یحییٰ بن اکثم
| یحییٰ بن اکثم | |
|---|---|
| تاریخ پیدائش | |
| تاریخ وفات | سنہ 857 |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | محدث |
ترمیم  | |
یحییٰ بن اکثم بن محمد بن قطن بن سمعان مروزی
ولادت
ابو محمد یحیٰ بن اکثم دی ولادت 159ھ وچ ہوئی ابو محمد کنیت سی اکثم مرد عظیم البطن نوں کہندے نيں
روایت حدیث
وڈے علامہ فقیہ محدث صدوق عارف سن ۔ آپ نے حدیث نوں امام محمد و ابن مبارک و سفیان بن عینیہ وغیرہ توں سنیا تے روایت کیتا تے آپ توں بخاری نے تے ترمذی نے روایت کيتی ۔خطیب بغدادی نے لکھیا اے کہ آپ بدعت توں بالکل سلیم تے وڈے مضبوط اہل سنت و جماعت سن ۔ طلحہٰ بن محمد نے کہیا اے کہ آپ دنیا دے اعلام وچوں سن ،امر آپ دا مشہو تے نیکی معروف سی۔ آپ دا فضل و علم دریاست و سیاست کسی اُتے پوشیدہ نہ سی ۔
قاضی القضاۃ
بیس سال دی عمر وچ بعد وفات اسمٰعیل بن حماد بن امام ابو حنیفہ دے بصرہ دے قاضی ہوئے۔ کہندے نيں کہ اہل بصرہ نے آپ نوں بسبب صغر سنی دے صغیر سمجھیا۔ آپ نے ایہ حال معلوم کرکے فرمایا کہ وچ عتاب بن اسید توں عمر وچ وڈا ہاں جنہاں نوں پیغمبر خدا صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے مکہ معظمہ دا قاضی بنایا سی تے ہور معاذ بن جبل توں وڈا ہاں جنہاں نوں آنحضرت نے یمن دا قاضی ہنا کر بھیجیا سی ۔
خطیب بغدادی نے تاریخ بغداد وچ لکھیا اے کہ امام احمد بن حنبل نوں کہیا گیا کہ لوگ یحییٰ بن اکثم اُتے تہمت لگاندے نيں کہ، آپ نے فرمایا کہ خدا نوں پاکی اے کون ایسا کہندا اے ؟ پھر اس تہمت توں سخت انکار کیتا۔
تصنیف
آپ نے فقہ وچ اک بہت وڈی کتاب لکھی سی مگر لوگاں نے بسبب طوالت دے اسنوں ترک کیتا تے اک کتاب اصول فقہ وچ تے اک تنبیہ نام عراقیاں دے لئی تصنیف فرمائی
وفات
یحیٰ بن اکثم دی وفات 242ھ وچ مدینہ دے پنڈ ربذہ وچ ہوئی۔[۱]