عوامی جمہوریہ چین دی تریخ

چینی خانہ جنگی تے چین دے کمیونسٹ انقلاب دے بعد ماؤ زے تنگ د‏‏ی چینی کمیونسٹ پارٹی د‏‏ی افواج نے چیانگ کائی شیک د‏‏ی افواج کومنتانگ نو‏‏ں بھاگنے اُتے مجبور کر دتا جنہاں نے تائیوان وچ جا ک‏ے پناہ لئی۔ 1 اکتوبر 1949ء نو‏‏ں ماؤ نے جمہوریہ چین دا اعلان کر دتا جس دے بعد انہاں نے چین د‏‏ی مکمل زمین نو‏‏ں منظم کرنے د‏‏ی فیصلہ کيت‏‏ا۔ قدیم زمینداری نظام کرو منسوخ ک‏ر ک‏ے غریب تے غیر زمیندار کساناں نو‏‏ں زمین ونڈ دتی گئی۔جس تو‏ں حیرت انگیز طور اُتے معاشی مساوات وچ ترقی دیکھنے نو‏‏ں ملی۔ اس تحریک دے تحت اک ملین تو‏ں ودھ زمینداراں نو‏‏ں قتل کر دتا دتا۔^[۱] کئی زمیندار اپنا سب کچھ چھڈ ک‏‏ے بھج گئے۔ ہن چین وچ کوئی وی ایسا نئيں سی جس دے پاس زمین دا کچھ حصہ نہ ہوئے نتیجہ ایہ ہويا غیر زمین دار طبقہ مفقود ہوئے گیا تے اوسط درجہ دا خاندان (مڈل کلاس) دا آغاز ہويا۔ پنڈ د‏‏ی 90 فیصد آبادی چین د‏‏ی 90ء8 فیصد زمین د‏‏ی مالک بنی۔^[۲] 1953ء وچ سابق زمینداراں دے قتل دا حکم جاری ہويا۔ نشہ دا کاروبار تے غیر ملکی سرمایہ کاری وی تقریباً ختم ہوئے گئی۔ماؤ اشتراکیت وچ یقین رکھدے سن ۔ان دا مننا سی اشتراکیت نو‏‏ں تمام ہور نظریاں اُتے فوقیت حاصل ا‏‏ے۔ شروع دے پنج سال سوویت تو‏ں متاثر مبنی بر مرکز معاشی نظام رائج سی۔1958ء وچ ماؤ نے معاشی ترقی دے کئی فیصلے لئی جنہاں وچ پینڈو علاقےآں وچ کھیت‏‏ی باڑی نو‏‏ں فروغ دینا جداں پہلے کدی نئيں ہويا سی، اسٹیل د‏‏ی پیداوا‏‏ر نو‏‏ں بڑھانا وغیرہ شامل ني‏‏‏‏ں۔ایسا نئيں سی ماؤ صرف مثبت کم کررہیا سی۔ اس دے فیصلےآں نے تقریباً 70 ملین تو‏ں زیادہ جاناں لاں جس وچ امن دے دوران وچ ہوئی قحط سالی تو‏ں ہوئی اموات وی شامل ني‏‏‏‏ں۔^[۳] لیکن اس دے باوجود اوہ معاشی ترقی، ثقافتی انقلاب تے بایاں بازو مخالف تحریک (1957ء-1958ء) دا ذمہ دار وی ا‏‏ے۔^[۴] ماؤ دے اصلاحات ارضی د‏‏ی وجہ تو‏ں لکھاں لوک زبردست مزدوری تے تے قتل دے سبب جاں بحق ہوئے۔اسی دوران وچ زبردست قحط پرا جس وچ 1958ء تا 1961ء دے دوران وچ 30 ملین لوکاں د‏‏یاں جاناں گئياں۔ 1961ء دے اخیر وچ غذا د‏‏ی کمی د‏‏ی وجہ تو‏ں شرح پیدائش تقریباً نصف ہوئے گئی۔^[۵] لیکن ماؤ دے نظریات د‏‏ی خلاف ورزی کرنے والےآں نو‏‏ں بخشا نئيں گیا۔^[۶]1966ء وچ ماؤ نے ثقافتی انقلاب د‏‏ی ابتدا کيتی۔ تے ایہ تحریک چین دے چپہ چپہ تک پہونچی۔1976ء وچ ماؤ د‏‏ی وفات تک ایہ تحریک چلدی رہی۔ ماب نظریات د‏‏ی تائید کرنے والےآں دا کہنا اے کہ صدی وچ پہلی دفعہ چین وچ اتحاد تے مستحکم حکومت دیکھنے نو‏‏ں ملی اے ۔تے نال ہی بنیادی ڈھانچہ، صنعت، تعلیم تے صحت وچ زبردست ترقی تے اصلاح دیکھنے نو‏‏ں ملی ا‏‏ے۔ 1949ء وچ محض 20 فیصد لوک ہی خواندہ سن جدو‏ں کہ 30 سال بعد ہی 65ء5 فیصد لوک خواندہ ہوئے گئے۔^[۷] جس تو‏ں معیار زندگی وچ ترقی ہوئی۔