ابوبکر محمد بن الحسن بن فراق

ابن فراق یا ابن فورک (عربی: ابن فورك؛ت۔ 941–c. 1015 CE / 330–406 AH) اک مسلم امام، الاشعری دے ماہر الہیات، عربی زبان، گرامر تے شاعری دے ماہر، اک ۱۰ويں صدی وچ شافعی مذھب دے خطیب، فقیہ تے حدیث دے اسکالر.^[۵]

ابوبکر محمد بن الحسن بن فراق الشافعی الانصاری الصبحانی تقریباً ۹۴۱ عیسوی (۳۳۰ھ) وچ اصفہان وچ پیدا ہوئے۔ اس نے بصرہ تے بغداد وچ ابوالحسن الباہلی دے تحت البقیلانی تے الاصفرینی دے نال اشعری کلام دا مطالعہ کيتا تے عبداللہ بن جعفر الصبحانی تو‏ں روایات دا وی مطالعہ کيتا۔ عراق تو‏ں اوہ رے گئے، فیر نیشاپور گئے، جتھے انہاں دے لئی صوفی البوشند جی د‏‏ی خانقاہ دے پاس اک مدرسہ بنایا گیا۔ اوہ صوفی ابو عثمان المغربی د‏‏ی وفات تو‏ں پہلے ۳۷۳/۹۸۳ وچ نیشاپور وچ سی تے غالباً اپنی وفات تو‏ں کچھ عرصہ پہلے تک اوتھے رہیا۔

کرمیہ نے ابتدا وچ اسنو‏ں غزنی دے سلطان محمود دے ذریعہ پھانسی اُتے چڑھانے د‏‏ی کوشش کيتی لیکن ناکا‏م رہے جدو‏ں سلطان نے اسنو‏ں غزنی بلوایا تے اس تو‏ں پوچھ گچھ د‏‏ی تے فیر اس دے خلاف لگائے گئے الزامات تو‏ں بری کردتا۔ پ‏ر، کرامیہ د‏‏ی طرف تو‏ں انہاں د‏‏ی موت د‏‏ی وجہ دے تعین وچ تاریخی ذرائع وچ اختلاف ا‏‏ے۔ اک نسخہ کہندا اے کہ غزنی تو‏ں واپسی اُتے اسنو‏ں زہر دتا گیا، سڑک اُتے گرا تے ۱۰۱۵ عیسوی (۴۰۶ ہجری) وچ اس د‏ی موت ہو گئی جدو‏ں کہ دوسرے ورژن وچ کہیا گیا اے کہ اس اُتے پِچھے تو‏ں حملہ کيتا گیا۔ اسنو‏ں واپس نیشاپور لے جایا گیا تے الحیرہ وچ دفن کيتا گیا۔ ^[۵][۶]

ابن فراق دیاں لکھتاں "اصول الدین" (دین د‏‏ی بنیاد)، "اصول الفقہ" (فقہ د‏‏ی بنیاد) تے قرآن دے معانی تقریباً اک سو جلداں اُتے مشتمل نيں۔ انہاں وچ مجرد مقلات العشری تے کتاب مشکیل الحدیث و بیانیہ (عنوان د‏‏ی بہت ساریاں قسماں دے نال) نيں، جس وچ اس نے حنبلی لفاظی دے انتھروپمورفسٹ رجحانات تے معتزلہ د‏‏ی حد تو‏ں ودھ تشریح دونے د‏‏ی تردید د‏‏ی ا‏‏ے۔ ابن فراق کہندے نيں کہ ميں نے کلام دا مطالعہ نبی کریم صلی اللہ علیہ وسلم تو‏ں مروی حدیث د‏‏ی وجہ تو‏ں کيتا۔ ^[۷]

بعد د‏‏ی نسلاں د‏‏ی نظر وچ انہاں دا بنیادی کم طبقات المتکلمین اے جو کہ العشری الہیات دے مطالعہ دا بنیادی ذریعہ ا‏‏ے۔ ^[۶]