مالا (گلوکارہ)
| مالا (گلوکارہ) | |
|---|---|
| جم | 9 نومبر 1939 |
| وفات | 6 مارچ 1990 (51 سال) |
| شہریت |  پاکستان |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | گائک |
| اعزازات | |
 | IMDB اُتے صفحہ |
ترمیم  | |
مالا (پیدائش:9 نومبر 1939ء — وفات: 6 مارچ 1990ء) پاکستانی پس پردہ گلوکارہ سن جو 1960ء دے عشرے وچ اپنی گائیکی دے عروج اُتے سن۔ اُُنہاں دی وجہ شہرت احمد رشدی دے نال گائے ہوئے دوگانے نيں۔ سٹھ دی دہائی وچ اک سانولی سلونی الہڑ دوشیزہ مالا فیصل آباد توں ایہ سوچ کے لاہور آئی کہ اپنی آواز دے سحر توں دلاں نوں تسخیر کرے گی۔ ایہ گلوکارہ مالا سن جو اگے چل کے پاکستانی پس پردہ موسیقی دا اک نامور ستارہ بن کے ابھریاں ۔
سوانح
ابتدائی حالات
پاکستان دی مايہ ناز گلوکارہ مالا دا اصل ناں نسیم نازلی سی ۔ اوہ فیصل آباد وچ پیدا ہوئیاں۔ انہيں کم عمری توں ہی گلوکاری دا شوق سی ۔ انہاں نے گلوکاری دی ابتدائی تربیت اپنی بہن توں حاصل کيتی۔
اپنی آواز دے نال زندہ نسیم نازلی المعروف مالابیگم نو نومبر1939 نوں فیصل آباد وچ پیداہوئی، 1950ء دی دہائی وچ مالا اپنی وڈی بہن شمیم نازلی دے نال موسیقی دے جہان وچ اپنے ناں دی شمع روشن کرنے لاہور آئیاں، وڈی بہن شمیم نازلی نے ملک دی واحد خاتون موسیقار ہونے دا اعزاز حاصل کیتا تاں چھوٹی بہن مالا بیگم نے اپنی آواز دے سحر توں زمانے نوں اپنا گرویدہ بنا لیا۔[۱]
دور عروج
مالا دے عروج دا دورہ 1961ء توں 1971ءتک رہیا جس وچ انھاں نے بہت وڈی تعداد وچ اعلیٰ پائے دے گیت گائے۔
فلمی موسیقی دے جوہری ماسٹر عبداللہ نوں ہیرے دی پرکھ ہوئی تاں فلمسورج مکھیوج اوہدی آزمائش وی کر پائی لیکن مالا بیگم دی بحیثیت گلوکارہ پہچان دا مسئلہ فلمعشق پر زور نہيں دے اس گیت نے حل کیتا۔
اصل شہرت فلم عشق پر زور نہيں دے گیت ” دل دیتا ہے رو رو دہائی" توں ملی، جس نے سننے والےآں نوں چونکا دتا۔
اس دے بعد اوہ پاکستانی فلمی صنعت اُتے چھاگئی تے 60 ء دی دہائی وچ اوہ اردو فلماں دی سب توں مقبول گلوگارہ سن، جنھاں نے وڈی تعداد وچ سپرہٹ گیت گائے۔
پاکستان فلم انڈسٹری دے زرخیز دور وچ مالابیگم نوں نورجہان دے بعد دوسری بہترین آواز ہونے دا اعزاز حاصل رہیا اے لیکن اوہ قابل رشک عروج دے بعد رونا لیلیٰ دی آمد توں انہاں دا زوال شروع ہويا، جو ناہید اختر تے مہناز دی آمد توں مکمل ہو گیا ۔
آخری ایام
قابل رشک عروج دے بعد زوال دیاں تلخیاں نوں نہ سہہ سکن تے محض پنجاہ برس دی عمر وچ اکلوتی بیٹی گل مالا نوں تنہا چھڈ کے مناں مٹی تلے جا سوئیاں۔ [۲]
خدمات
مالا بیگم نے چھ سو فلماں وچ سینکڑاں مدھر گیت گائے۔ مالا بیگم نے وقت دے نامور موسیقاراں دی دھناں نوں اپنی آواز دے قالب وچ ڈھالیا۔
انفرادی گانے
انہاں دے انفرادی طور اُتے گائے گئے گانے درج ذیل ہيں :
| نغمہ | فلم | سنہ | نغمہ نگار | موسیقار |
|---|---|---|---|---|
| سپناں وچ اڑی اڑي جاؤں | محبوب | 1962 | - | - |
| دل دیندا اے رو رو دہائی | عشق اُتے زور نئيں | 1963 | - | - |
| ٹانگے والیا۔۔ سواری وچ وی تیرے ہان دی | ڈاچی | 1964 | - | - |
| ميں نے تاں پریت نبھائی سانوریا رے | خاموش رہو | 1964 | - | - |
| جارے بے دردی تاں نے۔۔ کہيں دا سانوں نہ چھڈیا | آشیانہ | 1964 | - | - |
| چنی کیسری۔۔ دوپٹے دیاں دھاریاں | لائی لگ | 1964 | - | - |
| بن دے میرا پروانہ۔ آئے گا اکبر خانا | فرنگی | 1964 | - | - |
| غم دل نوں انہاں اکھاں توں چھلک جانا وی آتاہے | نائیلہ | 1965 | - | - |
| مینوں آرزو سی جس دی اوہ پیام آ گيا اے | نائیلہ | 1966 | - | - |
| اب ٹھنڈی آہيں بھر پگلی۔۔ جا۔۔ تے محبت کر پگلی | نائیلہ | 1967 | - | - |
| کوئی پیار دا فسانہ۔۔ گوری پیتا نوں سناؤ۔۔ حالے دتا نا بجھاؤ | نائیلہ | 1968 | - | - |
| دل دے ویرانے وچ اک شمع اے ہن تک روشن | نائیلہ | 1969 | - | - |
| رحم کرو۔ یا شاہ دو عالم | عید مبارک | 1965 | - | - |
| چھڈ چلی با بالا۔۔ تیریاں وچ گلیاں۔ ۔ | ملنگی | 1965 | - | - |
| اکیلے نہ جانا۔۔ سانوں چھڈ کے تم۔ | ارمان | 1966 | - | - |
| شمع دا شعلہ بھڑک رہیا اے۔ دل دیوانہ دھڑک رہیا اے۔ | عادل | 1966 | - | - |
| شیر دل خان۔ او میری جان۔ وچ تیری تاں میرا | سرحد | 1966 | - | - |
| آئے گا پیتا۔ لہرائے گا۔۔ جیا | قبیلہ | 1966 | - | - |
| محبت وچ سارا جتھے جل گیا اے۔۔ زمین جل گئی | انسانیت | 1967 | - | - |
| میرے ہمدم ۔۔ میرے ساسی۔۔ وچ تیری دم ساز ہاں ۔ | انسانیت | 1967 | - | - |
| امت دے غم خوار۔ ساری دنیا دے مختار | انسانیت | 1967 | - | - |
| ہائے ری محبت۔۔ ہائے ری ۔ | انسانیت | 1967 | - | - |
| بھولی ہوئی ہاں داستاں۔ گزریا ہويا خیال ہاں ۔ | دوراہا | 1967 | - | - |
| کوئی میرے دل وچ دھیرے دھیرے آکے | دوراہا | 1967 | - | - |
| یہ سماں۔۔ پیارا پیارا سا۔ ایہ ہوائاں | درشن | 1967 | - | - |
| اک نويں موڑ اُتے لے آئے ہيں حالات مینوں | احسان | 1967 | - | - |
| اساں تاں پیار کیتا اے۔۔ اک دلربا تاں۔ اک بے وفا توں ۔ | گناہ گار | 1967 | - | - |
| میرے محبوب دا خط۔ اج میرے ناں آيا | ماں باپ | 1967 | - | - |
| نی سیو ۔۔ اک کڑی نے سوہرے ٹر جانا | مرزا جٹ | 1967 | - | - |
| دل نوں جلائے تیرا پیار۔۔ ڈر موہے لاگے پیتا | سنگدل | 1968 | - | - |
| او سن لے او جان وفا۔ تاں اے زندگی میری | سنگدل | 1968 | - | - |
| اے بے کساں دے والی۔۔ دے دے سانوں سہارا | بہن بھائی | 1968 | - | - |
| کسے آواز داں۔ تیرے سوا۔ لبھ رہیا اے تینوں پیار میرا | شریک حیات | 1968 | - | - |
| لائی گھٹا موتیاں دا خزانہ۔ آیا بہاراں دا موسم سہانا | چاند تے چاندنی | 1968 | - | - |
| چن میرے مکھنا۔۔ تے ہو گیا مشکل ساڈا بچنا | چن مکھناں | 1968 | - | - |
| جتھے رودے راضی رو۔ تیری جیا میناں ہور نہ کوئی | چن مکھناں | 1968 | - | - |
| نی لنگ جانا۔ اسان دلاں تے پیر دھر دے ۔ | سسی پناں | 1968 | - | - |
| تیری گڈتے میرا مکلا وہ۔ وے منڈیا تویاں والیا | روٹی | 1968 | - | - |
| چن وے سامنے آ گیا۔۔ وچ دوداں تاں صدقے جاں | پگڑی سنبھال جٹا | 1968 | - | - |
| اج پنڈ دتی کڑي راہواں بھل گئی اے | پنڈ دتی کڑی | 1969 | - | - |
| پیار دے نغمے کس نے چھیڑے وچ تاں کھوگئی | بہاراں فیر وی آئیاں گی | 1969 | - | - |
| اک البیلا سجن۔۔ تاں نے گرفتار کیتا ۔ | ناز | 1969 | - | - |
| مینوں آئی نہ جگ توں لاج۔ کہ گھنگھرو ٹُٹ گئے | ناز | 1969 | - | - |
| تو نے بار بار کیتا مینوں بے قرار۔ | سزآ | 1969 | - | - |
| میرے جوڑے وچ گیندے کاپھُل رے ۔ | سزآ | 1969 | - | - |
| میرے پردیسی بابو۔ مینوں تساں بھُل نہ جانا | فسان دل | 1969 | - | - |
| فسانہ دل اے مختصر سا۔ کہ آک دل وچ ۔ | تمہی ہو محبوب میرے | 1969 | - | - |
| سنو بہارو ۔۔ اج پیتا توں ہوئے گی ملاقات | زندگی اک سفر اے | 1970 | - | - |
| کس نے توڑا اے دل حضور کا۔ کس نے ٹھکرایا تیرا پیار | رنگیلا | 1970 | - | - |
| ٹھہر وی جاؤ صنم۔ تساں نوں میری قسم | بازي | 1970 | - | - |
| ہم ہيں دیوانے تیرے۔ عاشق پروانے تیرے | آخری چٹان | 1970 | - | - |
| رم جھم برسنے لگی اے پھورا | آنسو بن گئے موندی | 1970 | - | - |
| تیرا میرا پیار کِداں روکے زمانہ | سودجے | 1971 | - | - |
| حال دل اج اسيں سنائاں گے۔ | چراغ کتھے روشنی کتھے | 1971 | - | - |
| اک لڑکی دی شادی آئی۔۔ | یہ امن | 1971 | - | - |
| دلاں من لئی ۔۔ تیری بن گئی۔ | اچاناں پیار دا | 1971 | - | - |
| ماں کھولاں کیہڑی کتاب ناں۔ | بابل | 1971 | - | - |
| ایناں پھل کلیاں دتی محفل وچ | مستانہ ماہی | 1971 | - | - |
| عشق دیوانہ۔ اوئے عشق دیوانہ | عشق دیوانہ | 1971 | - | - |
| اکھاں لڑیاں دل تے وار ہویا۔ ساناں اک سوہنے نال پیار ہویا | عشق دیوانہ | 1971 | - | - |
| جڑھدی جوانی دتا راتاں۔ توبہ توبہ | ٹھاہ | 1972 | - | - |
| ماہی ادھی راتاں آوے۔ کچی نیندرے جگاوے | ٹھاہ | 1972 | - | - |
| ہیر یوندے مکھنو۔ بہندے سارے سوہنیو | میرا بابل | 1972 | - | - |
| خط پڑھ دے تیرا ادھی ملاقات ہو گئی | نیا راستہ | 1973 | - | - |
| ڈھولک بجا کے۔ ۔ سہیلیاں بلا کے۔ بنڑے دے گیت وچ پنڈ گی | مسٹر بدھو | 1973 | - | - |
| جان بجھ دے تاں راہ میرا ڈھکیا | دکھ سجنا ں دے | 1973 | - | - |
| دل لے مکر گیا ہائے۔ سجن بے ایمان نکلیا ۔ | شکار | 1974 | - | - |
| تو اے پھُل میرے گلشن دا ۔ | پھُل میرے گلشن کا | 1974 | - | - |
| مار گولی۔۔ سینے چہ کھالاں گی | بے اولاد | 1975 | - | - |
| اللہ میاں۔۔ میرے سامنے آ | عورت اک پہیلی | 1976 | - | - |
| کوئی کر کے بہانا ساناں مل ماہی وے۔ راتاں آگياں | واردات | 1976 | - | - |
دوگانے
انہاں نوں احمد رشدی دے نال فلماں وچ 100 توں ودھ دوگانے، گانے دا اعزاز وی حاصل اے جو پاکستانی فلمی تریخ وچ کسی تے جوڑی دے حصے وچ نئيں آسکیا۔18 سالہ کیرئیر وچ انہاں نے مہدی حسن،سلیم رضا،احمد رشدی،مسعود رانا،بشیر احمد،منیر حسین تے عنایت حسین بھٹی دے نال درجناں سپر ہٹ گیت گائے۔
مالا تے احمد رشدی
| نغمہ | فلم | سنہ | نغمہ نگار | موسیقار |
|---|---|---|---|---|
| چٹی کڑتی۔۔ دوپٹہ کالا۔۔ فیتیاں والا | چوڑیاں | 1963 | - | - |
| دیکھیا جو انہيں ۔۔ چپکے توں کتھے ہائ۔ | آشیانہ | 1964 | - | - |
| جب رات ڈھلی۔ تساں یاد آئے ۔۔ | کنيز | 1965 | - | - |
| بھولی ہوئی ہاں داستاں ۔۔ | دوراہا | 1967 | - | - |
| موسم حسین اے لیکن تساں سا کوئی نہيں اے۔ | اگ | 1967 | - | - |
| اے بہارو۔ گواہ رہنا ۔۔ | صاعقہ | 1967 | - | - |
| تیری پائل دی جھنکار ۔۔ لوٹے دل دا قرار | سنگدل | 1968 | - | - |
| مینوں تلاش سی جس کيتی۔ اوہ اسيں سفر تساں ہو ۔ | جتھے تساں اوتھے ہم | 1968 | - | - |
| روٹھ گئی کیوں میرے توں تیرے پائل دی جھنکار | دل میرا دھڑکن تیری | 1968 | - | - |
| پیار وچ دغا کدی نہ دینا۔۔ | دتا تے طوفان | 1969 | - | - |
| بہت یاد آئیاں گے اوہ دن ۔۔ | انیلا | 1969 | - | - |
| او میری محبوبہ۔ بتلا دو کیہ ہویا۔ | نويں لیلی نواں مجناں | 1969 | - | - |
| یہ ادا۔۔ ایہ ناز۔ ایہ انداز آپ دا ۔۔ | روڈ ٹو سوات | 1970 | - | - |
| ہونٹاں پہ تبسم۔ نظر سہمی سہمی | مجرم کیوں | 1970 | - | - |
| اک نجومی نے کہیا اے کہ ایہ سال چنگا اے ۔ | بے وفا | 1970 | - | - |
| چلے ٹھنڈی ہويا چھم چھم | نجمہ | 1970 | - | - |
| دو دلاں دی خوشیاں دا ناں اے ہنی مون | ہنی مون | 1970 | - | - |
| لکھاں حسین ہيں مینوں تساں کیوں پسند ہو ۔ | خاموش نگاہاں | 1971 | - | - |
| داڑ تنبہ تنبہ۔ داڑ چھلی چھلی | جادو | 1974 | - | - |
| وعدہ پیار دا ۔۔ سوہنے یار دا ۔ | دل نشین | 1975 | - | - |
| اب چھڈ دے در تیرا۔ دیوانے کتھے جان | نشیمن | 1976 | - | - |
مسعود رانا
| نغمہ | فلم | سنہ | نغمہ نگار | موسیقار |
|---|---|---|---|---|
| دور ویرانے وچ اک شمع اے روشن کدوں توں | نائیلہ | 1965 | - | - |
| دل وچ بسایا پیار توں اساں۔ تساں نوں اپنا جان دے | جاگ اٹھا انسان | 1966 | - | - |
| نادان ہوئے۔ ناسمجھ ہوئے۔ معصوم ہوئے۔ حسین ہو | نادرہ | 1967 | - | - |
| میرے گیت سن کر کہيں اے حسینہ | کافر | 1967 | - | - |
| تینوں پیار دی قسم اے۔ میرا پیار بن دے آجا | چاند تے چاندنی | 1968 | - | - |
| یہ سماں۔۔ موج دا کارواں۔ اج اے اسيں سفر | چاند تے چاندنی | 1968 | - | - |
| او میرے شوخ صنم ۔۔ ہويا دیوانہ تیرا | سنگدل | 1968 | - | - |
| چھنن جھنن باجے رے۔ مدھر مدھر گائے رے | بہن بھائی | 1968 | - | - |
| میرے اسيں سفر۔ تساں وڈے سنگدل ہو ۔ | نويں لیلی نواں مجناں | 1969 | - | - |
| ہار دینا نہ ہمت کہيں۔۔ اک سا وقت رہندا نہيں ۔ | پاکدامن | 1969 | - | - |
| گلاب ورگی پتی ۔۔ پشور دا مخانہ۔ دیکھو میرا جان | پاکدامن | 1969 | - | - |
| شبنمی نظارے ہيں۔ زیر لب تبسم اے۔ صاف کیوں نہيں ۔ | لو اِنہاں یورپ | 1970 | - | - |
| اساں تاں پیار بہت تساں توں چھپانا چاہیا | نیند ساڈی خواب تواڈے | 1971 | - | - |
| آئی آئی رے دیکھو کالی گھٹا۔ کتھے ۔۔ | آنسو | 1971 | - | - |
| زندگی زندہ دلی دا ناں اے ۔ | آنسو | 1971 | - | - |
| دھیرے دھیرے ذرا پیر اٹھا | بادل تے بجلی | 1972 | - | - |
| تو پیار بن آیا۔ بہار بن آئی وچ | بہاراں دی منزل | 1973 | - | - |
| پیار کدی نہيں مر سکدا | خواب تے زندگی | 1973 | - | - |
| اندھیاراں وچ تاں نے پیار دے گیت سنائے | ماں بنی دلہن | 1974 | - | - |
| میرے منے میرے لال۔ جئے جئے ہزاراں سال | ایمان دار | 1974 | - | - |
| تیرے سوا وچ کسی تے اُتے نگاہ کراں۔ | پروفیسر | 1974 | - | - |
| دیکھیا جو حسن یار طبعیت مچل گئی | پیار دا موس | 1975 | - | - |
| ساڈی عجب کہانی اے ۔۔ بھل دے پرانے دکھڑے | میرا ماہی | 1964 | - | - |
| تیری میری اینی جنی جان تے پہچان اے | اک چور سی | 1965 | - | - |
| کی بھروسا دم دا اے دنیا فانی | لاڈو | 1966 | - | - |
| اساں پنجتن دے دیوانے آں | زمیندار | 1966 | - | - |
| ڈرنا سی تے نئاں سی کرنا پیار نی | یار مار | 1967 | - | - |
| راوی پار ۔۔۔ وسے میرا پیار | راوی پار | 1967 | - | - |
| دسو وچ جواب دی دیآں ۔۔ | جنثر مین | 1969 | - | - |
| ڈردتا ڈردتا ہامی بھر لئی | لچھی | 1969 | - | - |
| وے اساں تِناں پیار کرنا اے | عشق نہ پچھے ذات | 1969 | - | - |
| او وچ بندہ واں نواب | دلدار | 1969 | - | - |
| اج گیت خوشی گاواں | لارا لپا | 1970 | - | - |
| ایدھر کنڈے وچ کھڑی تے | مترئی ماں | 1970 | - | - |
| میناں تیرے جیا سوہنا دلدار ملیا | میلے سجناں دے | 1972 | - | - |
| چور چور چور ۔۔ پھڑ لو | جیرا بلیڈ | 1973 | - | - |
| تو تاں تو وے چالاک وڈا ڈھولنا | جیرا بلیڈ | 1973 | - | - |
| ایس جگ وچ پیار والے کد ملدے ناں | قاتل | 1975 | - | - |
| شہراں باہر اجاڑ سڑک تے | واردات | 1976 | - | - |
منیر حسین
| نغمہ | فلم | سنہ | نغمہ نگار | موسیقار |
|---|---|---|---|---|
| زندگی تساں توں ملی۔ تساں توں ملیا پیار سانوں | دل دے ٹکڑے | 1964 | - | - |
| سانوں دعاواں دو۔۔ توانوں قاتل بنا دتا | عید مبارک | 1965 | - | - |
| تواڈے پیار وچ ہمی۔ ملیا اے سارا جتھے | سوال | 1966 | - | - |
| ایداں نہ مل ماہیا | کون اپنا کون پرایا | 1972 | - | - |
| وچھڈیا برا سجنا ں دا | ٹھاہ | 1972 | - | - |
| دلدار، دلدارا او دلدارا۔ تیرا اک سہارا | ہار گیا انسان | 1975 | - | - |
ہور گلوکاران
| نغمہ | سنگت | فلم | سنہ | نغمہ نگار | موسیقار |
|---|---|---|---|---|---|
| اے جان وفا۔ دل وچ تیری یاد رہے گی | مہدی حسن | تصویر | 1966 | - | - |
| اے بے کساں دے والی ۔ | مہدی حسن | بہن بھائی | 1968 | - | - |
| چلو کہيں دور ۔۔ ایہ سماج چھڈ داں | مہدی حسن | سماج | 1974 | - | - |
| نہ آیا اج وی تاں ۔۔ کیہ ایہ بے رخی کم اے | سلیم رضا | دیور بھحالے | 1967 | - | - |
| آ پروانے آ۔ ہونٹاں اُتے دم تاں ڑ رہے ہيں گیت پرانے | نور جتھے | شمع تے پروانہ | 1970 | - | - |
| وفاواں دی سانوں سزا تاں نہ دوگے | نسیم بیگم | پیغام | 1964 | - | - |
| آجا پیاری نندتا۔ سو جا چوری چوری | مجیب عالم | مجبور | 1966 | - | - |
| بادلاں دے تلے۔ اسيں یونہی شام ڈھلے | مجیب عالم | شمع تے پروانہ | 1970 | - | - |
| محبت جرم اے تاں جرم دا اقرار کردے ہيں | رونا لیلی | تاج محل | 1968 | - | - |
| پہلے کدی وچ جاندا۔ جھوٹا اے تیرا پیار نی | رجب علی | اچاناں پیار دا | 1971 | - | - |
| ہر تمنا غزل بن گئی اے۔ تیرے توں مل دے کنول بن گئی اے | اخلاق احمد | بندھن | 1980 | - | - |
تاثرات
مالا بیگم نے پس پردہ گلوکاری وچ بہت ناں کمایا۔ انہاں دے گائے ہوئے مقبول طربیہ تے المیہ فلمی گیت انہاں دی اعلیٰ فنی صلاحیتاں دا ثبوت نيں ۔
اٹھارہ سالہ کیرئیر وچ مالا بیگم دی مترنم آواز دا جادو سر چڑھ کے بولیا۔ گیت چاہے چنچل ہُندا یا پْردرد سننے والےآں توں شرف قبولیت حاصل کر کے رہندا۔ انہاں نے نامور گلوکاراں دے مقابل وقت دے معروف موسیقاراں دی دھناں نوں پوری فنی مہارت توں گایا۔ فلمی موسیقی دے زرخیز دور وچ مالا بیگم نوں نورجتھے دے بعد دوسری پسندیدہ گلوکارہ دا درجہ حاصل رہیا۔[۴]
روابط
باہرلے جوڑ
- Mala at the Internet Movie Database
- Pakistan Film Magzine Archived 2013-02-25 at the وے بیک مشین