محمد شوکانی

محمد شوکانی
جم	سنہ 1759 [۱]  یمن
وفات	سنہ 1839 (79–80 سال)[۱]  صنعاء
مذہب	اسلام
فرقہ	اہل سنت
عملی زندگی
پیشہ	قاضی ،  الٰہیات دان ،  فقیہ ،  مفتی ،  شاعر
پیشہ ورانہ زبان	عربی [۲]
باب اسلام
ترمیم

ابو علی محمد بن علی بن محمد شوکانی ملقب بہ بدر الدین شوکانی یمن دے اک معروف عالم، فقیہ، مفسر، مجتہد تے محدث سن ۔ اُنہاں دا شمار اہل سنت وجماعت دے ممتاز علما تے فقہا وچ ہُندا ا‏‏ے۔ سنہ ۱۱۷۳ھ وچ یمن دے شہر صنعاء دے اک قصبہ ہجرہ شوکان وچ پیدا ہوئے، صنعاء وچ پلے ودھے، سنہ ۱۲۲۹ھ وچ صنعاء دے قاضی بنے تے قاضی رہندے ہوئے سنہ ۱۲۵۰ھ وچ وفات پائی۔

وہ بے شمار کتاباں دے مصنف ومولف سن ۔ انہاں دا خاندان اک علمی خاندان سی تے انہاں دے والد اپنے وقت دے اک معروف عالم دین سن ۔ انہاں نے متعدد استاداں تو‏ں فیض حاصل کيتا تے اپنے معاصرین اُتے فوقیت حاصل کر لئی حتی کہ کبار شیوخ وی انہاں دے علمی مقام ومرتبے دے معترف ہو گئے۔ انہاں دے بے شمار تلامذہ نيں۔

سوانح

شوکانی زیدی شیعہ خاندان وچ پیدا ہوئے، بعد وچ اہل سنت وجماعت دا منہج اختیار کرلیا، قرآن و حدیث دا مطالعہ کيتا۔ نتیجتاً انہاں نے زیدی عقیدے د‏‏ی خوب مخالفت کيتی۔^[۳] انہاں نے صوفیت د‏‏ی وی مخالفت کيتی۔^[۴] انہاں نو‏ں مجتہد تصور کيتا جاندا ا‏‏ے۔ اپنے اک فتوے وچ اوہ کہندے نيں ”ميں نے علم بنا کسی قیمت دے حاصل کيتا تے وچ اسنو‏ں ايس‏ے طرح بانٹنا چاہندا ہاں۔“^[۵]

وہ کہندے سن کہ کوئی وی فقیہ جو مجتہد فی المذہب ہونا چاہندا اے، اسنو‏ں لوڑ ہوئے گی اجتہاد کرنے کی، تے ایويں تقلید د‏‏ی مخالفت ہُندی جو کہ اک مجتہد دے لئی لازمی عمل ا‏‏ے۔^[۶]

تصنیفات

ان د‏‏ی تصنیفات د‏‏ی تعداد اک سو چودہ تو‏ں ودھ اے:

حوالے