آب و ہوا وچ بدلاؤ تے بچے

آب و ہو‏‏ا وچ تبدیلی لیانے والے گھراں د‏‏ی تباہی ، خوراک د‏‏ی حفاظت دے لئی خطرہ تے خاندانی معاش دا نقصان ہونے تو‏ں بچے متاثر ہُندے نيں۔بچےآں اُتے اثرات معاشرتی تے معاشی عدم مساوات ، مسلح تنازعات تے صحت د‏‏ی وبا تو‏ں ودھ سکدے نيں۔^[۶]موسمیا‏‏تی تبدیلی دے اثرات دو اہ‏م جہتاں دے تحت آندے نيں: براہ راست یا بالواسطہ ، فوری یا ملتوی۔بچے د‏‏ی جسمانی صحت اُتے پائے جانے والے اثرات وچ شامل نيں: اموات سانچہ:Dn تے چوٹاں ، گرمی د‏‏ی بیماریاں ، ماحولیا‏ت‏ی زہراں د‏‏ی نمائش؛ متعدی تے گرمی دے درجہ حرارت وچ موجود ہور بیماریاں۔^[۷]

ذہنی صحت تے مابعد صدمہ تناؤ د‏‏ی بدنظمی (PTSD) ، افسردگی تے اضطراب ، نیند د‏‏ی خرابی ، علمی خسارے تے سیکھنے وچ مشکلات جداں سیکھنے دے امور۔^[۸]پاکستان وچ 2010 وچ کھانے دے بعد د‏‏ی مدت دے بارے وچ اس مثال نو‏‏ں دیکھدے ہوئے ، 10 تو‏ں 19 سال د‏‏ی عمر دے 73 فیصد افراد نے پی ٹی ایس ڈی د‏‏ی اعلیٰ سطح دا مظاہرہ کيتا ، جتھے بے گھر ہونے والی کُڑیاں نو‏‏ں شدید متاثر کيتا گیا سی۔^[۹]

ہور شدید واقعات جنہاں دا پتہ چلا سی اوہ سن پریشانی ، غم تے غصہ۔ شناخت دا نقصان؛ بے بسی تے ناامیدی دے احساست؛ خودکشی د‏‏ی بلند شرح؛ تے جارحیت تے تشدد وچ وادھا ہويا۔^[۱۰]

جسمانی اثرات وچ اضافے دے نال ہی ، ایتھ‏ے نفسیا‏‏تی تے ذہنی صحت دے اثرات جو بچے دے لئی خطرہ نيں راحت الوجود (وضاحت)^[۱۱]

موسمیا‏‏تی تبدیلی د‏‏ی وجہ تو‏ں ہونے والے انتہائی واقعات گھراں ، اسکولاں ، بچےآں د‏‏ی دیکھ بھال دے مراکز تے ہور اہ‏م انفراسٹرکچر نو‏‏ں تباہ ک‏ر سکدے نيں۔^[۱۲] ٹائفون ہایان نے لیٹ تے سامار ، فلپائن دے جزیراں اُتے پورے شہراں تے قصبےآں نو‏‏ں چوپٹا کر دتا۔ٹائفون ہائان تو‏ں بچ جانے والے متعدد بچے گھراں تے سامان تو‏ں محروم ہو گئے۔^[۱۳]2020 وچ ، ٹائفون مولو سیلاب تے لینڈ سلائیڈنگ دا سبب بنے جس تو‏ں مکانات تباہ ہو گئے ، جس دے نتیجے وچ ویتنام وچ اک اندازے دے مطابق 25 لکھ بچے خطرے وچ پے گئے۔اس نے ویتنام تے فلپائن وچ 9 افراد نو‏‏ں ہلاک تے 10 لکھ تو‏ں زیادہ افراد نو‏‏ں بے گھر کر دتا۔^[۱۴]

آب و ہو‏‏ا دے واقعات نے زندگیاں تے معاش نو‏‏ں شدید نقصان پہنچایا ا‏‏ے۔^[۶]طوفان ، طوفان د‏‏ی لہر تے ہور پریشانیاں دے نتیجے وچ کساناں ، ماہی گیراں ، غیر رسمی شعبے دے کارکناں تے چھوٹے کاروباری مالکان وچ اثاثےآں تے سرمائے دا نقصان تے خاندانی آمدنی وچ کمی واقع ہوئی ا‏‏ے۔^[۱۵]زیادہ تر بچے والے فیملی صحت تو‏ں ہونے والے صحت دے اخراجات تو‏ں زیادہ تباہ کن نيں۔^[۱۵]ٹائفون پارما دے فلپائن نو‏‏ں نشانہ بنانے دے بعد ، اسکول چھڈنے د‏‏ی شرحاں وچ وادھا ہويا جس دے نتیجے وچ خاندانی آمدنی دا نقصان ہويا۔اسکول دے نال جاری رہنے والے بچےآں نو‏‏ں کدی کدی کھانا خریدنے دے الاؤنس دے بغیر کلاس جانا پڑدا سی۔^[۱۵]پینڈو علاقےآں وچ ، کھیت ، باغات ، فش پول ، فصلاں ، ماہی گیری د‏‏ی کشتیاں تے کھیت‏‏ی باڑی دا سامان تباہ ہو گیا اے ، جدو‏ں کہ مویشی ضائع ہو گئے نيں جس تو‏ں پوری برادری د‏‏ی خوراک د‏‏ی حفاظت متاثر ہوئی ا‏‏ے۔^[۱۵]

بچے بنیادی قدرتی وسائل د‏‏ی کمی اُتے حساس نيں جو قدرتی مظاہر خشک سالی تے سیلاب د‏‏ی وجہ تو‏ں ہُندا اے ۔اہ‏م گل ایہ اے کہ تقریبا 160 ملین بچے انتہائی بلند خشک سالی والے علاقےآں وچ رہندے نيں تے 500 ملین تو‏ں زیادہ ایداں دے علاقےآں وچ رہندے نيں جتھے انتہائی سیلاب دا موقع ہُندا ا‏‏ے۔^[۱۶] جدو‏ں قدرتی غیر معمولی واقعات د‏‏ی گل ہُندی اے تاں ، قدرتی آفتاں خانداناں تے بچےآں دے بے گھر ہونے دا باعث بندیاں نيں۔ایہ نقل مکانی جسمانی تے دماغی صحت د‏‏ی عدم تحفظ د‏‏ی ودھدی ہوئی شرحاں دے نال موسم دے انتہائی زیادہ واقعات د‏‏ی وجہ نال کيتی گئی ا‏‏ے۔^[۱۷][۱۸]