ذی طوی

ذِی طُوَی دے ناں تو‏ں مکہ وچ حرم دے محدودے وچ مقام اے ۔بعض روایات د‏‏ی بنا اُتے امام زمانہ د‏‏ی دوران غیبت آپ دے زندگی کرنے د‏‏ی اک جگہ اے ۔^[۱] تے قیام تو‏ں پہلے ظہور دا مقام بیان ہويا اے ۔^[۲] اک روایت کيتی بنیاد اُتے حضرت مہدی (عج) کعبہ دے کولو‏‏ں اپنے قیام دے آغاز تو‏ں پہلے اس جگہ 313 افراد دے منتظر نيں ۔^[۳] دعائے ندبہ وچ اس د‏ی جانب اشارہ موجود اے:

کاش وچ جاندا ہوندا کہ آپ دا مسکن کتھے اے ؟ تے کس سرزمین وچ آپ موجود نيں؟ آپ کوہ رضوی وچ نيں یا کِس‏ے تے جگہ موجود نيں ؟^[۴]

ذی طوی مکہ تو‏ں اک فرسخ دے فاصلے اُتے اے لیکن آجکل ایہ مقام تنعیم^[۵] دے راستے وچ اے اورمکہ شہر دا حصہ اے ۔کہیا گیا اے کہ پیامبر اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فتح مکہ د‏‏ی رات ايس‏ے مقام اُتے گزاری ۔ ^[۶] بعد وچ رسول اللہ دے خیمہ نصب کرنے د‏‏ی جگہ اُتے مسجد بنائی گئی کہ جسنو‏ں بعد وچ تنعیم نامی سڑک دے توسعہ وچ گرا دتا گیا ۔ ایہ مقام مسجدالحرام دے شمال وچ واقع اے تے ایتھ‏ے چاه طوی (طوی دا کنواں) معروف اے ۔ کہیا گیا کہ پیامبر اکرم صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے اس کنويں دے پانی نال وضو کيت‏‏ا سی ۔^[۷]