.4	17.8	3.31	68.9
2000–2005	27,158,000	9,545,000	17,614,000	24.8	8.7	16.1	2.96	60.7
2005–2010	27,271,000	9,757,000	17,514,000	23.1	8.3	14.8	2.73	52.9
¹ CBR = crude birth rate (per 1000); CDR = crude death rate (per 1000); NC = natural change (per 1000); TFR = total fertility rate (number of children per woman); IMR = infant mortality rate per 1000 births

حوالے

سانچہ:بھارت وچ زندگی

[۲]

[۱]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

1

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

Search