فیلڈ مارشل مانک شاء

سیم مانکشاہ
فائل:Sam Manekshaw.jpg Field Marshal Sam Manekshaw 8th Chief of Army Staff (Pictured wearing General's insignia ca. 1970)
دوجے ناں	سیم بہادر
جم تریخ	3 اپریل 1914(1914-04-03)
جمݨستھان	امرتسر، برطانوی پنجاب
مرن تریخ	۲۷ جون ۲,۰۰۸(2008-06-27) (عمر 94 سال)
مرنستھان	Wellington, تمل ناڈو
آخری آرام گاہ	اوٹی، تمل ناڈو
وفاداری	برطانوی ھند (1947 تک)  بھارت (after 1947)
نوکری/شاخ	British Indian Army  Indian Army
کم دے سال	1934–2008[۱]
عہدہ	Field Marshal
جنگاں/لڑائیاں	دوجی عالمی لڑائی 1947 دی بھارت-پاک جنگ Sino-Indian War 1965 دی بھارت-پاک جنگ بنگلہ دیش دی آزادی تحریک 1971
اعزاز	پدم وبھوشن پدم بھوشن Military Cross

سیم ہرمزجی فرامجی جمشید جی مانیکشاء (Gujarati: સામ હોરમૂસજી ફરામજી જમશેદજી માણેકશા) دا جم 3 اپریل 1914 نوں ابرسر دے اک پارسی پروار وچ ہویا ۔ مانک شاء نوں سیم بہادر دے نام نال وی جانیا جاندا اے جو اک بھارتی فوجی آگوُ سی ۔ اوہ پہلا بھارتی فوجی افسر سی جس نوں 1973 وچ فیلڈ مارشل دا عہدہ حاصل ہویا۔ اس نے اپنے مانمتے 4 دہاکے دے فوجی جیون وچ 5 جنگا وچ شمولیت کیتی ۔ اس نے دیس متعلق سیوا برتانیاں فوج وچ پہلی عالمی جنگ دوران شروع کیتی سی ۔ 1969 وچ مانکشاہ بھارتی فوج دے ستواں مکھی بنیا ۔ اس دی اگوائی وچ 1971 دی پاک بھارت جنگ لڑی گئی ۔ مانک شاء 1932 وچ دیہرادون وچ انڈین ملٹری اکیڈمی دے پہلے داخلے وچ بھرتی ہویا سی اس نوں چوتھی بٹالیئن، 12ویں پھرنٹیئر فورس ریجیمینٹ وچ کمیشن دتا گیا سی۔ دوجے عالمی لڑائی دوران، اس نوں بہادری لئی ملٹری کراس نال اعزازی کیتا گیا سی۔ 1947 وچ بھارت دی ونڈ توں بعد، اس نوں 8ویں گورکھا رائیپھلز اُتے مڑ نامزد کیتا گیا۔ 1947 دی بھارت-پاک جنگ اتے حیدرآباد سنکٹ دوران مانکشاہ نوں منصوبہ بندی دا کردار نبھاؤنی پئی سی اتے نتیجے وجوں اس نے کدے وی پیدل بٹالیئن دا حکم نہیں دتا سی۔ ملٹری آپریشن ڈائریکٹوریٹ وکھے سیوا کردیاں اس نوں برگیڈیئر دے عہدے اُتے ترقی دتی گئی۔ اوہ 1952 وچ 167 انفینٹری برگیڈ دا کمانڈر بنیا اتے 1954 تک اس عہدے اُتے رہا جدوں اس نے آرمی ہیڈکوارٹر وکھے ملٹری ٹریننگ دے ڈائریکٹر دا عہدہ سمبھالیا۔

امپیریئل ڈفینس کالج وچ ہائی کمانڈ دا کورس پورا کرن توں بعد، اس نوں 26ویں انفینٹری ڈویزن دا کمانڈنگ جنرل افسر نامزد کیتا گیا۔ اس نے ڈفینس سروسز سٹاف کالج دے کمانڈینٹ وجوں وی سیواواں نبھائیاں۔ 1961 وچ، مانکشاء نے سیاسی لیڈرشپ بارے اپمانجنک ٹپنیاں کیتیاں جس نال اس دے مخالفاں نے اس نوں غیر-دیش بھگت کیہا، اتے اس اتے دیس دھروہ دا الزام لایا گیا۔ اس توں بعد دی عدالت وچ پچھگچھّ وچ بری ہون توں بعد، اس نے نومبر 1962 وچ آئی۔وی۔ کور دی کمان سنبھال لئی۔ اگلے سال، مانکشاء نوں ترقی دے کے فوج دے کمانڈر دے عہدے اُتے بٹھایا گیا اتے مغربی کمانڈ نوں سنبھال لیا، جس نوں 1964 وچ پوربی کمانڈ وچ تبدیل ہو گیا۔

ڈویزن، کور اتے علاقائی پدھر اُتے پہلاں ہی فوجاں دی کمانڈ ہون توں بعد، مانیکشاء 1969 وچ فوج سٹاف دا ستواں مکھی بن گیا سی۔ اس دی اگوائی ہیٹھ، بھارتی فوجاں نے 1971 دی بھارت-پاک جنگ وچ پاکستان خلاف جیتو مہماں چلائیاں سن، جس دے کارن دسمبر 1971 وچ بنگلہ دیس بن گیا۔ اس نوں پدم وبھوشن اتے پدم بھوشن، بھارت دا دوجا اتے تیجا سبھ توں اچّ شہری انعام نال نوازیا گیا۔

نجی زندگی تے موت

مانیکشاء نے 22 اپریل 1939 نوں بمبے وکھے سلو بوڈے نال ویاہ کروایا سی۔ اس جوڑے دیاں دو بیٹیاں، شیری اتے مایہ (بعد وچ ماجا) سن، جو ترتیب وار 1940 تے 1945 وچ پیدا ہوئیاں۔ شیری نے بٹلیوالا نال ویاہ کروایا اتے اوہناں دی اک دھی اے جسدا نام برانڈی اے۔ مایہ نوں بریٹیش ایئرویز نے اک مختیار وجوں نوکری ملی اتے اک پائلٹ دارووالا نال ویاہ کروایا۔ مایہ اتے اس دے شوہر کول دو پتر راؤل سیم اتے جہان سیم ہن۔

مانیکشاء دی تاملناڈو دے ویلنگٹن دے ملٹری ہسپتال وکھے نمونیا توں ہون والیاں پیچیدگیاں کارن 27 جون 2008 نوں سویرے 12:30 وجے 94 سال دی عمر وچ موت ہو گئی۔^[۲] خبراں مطابق، اس دے آخری شبد "میں ٹھیک ہاں!" سن۔ اس نوں تاملناڈو دے اٹکامنڈ (اوٹی) وچ پارسی قبرستان وکھے، اس دی بیوی دی قبر دے نال، ملٹری سنماناں نال دفنایا گیا۔^[۳] رٹائرمینٹ توں بعد مانیکشاء کئی وواداں وچ گھر گیا، ایہہ دسیا گیا سی کہ اس کارن اس دے آخری سنسکار وچ وی۔آئی۔پی۔ دی نمائندگی دی گھاٹ سی۔ نہ ہی کسے وی قومی سوگ دی اعلان کیتی گئی سی، جدوں کہ ایہہ پروٹوکول دی النگھنا نہیں، پر قومی اہمیت والے لیڈر والا بندا اعزاز اس لئی نہیں دتا گیا سی۔^[۴][۵][۶] اس دے بعد اس دیاں دو دھیاں اتے تن پوتے-پوتیاں سن۔

عہدیاں دیاں تاریخاں

Insignia	Rank	Component	Date of rank
فائل:British Army (1920–1953) OF-1a.svg	دوجا لیفٹینینٹ	برطانوی بھارتی فوج	4 فروری 1934
فائل:British Army (1920–1953) OF-1b.svg	لیفٹینینٹ	برطانوی بھارتی فوج	4 مئی1936 [۷]
فائل:British Army (1920–1953) OF-2.svg	کیپٹن	برطانوی بھارتی فوج	جولائی 1940 (acting)[۸] 1 اگست 1940 (تھڑھ-چرا)[۸]20 فروری 1941 (جنگ-بیسڈ)[۸]4 فروری 1942 (خاص کماں لئی)[۸]
فائل:British Army (1920–1953) OF-3.svg	میجر	برطانوی بھارتی فوج	7 اگست 1940 (acting)[۸] 20 فروری 1941 (temporary)[۸]4 فروری 1947 (substantive)[۹]
فائل:British Army (1920–1953) OF-4.svg	لیفٹینینٹ کلونل	برطانوی بھارتی فوج	30 اکتوبر 1944 (local)[۸] 5 مئی 1946 (acting)[۹]
فائل:British Army (1920–1953) OF-3.svg	میجر	بھارتی فوج	15 اگست 1947[lower-alpha ۱]
فائل:British Army (1920–1953) OF-5.svg	کولونل	بھارتی فوج	1948 (acting)
فائل:British Army (1928–1953) OF-6.svg	برگیڈیئر	بھارتی فوج	1948 (acting)
	لیفٹینینٹ-کولونل	بھارتی فوج	26 جنوری 1950 (substantive; recommissioning and change in insignia)[۱۰]
	کولونل	بھارتی فوج	4 فروری 1952
	برگیڈیئر	بھارتی فوج	26 فروری 1950 (acting) 4 فروری 1957 (substantive)
	میجر جنرل	بھارتی فوج	20 دسمبر 1957 (acting) 1 مارچ 1959 (substantive)
	لیفٹینینٹ جنرل	بھارتی آرمی	2 دسمبر 1962 (acting)[۱۱]20 جولائی 1963 (substantive)[۱۲]
	جنرل (سی۔او۔اے۔ایس۔)	بھارتی آرمی	8 جون 1969[۱۳]
	فیلڈ مارشل	بھارتی آرمی	1 جنوری 1973[۱۴]

حوالے