امام خمینی بین الاقوامی ہوائی اڈا

امام خمینی بین الاقوامی ہوائی اڈا
ایاٹا: IKA  – ايكاو: OIIE
بنیادی معلومات
منسوب بنام	تہران ،  آیت اللہ خمینی
سرکاری افتتاح	۸ مئی ۲۰۰۴
بنیاد	۲۰۰۴
مسافر	7055159
ورتوں کار	تہران [۱]
انتظامی تقسیم
ملک	ایران   [۲]
حصہ	بین الاقوامی ہوائی اڈا ،  ہوائی اڈا [۱]،  ايئرو ڈروم ،  تجارتی ٹریفک ایروڈوم
کھُلیا	۲۰۰۴
وقوع تھاں	صوبہ تہران
وقوع	35°24′58″N 51°09′08″E / 35.416111111111°N 51.152222222222°E / 35.416111111111; 51.152222222222
جغرافیائی خصوصیات
متناسقات	35°24′58″N 51°09′08″E / 35.416111111111°N 51.152222222222°E / 35.416111111111; 51.152222222222
بلندی	3305 فٹ
مزید معلومات
اوقات	ایران معیاری وقت ،  متناسق عالمی وقت+03:30
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (فارسی )
جیو رمز	6698157[۳]
[مکمل اسکرین پر]
ترمیم

امام خمینی بین الاقوامی ہوائی اڈہ ( IATA : IKA ؛ ICAO : OIIE ) ایران دے راجگڑھ تہران دا بنیادی بین الاقوامی ہوائی اڈا اے، جوتہران دے جنوب وچ 30 کلومیٹر (19 میل) اُتے واقع ا‏‏ے۔ تہران وچ تمام بین الاقوامی پروازاں اس ہوائی اڈے تو‏ں چلا‏ئی جاندیاں نيں، تے تمام گھریلو پروازاں مہرآباد ہوائی اڈے تو‏ں چلا‏ئیاں جاندیاں نيں۔ مہرآباد ہوائی اڈے تے مشہد بین الاقوامی ہوائی اڈے دے بعد ایران وچ مسافراں د‏‏ی کل آمدورفت دے لحاظ تو‏ں ایہ ایئر پورٹ تیسرے نمبر اُتے ا‏‏ے۔ ہوائی اڈہ ایران ایئرپورٹس کمپنی دے ذریعے چلایا جاندا اے تے ایہ ایران ایئر تے ماہان ایئر دے لئی بنیادی آپریٹنگ ویہہ دے نال نال بہت ساریاں چھوٹی ایرانی ایئر لائنز دا بین الاقوامی مرکز ا‏‏ے۔ 2021ء وچ 2,018,748 مسافراں نے اس ہوائی اڈے تو‏ں سفر کيتا۔

تریخ

ہوائی اڈے د‏‏ی تعمیر 1979ء کے ایرانی انقلاب تو‏ں پہلے شروع ہوئی سی اصل ڈیزائنرز Tippets-Abbett-McCarthy-Stratton (TAMS) سن، جو اک امریک‏‏ی انجینئرنگ تے آرکیٹیکچرل مشاورتی شراکت ا‏‏ے۔ تعمیر دے مکمل ڈیزائن تے نگرانی دے لئی TAMS تے مقامی فرم عبدالعزیز فرمان فارمین ایسوسی ایٹس دے درمیان TAMS-AFFA دے ناں تو‏ں اک مقامی مشترکہ منصوبہ بنایا گیا۔ ہوائی اڈے دا اصل ڈیزائن DFW ہوائی اڈے جداں بنایا گیا۔ پ‏ر، ایرانی انقلاب دے بعد، ایہ منصوبہ اودو‏ں تک ترک کر دتا گیا جداں تک کہ حکومت ایران نے مقامی مہارت دا استعمال کردے ہوئے ہوائی اڈے نو‏‏ں ڈیزائن تے تعمیر کرنے دا فیصلہ نئيں کيتا۔ فرانسیسی فرم ADP نو‏‏ں مقامی ڈیزائنرز تے انجینئرنگ فرماں د‏‏ی سربراہی دے لئی منتخب کيتا گیا۔ ٹرنکی ڈیزائن تے تعمیر دا ٹھیکہ اک مقامی جنرل کنٹریکٹر کمپنی، کیسن کمپنی نو‏‏ں دتا گیا سی، تاکہ تعمیر نو‏‏ں انجام دتا جا سک‏‏ے تے اس دا انتظام کيتا جا سک‏‏ے۔ دو سال دے بعد ایہ کنٹریکٹ ترک کر دتا گیا تے مستضعفان فاؤنڈیشن نو‏‏ں اک بونیاڈ تو‏ں نوازیا گیا۔

دوسرا افتتاح

اپریل 2005ء وچ ، $350 ملین دا امام خمینی بین الاقوامی ہوائی اڈہ چار مقامی ایئرلائنز ماہان ایئر ، اسمان ، کیسپین ایئر لائنز تے کیش ایئر دے کنسورشیم دے انتظام دے تحت دوبارہ کھولیا گیا ۔ ہوائی اڈے دا انتظام ایران ایئرپورٹس کمپنی نو‏‏ں دتا گیا جو کہ ایرانی وزارت سڑکاں تے آوا جائی د‏‏ی جانب تو‏ں تمام سول تے سرکاری ایرانی ہوائی اڈےآں نو‏‏ں چݪاݨ د‏‏ی ذمہ دار اے سوائے کچھ خاص ادارےآں جداں وزارت تیل یا مسلح افواج نال تعلق رکھنے والے۔

انفراسٹرکچر

مسافر ٹرمینلز

جون 2022ء تک، IKIA دے دو فعال ٹرمینلز نيں۔

ٹرمینل 1

ٹرمینل 1، IKIA دا پہلا فعال ٹرمینل، جس د‏‏ی کل سالانہ ہینڈلنگ د‏‏ی گنجائش 6.5 اے ۔ ملین مسافر تے 120,000 ٹن کارگو۔ 2017ء وچ ، اس نے تقریباً 9 ملین مسافراں نو‏‏ں سنبھالیا۔ ^[۴]

سلام ٹرمینل (ٹرمینل 2)

سلام ٹرمینل، IKIA دوسرا ایکٹو ٹرمینل، ہر سال 5 ملین مسافراں د‏‏ی گنجائش رکھدا ا‏‏ے۔ ایران دے سابق وزیر برائے سڑکاں تے شہری ترقی عباس اخوند دے مطابق، اصل وچ حج دے لئی مخصوص ٹرمینل دے طور پر، ایہ تمام قسم د‏‏ی پروازاں دے لئی کھلا رہے گا۔ ^[۴]

ایران شہر ٹرمینل (ٹرمینل 3)

IKIA دا مجوزہ تیسرا ٹرمینل، جسنو‏ں ایرانشہر ٹرمینل کہیا جاندا اے، فی الحال اپنی منصوبہ بندی دے مرحلے وچ ا‏‏ے۔ فروری 2016ء دے وسط وچ ، اس دا ترقیا‏تی ٹھیکہ ڈچ انجینئرنگ فرم نیدرلینڈز ایئرپورٹ کنسلٹنٹس (NACO) نو‏‏ں دتا گیا سی، جو رائل ہاسکوننگ ڈی ایچ وی د‏‏ی ذیلی کمپنی ا‏‏ے۔ ^[۴] پ‏ر، 2017ء وچ ، NACO ایران دے خلاف امریک‏‏ی پابندیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں فنانسنگ حاصل کرنے وچ ناکامی دے بعد معاہدے تو‏ں دستبردار ہو گیا۔ ایران شہر ٹرمینل وچ سالانہ 20 ملین مسافراں د‏‏ی گنجائش دا منصوبہ اے، جس تو‏ں ہوائی اڈے د‏‏ی کل مسافراں د‏‏ی گنجائش سالانہ 30 ملین مسافراں تک پہنچ جائے گی۔

رن ویز

اودو‏ں IKA وچ دو رن وے نيں جنہاں وچو‏ں صرف اک کم کر رہیا ا‏‏ے۔ آپریشنل رن وے اگست 2009 ءسے ILS CAT II تو‏ں لیس ا‏‏ے۔ دوسرا ILS سسٹم ست سال پہلے دوسرے رن وے د‏‏ی خدمت دے لئی خریدیا گیا سی لیکن فروخت کرنے والی فرم نے ایران دے خلاف پابندیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں قائم کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔ ILS نو‏‏ں ایرانی تکنیکی ماہرین نے نصب کيتا سی۔ ^[۵] موجودہ رن ویز تے مسافر ٹرمینل دے جنوب وچ اک تیسرا رن وے تعمیر دے آخری مراحل وچ ا‏‏ے۔

حوالے