دوشنبہ
| راجگڑھ شہر دوشنبہ Dushanbe Душанбе
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
دوشنبہ وسطی ایشیا دے دیس تاجکستان دا سبتوں وڈا شہر تے راجگڑھ اے ۔ دوشنبہ دا تاجک تے فارسی چ مطلب "سوموار" ۔ اس شہر دا ناں اس پاروں دوشنبہ (سوموار) اے کیونجے ایہ شہر اک پنڈ توں شہر بنیا جتھے ہر سوموار اک مشہور منڈی لگدی سی ۔1929ء تک شہر دا ناں دوشنبہ رہیا تے 1929ء توں 1961ء تک شہر دا ناں ستالن آباد رہیا ۔ 2014 دے آنکڑے موجب شہر دی آبادی 7،78،500 اے ۔
تریخ
دوشنبہ دو دریاواں وارزاب دریا تے کافرنہان دریا دے سنگم اتے واقع اے ۔ اوداں تاں اس علاقے چ 5ویں صدی ق م دے آثار قدیمہ دریافت ہوئے نیں ، پر 20ویں صدی دےشروع تک دوشنبہ اک پنڈ ای سی ۔ 1920ء چ امارت بخارا دے آخری امیر میر عالم خان نے بالشویک انقلابیاں دے بخارا اتے مل دے مگروں دوشنبے چ کجھ چر لئی پناہ لئی سی ۔ اگلے سال لال فوج دے اس علاقے اتے مل مارن مگروں اوہ افغانستان نس گیا ۔
دوشنبہ جسدا تاجک بولی مطلب "سوموار" اے ، ایہ دوشنبہ بازار ناں دے سوموار منڈی پنڈ دی تھاں اتے ودھیا ۔تاجک سویت اشتراکی لوکراج 1929ء چ قایم کیتا گیا ، اس دے مگروں دوشنبے نے بوہت تیزی نال ترقی کیتی ۔ 1931ء توں 1961ء وشکار شہر دا ناں ستالن آباد رہیا ۔ سویت یونین نےاس علاقے نوں کپاہ تے ریشم دی پیداوار دا مرکز بنا دتا تے نکھاں لوکاں نوں شہر چ وسایا ۔ شہر دی آبادی اوس ویلے وادھا ہویا جدوں سمرقند تے بخارا دے تاجک شہر ازبک سویت اشتراکی لوکراج نوں دے دتے گئے تے ہزاراں تاجکاں نے اس شہر ہجرت کیتی ۔فروری 1990ء چ بوہت بھیڑے فساد ہوئے ، کیونجے ایہ افواہ سی کہ ماسکو کئی لکھ آرمینی پناہ گیراں نوں تاجکستان چ بسان دا ارادہ رکھدا اے ۔
آبادی
لوک گنتی خصوصیات
دوشنبے دی آبادی:
- 1987ء چ 796,000 سی تے اینہاں نسلی ٹولیاں اتے مشتمل سی تاجک (75%), ازبک (10%), روسی (3%), تے ہور (12%);
- 2011ء چ 679,400 سی تے اینہاں نسلی ٹولیاں اتے مشتمل سی تاجک ( 83.4%), ازبک(9.1%), روسی(5.1%), تے ہور (2.4%).
| سال | آبادی |
|---|---|
| 1926 | 6,000 |
| 1936 | 83,000 |
| 1956 | 227,000 |
| 1971 | 388,000 |
| 1987 | 796,000 [۱] |
| 1991 | 582,000 |
| 2002 | 579,000 |
| 2006 | 661,000 |
| 2008 | 679,400 [۲] |
| 2014 | 779,000 |
شہر دی انتظامی ونڈ
ضلعے
دوشنبے اینہاں ضلعےآں چ ونڈیا ہویا اے:
- ضلع ابوعلی ابن سینا
- ضلع فردوسی
- ضلع اسماعیل سامانی
- ضلع شاہ منصور
ویکھن لائق تھانواں
- تاجکستان قومی عجائب گھر
- وحدت محل
- دوشنبے فلیگ پول — 165 میٹر اچا ,[۳]
- دوشنبے چڑیا گھر
- گورمنج عجائب گھر (موسیقی آلات دا عجائب گھر )
- دوشنبے سائناگوگ (گرمیاں 2008ء چ ڈھئے گیا)
تعلیم
دوشنبے چ کئی تعلیمی ادارے نیں:
- تاجکستان سٹیٹ قومی یونیورسٹی
- Tajikistan Humanitarian International University
- زرعی یونیورسٹی تاجکستان
- تاجک سٹیٹ میڈیکل یونیورسٹی
- Tajik State Pedagogical University
- تاجک سٹیٹ کامرس یونیورسٹی
- Tajikistan State University of Law, Business, & Politics
- روسی تاجک سلوینی یونیورسٹی
- تاجکستان ٹیکنالوجی یونیورسٹی
- تاجکستان روسی جدید یونیورسٹی
- تاجکستان ٹیکنیکل یونیورسٹی
- دوشنبے بین الاقوامی سکول
موسم
| Dushanbe دا موسم | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مہینا | جنوری | فروری | مارچ | اپریل | مئی | جون | جولائی | اگست | ستمبر | اکتوبر | نومبر | دسمبر | سال |
| ودھ توں ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 21.1 (70) | 22.8 (73) | 27.8 (82) | 32.2 (90) | 37.8 (100) | 40.0 (104) | 42.2 (108) | 40.0 (104) | 37.2 (99) | 32.8 (91) | 25.0 (77) | 20.0 (68) | ۴۲.۲ (۱۰۸) |
| اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 9.4 (48.9) | 10.6 (51.1) | 15.6 (60.1) | 20.6 (69.1) | 26.1 (79) | 32.8 (91) | 35.6 (96.1) | 34.4 (93.9) | 30.0 (86) | 23.3 (73.9) | 15.6 (60.1) | 10.6 (51.1) | ۲۲.۱ (۷۱.۸) |
| روزانہ اوسط سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 2.1 (35.8) | 3.8 (38.8) | 9.2 (48.6) | 15.4 (59.7) | 20 (68) | 25.3 (77.5) | 27.1 (80.8) | 24.9 (76.8) | 20.1 (68.2) | 14.3 (57.7) | 8.9 (48) | 4.8 (40.6) | ۱۴.۶۶ (۵۸.۳۹) |
| اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | −0.6 (30.9) | 1.7 (35.1) | 5.6 (42.1) | 9.4 (48.9) | 13.3 (55.9) | 17.8 (64) | 19.4 (66.9) | 17.2 (63) | 12.8 (55) | 7.8 (46) | 3.3 (37.9) | 0.6 (33.1) | ۹.۰ (۴۸.۲) |
| گھٹ توں گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | −22 (-8) | −16 (3) | −10.0 (14) | 0.0 (32) | 6.1 (43) | 11.1 (52) | 13.9 (57) | 10.0 (50) | 3.9 (39) | −2.2 (28) | −6.1 (21) | −18 (-0) | −۲۲ (−۸) |
| مینہہ م م (انچ) | 66.3 (2.61) | 75.4 (2.969) | 107.5 (4.232) | 105.0 (4.134) | 66.0 (2.598) | 5.5 (0.217) | 3.2 (0.126) | 0.5 (0.02) | 3.1 (0.122) | 30.6 (1.205) | 44.7 (1.76) | 59.8 (2.354) | ۵۶۷.۶ (۲۲.۳۴۶) |
| اوسطاً روزانہ مینہہ (≥ 1.0 mm) | 8.5 | 9.1 | 13.4 | 9.8 | 7.8 | 1.5 | 0.7 | 0.1 | 0.8 | 3.7 | 5.3 | 8.1 | ۶۸.۸ |
| دھپ (گھینٹے) | 120.9 | 121.5 | 155.0 | 198.0 | 282.1 | 336.0 | 353.4 | 337.9 | 288.0 | 223.2 | 165.0 | 117.8 | ۲,۶۹۸.۸ |
| Source #1: Sistema de Clasificación Bioclimática Mundial[۴] | |||||||||||||
| Source #2: Hong Kong Observatory [۵] | |||||||||||||
بین الاقوامی تغلقات
جڑواں شہر
دوشنبے دے جڑواں شہر ایہ نیں:[۶]
حوالے
باہرلے جوڑ
| وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: Dushanbe |
- Menu.tj - Web portal about Dushanbe Archived 2014-08-15 at the وے بیک مشین
- Pictures of Dushanbe Archived 2011-09-04 at the وے بیک مشین
- Dushanbe pictures through eyes of westerner
- Tajik Web Gateway
- Boulder-Dushanbe Sister Cities
- www.dushanbeairport.com Archived 2021-02-25 at the وے بیک مشین – Dushanbe International Airport unofficial website (English)
- Dushanbe - TimeLapse
سانچہ:تاجکستان دے شہر
| ایشیائی دیساں دے راجگڑھ خطے دے حساب نال | |
|---|---|
| چڑھدا ایشیا |
|
| دکھنی ایشیا | |
| وشکارلا ایشیا | |
| دکھن چڑھدا ایشیا |
|
| لہندا ایشیا | |
.svg){kind=small}
