د انرژي اغېزمنه کارونه
د انرژي اغېزمنه کارونه، چې زیاتره په ساده ډول د انرژي اغېزمنتوب بلل کېږي، هغه موخه ده چې د توکو او خدماتو په چمتووالي کې د اړتیا وړ انرژي کچه کمه کړي او د هوا د ککړتیا اغېزې ټیټې کړي. د بېلګې په توګه: د ودانۍ عایق کول مرسته کوي چې د تودوخې د کنټرول ترلاسه کولو او ساتلو لپاره د تودوخې او ساړه لږ انرژي وکارول شي. د ال اي ډي (د روښنایي خپروونکي دوه قطبي) څراغونو نصب، فلوروسینټ څراغونه، یا د آسماني طبیعي رڼا کړکۍ د دودیز ریشته وي څراغونو په پرتله د روښانایي د ترلاسه کولو لپاره اړینه انرژي کموي. د انرژۍ په اغېزمنتوب کې پرمختګ په عمومي توګه د لا اغېزمنې ټیکنالوژۍ یا د تولید د بهیر یا د انرژي د ضایعاتو کمولو لپاره د منل شوو تګلارو په کارولو سره ترلاسه کېږي. [۱]
ډېرې هڅونې د انرژي د اغېزمنتوب د غوره کولو لپاره شته. د انرژي د مصرف کمول د انرژي لګښتونه کموي او که چېرې د انرژي سپما د انرژي د اغېزمنې ټیکنالوژۍ د پلي کولو اضافي لګښتونه جبران کړي، ښایي د مصرف کوونکو لپاره د مالي لګښت د کمښت لامل شي. د انرژي د کارولو کمښت د شنو خونو د ګازونو د خپرېدو د کمولو د ستونزې لپاره د حل لارې په توګه ګڼل کېږي. د انرژۍ د نړیوالې ادارې له قوله، په ودانیو، صنعت او ترانسپورت کې د انرژۍ د اغېزمنتوب لوړوالی کولای شي په ۲۰۵۰ کال کې د نړۍ د انرژي اړتیا یو پر دریمه راټیټه کړي، او د نړۍ د شنو خونو د ګازونو د خپرېدو په کنټرول کې مرسته وکړي. بله ارزښتمنه حل لاره دا ده چې د حکومت له د انرژي سبسایډي لرې کړل شي چې د نړۍ تر نیمو زیاتو هېوادونو کې د انرژي لوړ مصرف او د انرژي نااغېزمنې کارونې ته وده ورکوي. [۲][۳]
د انرژي اغېزمنتوب او د تجدید وړ انرژي د پايېدونکي انرژي د سیاست دوه ستنې ګڼل کېږي او د پایښت وړ انرژی په ډلبندي کې لوړ لومړیتوبونه دي. د انرژي اغېزمنتوب په زیاتره هېوادونو کې د ملي امنیت د ګټې په توګه انګېرل کېږي ځکه چې دا د بهرنیو هېوادونو څخه د انرژي د وارداتو د کمښت لپاره کارول کېدای شي او کولای شي د انرژي د کورنیو سرچینو تشول سوکه کړي. [۴]
لنډه کتنه
د انرژي اغېزمنتوب د ودانیو د اقتصاد په برخه کې د انرژي د مصرف له زیاتوالي پرته د لګښت مؤثره ستراتیژي ثابته شوې ده. د بېلګې په توګه: د کالیفورنیا ایالت د ۱۹۷۰ ز کلونو په اوږدو کې د انرژي د اغېزمنتوب ګامونه، لکه د ودانیو قانون او د سخت اغېزمنتوب له شرایطوسره د وسایلو معیارونه په لاره واچول. د کلیفورنیا د انرژۍ مصرف د راتلونکو کلونو په اوږدو کې، د سړي پر سر د لګښت پر بنسټ نږدې افقي پاتې شوی دی، په داسې حال کې چې د متحده ایالاتو ملي مصرف دوه چنده شوی دی. کلیفورنیا د خپلې ستراتیژۍ د یوې برخې په توګه، د انرژۍ د نوو سرچینو لپاره د "لوډ کولو حکم" پلي کړ چې په کې د انرژي اغېزمنتوب لومړی ځای، د تجدید وړ برېښنا غځول دویم ځای او د فوسیلي برېښنا نوې فابریکې وروستی ځای لري. نورو ایالاتونو، لکه کانکټیکټ او نیویارک دولتي ډوله زرغون بانکونه رامنځ ته کړي، ترڅو د هستوګنیزو او سوداګریزو ودانیو مالکینو سره د انرژي د اغېزمنتوب د پراخیتا په تمویل کې مرسته وکړي او د ګازونو خپرښت کم کړي او د مستهلک د انرژي لګښتونه تيټ کړي. [۵][۶][۷]
د لووین راکي ماونټین انسټیټیوټ څرګندوي چې په صنعتي چاپېریال کې د انرژي او لګښت د سپما لپاره "د رڼا، بادپکې او پمپ سیسټمونو په برخه کې له ۷۰٪ څخه تر ۹۰٪ پورې، د برېښنایی موټرو په برخه کې ۵۰٪ ؛ او د تودوخې، ساړه، د دفتر د تجهیزاتو او وسایلو په برخه کې ۶۰٪ " پراخ فرصتونه شته دي. په ټوله کې، تر ۷۵٪ پورې برېښنا چې اوس په متحده ایالاتو کې کارول کېږي د اغېزمنتوب په ګامونو سپما کېدای شي چې له لګښت یې په خپله له برېښنا څخه لږ دی، همدارنګه دا حالت د کور په برخه کې هم صدق کوي. د متحده ایالاتو د انرژۍ وزارت ویلي چې په کورونو کې د انرژي د اغېزمنتوب په لوړوالي سره د انرژي د سپما شونتیا ۹۰ ملیارده کیلواټه په ساعت کې ده. [۸]
نورو څېړنو هم په دې ټینګار کړی دی. یو راپور چې د مک کینزی ګلوبل انسټیټیوټ له خوا په ۲۰۰۶ ز کال کې خپور شو، څرګنده کړه چې: "د انرژي د مولدیت د لوړولو لپاره پوره اقتصادي فرصتونه شته چې کولای شي، د نړۍ د انرژۍ د تقاضا وده په کال کې له ۱ سلنې څخه لږ وساتي" – له نیمی لږ ۲.۲ سلنه اوسط وده په ۲۰۲۰ ز کال کې د سوداګرۍ په معموله سناریو کې اټکل شوې ده. د انرژۍ مولدیت چې د انرژۍ په هر کارول شوي واحد کې د توکو او خدماتو حاصل او کیفیت اندازه کوي، کېدای شي، د تولید لپاره د اړتیا وړ انرژي په کمولو، یا د ورته انرژۍ څخه د توکو او خدماتو مقدار یا کیفیت لوړولو څخه لاس ته راشي. [۹]
د اقلیم د بدلون په اړه د ملګرو ملتونو د کارچوکاټ کنوانسیون تر څارنې لاندې، د ۲۰۰۷ ز کال ویانا د اقلیم د بدلون د خبرو راپور، په روښانه توګه ښیي چې "د انرژۍ اغېزمنتوب کولای شي په ټیټ لګښت کې د ګازونو د خپرېدو حقیقي کمښت را منځ ته کړي." [۱۰]
نړیوال معیارونه آیسو ۱۷۷۴۲ او آیسو ۱۷۷۴۲ د هېوادونو او ښارونو لپاره د انرژۍ د سپما او د انرژۍ اغېزمنتوب په اړه د محاسبې او راپور ورکولو لپاره مستنده تګلاره وړاندې کوي. [۱۱][۱۲]
د یو هېواد یا سیمې د انرژۍ شدت، په ناخالص کورني تولید یا د اقتصادي محصول ځینې نور اندازه کوونکو کې د انرژۍ د کارونې نسبت"، د انرژۍ د اغېزمنتوب څخه توپیر لري. د انرژۍ شدت د اقلیم، اقتصادي جوړښت (د بېلګې په توګه تولیدي یا خدماتي)، سوداګرۍ او د ودانیو، وسایطو او صنعت د انرژۍ د اغېزمنتوب له خوا اغېزمن کېږي[۱۳]
ګټې
د انرژي د مصرف کوونکي له نظره ، د انرژي د اغېزمنتوب بنسټیزه هڅونه په ساده ډول د انرژي د پېرود د لګښت د کمښت پر مټ د پیسو سپما ده. د دې ترڅنګ، د انرژۍ د سیاست له اړخه، د "لومړي سون" په توګه د انرژۍ د اغېزمنتوب په پېژندنه کې اوږده بحثونه شوي دي، دا د هغې وړتیا په معنا ده چې حقیقي سون موادو له مصرف څخه مخینوی وکړي او دهغه لپاره ځایناستی و ټاکي. په حقیقت کې، د انرژۍ نړیوالې ادارې محاسبه کړې چې د ۱۹۷۴ز کال څخه تر ۲۰۱۰ ز کال پورې د انرژۍ د اغېزمنتوب د ګامونو پلي کولو دا بریا را منځ ته کړې ده، په خپلو غړو هېوادونو کې یې د هر ځانګړي سون، لکه د تیلو، ډبرو سکرو او طبیعي ګاز د مصرف په پرتله، د انرژي د ډېر مصرف مخه ونیسي. [۱۴]
له دې ها خوا، دا د اوږدې مودې راهیسې منل شوې ده چې د انرژي اغېزمنتوب د انرژي د مصرف کمښت سربېره نورې ګټې هم راوړي. د دې نورو ګټو د ارزښت ځینې اټکلونه چې زیاتره د ګڼو ګټو، ګډو ګټو، ضمني ګټو یا غیر انرژی ګټو په نوم یادېږي، د دوی مجموعي ارزښت حتی د انرژۍ د مستقیمو ګټو په پرتله لوړ ګڼل کېږي. د انرژۍ د اغېزمنتوب په دې ګڼو ګټو کې د اقلیم د بدلون د اغېزو کمښت، د هوا د ککړتیا کمښت او د روغتیا غوره والی، د کور دننه د شرایطو غوره والی، د انرژي د خوندیتوب غوره والی او د انرژي د مصرف کوونکو لپاره د نرخ د خطر کمښت ګډون لري. د دې ګڼو ګټو د پولي ارزښت د محاسبه کولو تګلارې رامنځ ته شوې، لکه د غوره والي لپاره د ټاکنې د تجربې تګلاره چې مصنوعي برخې لري (لکه د طبعیت ښکلا یا آرامتیا) او د نرخ خطر کمښت لپاره د تومینین سیپینین مېتود. کله چې د انرژي د اغېزمنتوب د پانګونې اقتصادي ګټې په تحلیل کې شاملې شي، په ساده ډول د سپما شوي انرژي د ارزښت په پرتله د پام وړ لورې ښودلای شي.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹]
