ٹیکٹیکل میزائل

ٹیکٹیکل میزائل یا نان سٹریٹجک ہتھیار انہاں چھوٹے ایٹمی ہتھیاراں نو‏‏ں کہیا جاندا اے جو دوران جنگ، فوجاں دے آمنے سامنے ہونے دے باوجود استعمال کیتے جا سکدے نيں۔^[۱]

یہ ہتھیار اِنّے چھوٹے تے محدود دائرہ اثر والے ہُندے نيں کہ انہاں نو‏ں دشمن د‏‏ی پیش قدمی د‏‏ی صورت وچ اپنی سرزمین اُتے وی استعمال کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ ایہ ہتھیار اک گولی د‏‏ی صورت وچ اک مخصوص بندوق تو‏ں وی چلائے جا سکدے نيں۔

پاکستان کا37میل (60کلومیٹر) تک مار کرنے والا بیلسٹک میزائل (حتف-۹) نصر ٹیکٹیکل میزائل اک ایسا جوہری میزائل اے، جو امریکا دے پاس وی نئيں۔^[۲]

چند ٹیکٹیکل میزائل

	نیٹو رپورٹنگ دا نام	پروپیلنٹ	حد	تعارف	واپسی	اصل	آپریٹرز
الصمود 2		مائع تو‏ں چلنے والا	0160 180 km	2001	2003	عراق
الحسین		مائع تو‏ں چلنے والا	600–650 km	1987	1991	عراق
بلیو واٹر				1960 (پہلی پرواز)	منسوخ 1962	برطانیہ
MGM-140 ATACMS		ٹھوس پروپیلڈ	0300 300 km	1986	2007 (پروگرام ختم، میزائل سروس وچ اے )	امریکہ
MGM-52 Lance		مائع تو‏ں چلنے والا	0120 120 km	1972	1992	سانچہ:Country data ریاستہائے متحدہ	بیلجیم  مغربی جرمنی |
PGM-11 Redstone		مائع تو‏ں چلنے والا	92.5 km-323 km	1958	1964	USA
MGM-18 Lacrosse			19 کلومیٹر	1959	1964	USA
WS-1			0180 60–180 km	≈1990		چین
WS-2/WS-3			0180 70–200 km	≈2004		چین
DTI-1			0180 60–180 km
گروم (میزائل سسٹم)			0180 280–500 km			یوکرین
شوریہ		دو مرحلےآں والا ٹھوس پروپیلڈ	700-1900 km	2011
پرہار		ٹھوس پروپیلڈ	150 کلومیٹر	2011
پرگتی		ٹھوس پروپیلڈ	170 کلومیٹر	2013
پراناش		ٹھوس پروپیلڈ	200 کلومیٹر	TBD
غزنوی (میزائل)		ٹھوس پروپیلڈ	0320290–320 km	2004		پاکستان
نصر/حتف IX		ٹھوس پروپیلڈ	007070 km	2013		پاکستان
ابدالی/حتف-II		ٹھوس پروپیلڈ	0180180 km	2002		پاکستان
Httf-I		ٹھوس پروپیلڈ	0100 70 km	1990		پاکستان
حتف-1A		ٹھوس پروپیلڈ	0100 100 km	1990		پاکستان
حتف-1B		ٹھوس پروپیلڈ	0100 100 km	1990		پاکستان
اسکائی سپیئر		ٹھوس پروپیلڈ	0300 120–300 km	2001		تائیوان
J-600T Yıldırım		ٹھوس پروپیلڈ	0900 150–900 km	1998		ترکی
TOROS		ٹھوس پروپیلڈ	0160 100–160 km			ترکی
بورا		مائع تو‏ں چلنے والا	280 کلومیٹر	2017		ترکی
T-300 Kasırga			0120 100–120 km			ترکی
R-11 Zemlya	SS-1b Scud-A	مائع تو‏ں چلنے والا	0700 180 km	1958		USSR
2K1 مریخ	FROG-2	ٹھوس پروپیلڈ	0700 7–18 km			USSR
R-17/R-300 Elbrus	SS-1c Scud-B SS-1d Scud-C SS-1e Scud-D	مائع تو‏ں چلنے والا	0700 300–700 km	1964		USSR

حوالے