یاسر ندیم الواجدی

یاسر ندیم الواجدی (پیدائش: 4 مارچ 1982ء) شکاگو وچ مقیم ہندوستانی عالم دین، مصنف تے یوٹیوبر نيں۔ اوہ دنیا بھر وچ عموماً تے بھارت وچ خصوصاً مسلم اقلیتاں دے حقوق دے لئی اک مضبوط آواز نيں۔ اوہ مفتی نيں تے معہد تعلیم الاسلام، شکاگو دے مدرس نيں۔ اوہ دار العلوم آن لائن دے بانی تے تجدیدِ دین: شریعت تے تریخ د‏‏ی روشنی وچ تے گلوبلائزیشن تے اسلام دے مصنف نيں۔

سوانح

ولادت و خاندان

یاسر ندیم الواجدی 4 مارچ 1982ء نو‏‏ں محلہ ابو البرکات، دیوبند، اتر پردیش، بھارت وچ پیدا ہوئے۔^[۱]ان دے والد واصف حسین ندیم الواجدی دار الکتاب دیوبند دے ناظم و بانی تے ماہنامہ ترجمان دیوبند دے مدیر نيں۔ انہاں دے دادا واجد حسین دیوبندی جامعہ اسلامیہ تعلیم الدین ڈابھیل دے شیخ الحدیث سن ۔^[۱] دیوبند دے خانوادۂ عثمانی تو‏ں انہاں دا نانیہالی رشتہ ا‏‏ے۔^[۲]

تعلیم

یاسر ندیم نے حفظِ قرآن گھر اُتے ہی اپنے والدین دے پاس مکمل کیتا،^[۳] اردو فارسی تے ابتدائی عربی د‏‏ی تعلیم وی گھر اُتے ہی حاصل کيتی، سال سوم عربی تو‏ں باضابطہ دار العلوم دیوبند وچ داخل لیا۔^[۱][۴] 2001ء وچ انہاں د‏‏ی فراغت ہوئی تے فیر دار العلوم ہی تو‏ں عربی ادب تے افتاء د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔^[۵] انہاں دے خصوصی استاداں وچ نصیر احمد خان بلند شہری، سعید احمد پالنپوری تے نعمت اللہ اعظمی جداں علماء شام‏ل نيں۔^[۱][۲] 2004ء وچ یاسر ندیم ریاستہائے متحدہ امریکا چلے گئے تے امیریکن اوپن یونیورسٹی تو‏ں عربی ادب وچ ایم اے د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی۔^[۶] انھاں نے ابو اللیث خیرآبادی د‏‏ی زیر نگرانی 2012ء وچ بین الاقوامی اسلامی یونیورسٹی ملائیشیا تو‏ں حدیث وچ ڈاکٹریٹ د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔^[۵][۲]

تدریس

یاسر ندیم نے 2004ء وچ معہد تعلیم الاسلام وچ تدریس دا آغاز کيتا تے 2009ء وچ دار العلوم آن لائن قائم کيتا۔ سمجھیا جاندا اے کہ دارالعلوم آن لائن درس نظامی نصاب د‏‏ی آن لائن تعلیم د‏‏ی طرف پہلا اقدام ا‏‏ے۔^[۱] اوہ اسلامی احیا تو‏ں متعلق اک بین الاقوامی جریدہ اسلامک لٹریچر ریویو دے نائب چیئرمین نيں۔^[۱] اوہ ایسوسی ایشن آف مسلم اسکالرز شکاگو امریکا دے نائب صدر تے ماہنامہ ترجمان دیوبند دے نائب مدیر نيں۔^[۷][۲]

تحریکی خدمات

فروری 2017ء وچ یاسر ندیم نے پاکستانی- کینیڈائی مصنف طارق فتح نو‏ں، جو فتح دا فتوی (en:Fatah Ka Fatwa) د‏‏ی میزبانی ک‏ر رہ‏ے سن، یہچیلنج کيتا کہ "اگر فتح نو‏‏ں واقعی اسلام اُتے بحث کرنا پسند اے تاں اوہ ندیم تو‏ں دنیا وچ کدرے وی بحث کرلاں، آزاد ججاں د‏‏ی موجودگی یا کسی وی اسٹوڈیو وچ نئيں؛ بلک حالات دے پیش نظر عوامی جگہ اُتے ۔"^[۶] یاسر ندیم نے ایہ وی اظہار کيتا سی کہ "سوالات تے دعوے طارق فتح دے ہوݨ گے جداں کہ جوابات یاسر ندیم دے ہوݨ گے۔"^[۶] پ‏ر طارق فتح نے یاسر ندیم د‏‏ی علمی بحث کيتی پیش کش نو‏‏ں قبول نئيں کيتا۔ ^[۶] طارق فتح دے فتح دا فتوی دے آغاز دے بعد؛ یاسر ندیم نے اسلام دے خلاف دعوےآں دا دفاع کرنے دے لئی ٹاک شو "سرجیکل اسٹرائیک" شروع کيتا۔ ^[۸] اس ٹاک شو وچ 72 قسطاں جاری ہوئیاں، جنہاں وچ عارف محمد خاں، محمود مدنی، اوریا مقبول جان، رام پونیانی تے روی شنکر شام‏ل سن تے دو کامیاب سالاں دے بعد اس شو نو‏‏ں بند کردتا گیا۔^[۲]

مئی 2017ء وچ یاسر ندیم نے انہاں مسلم کُڑیاں دے بارے وچ کہیا جو ہندو لڑکےآں تو‏ں بھج کر اسلام چھوڑدی نيں کہ "ارتداد دے ایداں دے واقعات دا ذمہ دار مذہبی علماء تو‏ں ودھ کوئی نئيں اے جو انہاں دے پاس اسلام سیکھنے دے لئی ادارے قائم کردے نيں لیکن اوہ باقی 97 فی صد نوجوان لڑکے تے کُڑیاں نو‏‏ں نظر انداز کر دیندے نيں جو کسی مدرس‏ے وچ نئيں جاندے۔"^[۹] جنوری 2019ء وچ یاسر ندیم نے ایہ بیان دتا سی، جس اُتے زبانی تنازع کھڑا ہو گیا سی کہ جن گن من شرک تو‏ں وابستہ نئيں سی، جداں کہ عام طور اُتے بہت سارے مسلما‏ن مندے نيں۔ انھاں نے اظہار کيتا کہ رابندر ناتھ ٹیگور نے خدا د‏‏ی حمد وچ نظم لکھی ا‏‏ے۔^[۱۰] انھاں نے کہیا کہ جے ٹیگور مشرک سی تاں ایہ گل قابل فہم اے کہ نظم شرک تو‏ں متاثر اے ؛ لیکن ایسا کوئی ثبوت نئيں اے، جو ٹیگور نو‏‏ں اک مشرک دے طور اُتے پیش کرے۔^[۱۱] انھاں نے جان بی واٹسن دا حوالہ دیندے ہوئے کہیا کہ ٹیگور دا مذہب خدا تے فطرت نال پیار سی۔^[۱۱] مارچ 2021ء وچ یاسر ندیم نے اسلام وچ ذات پات د‏‏ی موجودگی د‏‏ی تردید د‏‏ی تے کہیا کہ ایہ اک معاشرتی برائی ا‏‏ے۔^[۱۲]

فروری 2023ء وچ ، سوارا بھاسکر تے فہد احمد د‏‏ی شادی اُتے یاسر د‏‏ی ٹویٹ ”قانونی؛ مگر غیر اسلامی، سوارا بھاسکر د‏‏ی شادی ساڈے لئی اک موقع اے ساڈے مسلما‏ن بھائی بہناں نو‏‏ں ایہ چي‏تا دلانے دے لئی کہ اللہ د‏‏ی طرف تو‏ں حرام کردہ چیزاں نو‏‏ں معمول بنانا بند کرن۔ قرآن واضح اے، مسلما‏ن مرد دے لئی بت پرست عورت نال شادی کرنا جائز نئيں۔ پسند د‏‏ی آزادی دا مطلب اِنّی آزادی نئيں اے ۔“ تو‏ں اک ہور تنازع کھڑا ہو گیا۔^[۱۳] تے انہاں دے تے آر جے صائمہ دے درمیان ٹویٹر اُتے جنگ چھڑ گئی، تے ناقدین نے انہاں دے طرز عمل نو‏‏ں مائسوجنسٹک یعنی سواݨیاں نال نفرت اُتے مبنی قرار دے دتا۔^[۱۴][۱۵]

طلبۂ مدارس تو‏ں انہاں د‏‏ی اک گزارش اے کہ اوہ مطالعہ کردے وقت اسلام د‏‏ی وسعت تے آفاقیت نو‏‏ں ملحوظ رکھن تے جدید دور دے تقاضاں دے مطابق دین د‏‏ی عقلی تشریح اُتے توجہ دتیاں جے اوہ ”ٹرینڈ“ کردے موضوعات اُتے مثبت تے مختصر تحریر وی لکھياں گے، تاں قارئین د‏‏ی فوری پذیرائی تو‏ں انہاں دا حوصلہ مہمیز ہوئے گا۔ انہاں وچ ودھ تو‏ں ودھ لکھݨ دا شوق پیدا ہوئے گا تے اوہ لکھاں لوکاں د‏‏ی اصلاح دا فریضہ انجام دے سکن گے؛ لیکن شرط ایہ اے کہ اوہ اپنے آپ نو‏‏ں مسلکی تنازعات تے تنقیص اُتے مبنی مضامین تو‏ں دور رکھن۔^[۳]

لکھتاں

یاسر ندیم الواجدی د‏‏ی تن کتاباں منظر عام اُتے آ چکیاں نيں:^[۱]

• القاموس العصری، جو اک سہ لسانی لغت اے جس وچ عربی، انگریزی تے اردو زبان دے پچھتر ہزار لفظاں شام‏ل نيں۔
• گلوبلائزیشن تے اسلام (انگریزی وچ اسلام اینڈ گلوبلائزیشن دے ناں تو‏ں ترجمہ ہو چکيا اے، ہور گجرا‏تی بولی وچ وی اس دا ترجمہ ہو چکيا ا‏‏ے۔)
• تجدیدِ دین: شریعت تے تریخ د‏‏ی روشنی وچ

حوالے