په متحده ایالاتو کې ټولنیزه محافظه کاري

په متحده ایالاتو کې ټولنیزه محافظه کاري یوه سیاسي ایدیولوژي ده، چې د دودیزو ارزښتونو او باورونو په ساتنه تمرکز کوي. دا ایدیولوژي د اخلاقي او ټولنیزو ارزښتونو په هکله موجوده پاملرنې باندې تمرکز کوي، چې د ایدیولوژۍ پلویان په عصري ټولنه کې هغه د لیبرالیزم په وسیله تخریب شوې بولي. په متحده ایالاتو کې د ټولنیزې محافظه کارۍ یو ترټولو لوی ځواک ښي اړخي عیسوي دي. [۱][۲]

ټولنیزمحافظه کاران په متحده ایالاتو کې د نورو په منځ کې د ډېریو ټولنیزو مسائلو، لکه: د جنینو له سقط سره د مخالفت، له فیمینیزم سره د مخالفت، د کورنیو دودیزو ارزښتونو د ملاتړ، د فحشا (پورنوګرافي) سره د مخالفت، د ځانګړو جنسي زده کړو د ملاتړ، د همجنسبازانو (LGBT) له حقونو سره د مخالفت، په ښوونځي کې د لمانځه د ملاتړ، د ښوونځي د ضمانت کوونکو د ملاتړ، د یکشنبې ورځي د نیلي قوانینو د ملاتړ، د قمار د مخالفت او په تفریحي توګه د مخدره توکو له کارولو سره د مخالفت په اړه اندیښمن دي.[۳][۴][۵]

دا چې ډېری یې مذهبي او په تېره بیا عیسويان دي،ټولنیز محافظه کاران په ټولنیزو مسائلو کې د هیواد لپاره د لارښودونکي ځواک په توګه دعیسوي دین اړونددودونو باندې په تمرکز کولو ټینګار کوي. دا مورد په عمومي برخه کې د دین موجودیت له ځانه سره لري، لکه په عمومي توګه د یهودي - عیسوي مجسمو نمایش، په ځانګړې توګه د کریسمس او د پاک اختر اړوند مراسمو په لړ کې او همدارنګه د سیمه ییزو ښوونځیو په ملاتړ کولو سره په ښوونیز سیستم کې د دین له موجودیت څخه ملاتړ کوي، لکه څنګه چې ټولنیز محافظه کاران په دې باور دي چې «دین د اخلاقي پرمختګ لپاره ترټولو پیاوړی بنسټ دی، چې زده کونکي ورته د ښو رغوونکو او د قانون اطاعت کوونکو تبعو (ښاریانو) جوړېدو لپاره اړتیا لري».[۶][۷][۸]

ټولنیزه محافظه کاري، د یوې اصطلاح په توګه د ټولنیزو-کلتوري مسائلو لکه د جنینونو د سقط کولو، د همجنسبازانو د واده کولو او ښوونځي کې د لمونځ کولو په هکله محافظه کاره دریځونه بیانوي، یعنې د هغه څه په خلاف دي چې د ټولنیز لیبرالیزم (فرهنګي لیبرالیزم) په نامه یادېږي. له همدې املهیو ټولنیز محافظه کار د ټولنیز اروپایي محافظه کار په پرتله د فرهنګي محافظه کارمعنا ته نږدې دی او ښایي د مالي سیاستونو په باب لا ډېر محافظه کارانه او لیبرالي لیدلوری ولري. [۹][۱۰][۱۱]

د جنینونو له سقط کولو سره مخالفت

د متحده ایالاتو د جنینونو د سقط کولو ضد غورځنګ د اخلاقي او مذهبي لاملونو پر بنسټ د جنینونو له سقط کولو سره مخالف دی او دقانوني ممانعت او محدودیت ملاتړ یې کوي. ټولنیز محافظه کاران تر ډېره د وید (Wade) پر وړاندې د رو (Roe v.) د ماتې ملاتړ کوي او په عمومي ډول، د «ژوند پلوي» دي (د جنینونو له سقط سره مخالف). دا باورونه تر ډېره د «جنیني شخصیت» د استدلال پر بنسټ ولاړ دي. د شخصیت اړوند بحثونه جنینونو ته د یو شخص د وضعیت په ورکولو باندې متمرکز دي، چې تر هغه وروسته بیا یاد شخص ته د ژوند کولو حق ورکوي. ژوند پلوه عقاید له محافظه کاره عیسوي ډلو په تېره بیا له کاتولیک کلیساپورې تړاو لري.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

له فیمینیزم سره مخالفت

ډېری ټولنیز محافظه کاران له فیمینیزم سره مخالفت کوي او په دې باور دي، چې ښځې او نارینه په بنسټیز ډول له یو بل سره توپیر لري او په ټولنه کې د دوی دودیز جنسیتي نقشونه باید وساتل شي. دوی زیاتره وخت د ښځو دودیز نقشونه د کورسمبالوونکې او پالونکې په توګه ترویجوي او ښځې د ټولنې په کاري ځواک، حکومت یا اردو کې له ګډون کولو څخه راګرځوي. یو شمیر ټولنیز محافظه کاران د جنسیتي نقشونو په پام کې نیولو سره د تکمیل پلوي او بشپړتیا پلویان دي. [۱۶][۱۷]

ټولنیز محافظه کاران ډېری وخت فیمینیزم د امریکايي کورنیو د ګڼو شمېرو ټولنیزو ستونزو لامل بولي. دوی په دې باور دي، چې فیمینیزم په عصري زمانه کې د مجردانو په نفوس کې ډېر زیاتوالی رامنځته کړی دی، په کورنیو کې یې د نارینه وو واک کمزوری کړی او د دودیزو کورنیو په زوال او له منځه تلو کې یې مرسته کړې ده، ډېری یې په قانوني توګه د جنینونو د سقط کولو له امله د زېږون د کمېدو کچې ته اشاره کوي. ځینې نوریې بیا د طلاقونو د زیاتوالي او دغه راز له واده پرته زېږونونو د زیاتوالي له امله یوازې د میندې لرونکو کورنیو زیاتوالي او دغه راز په ماشومانو باندې د دې حالت له امله د رواني او اقتصادي زیانونو پایلو ته اشاره کړې ده. د مجردو یا طلاق شویو کورنیو ماشومان تر ډېره له فقر او بېوزلۍ څخه ځورېږي او د خپلو چلندونو اړوند ستونزو له امله زنداني کېږي. [۱۸][۱۹]

د جنسي اخلاقو ملاتړ کول

په ۱۹۶۰مه ز لسیزه متحده ایالاتو کې د جنسي انقلاب راهیسې، جنسي اخلاق د ټولنیزو محافظه کارانو او لیبرالانو ترمنځ د فرهنګي جګړې د اختلاف د یوه ټکي په توګه وه. ټولنیزه محافظه کاران له دولت څخه غواړي، چې د جنسي اړیکو اړوند ادابو په برخه کې اخلاقي رهبري پلي کړي او په فعاله توګه کورني ارزښتونه ترویج کړي. دوی د واده او ماشوم زیږون پر تقدس ټینګار کوي او ټولنیز لیبرالیزم د شلمې پېړۍ له نیمایي راهیسې د تصادفي جنسي اړیکو، له واده څخه مخکې جنسي اړیکو، خود ارضایۍ، له ودونو پرته زیږونونو، د پېغلو امیندواره کېدو، مقاربتي انتاناتو او پورنوګرافۍ د زیاتوالي لامل بولي.[۲۰][۲۱]

له پورنوګرافۍ سره مخالفت

له پورنوګرافۍ یا فحشا سره مخالفت، د امریکا په متحده ایالاتو کې د ټولنیزو محافظه کارانو دودیز دریځ دی. ډېری یې د ماشومانو د فاسدولو، د ښځو پر وړاندې د جنسي تاوتریخوالي هڅولو، د غیر معمولي جنسي اړیکو ترویجولو او د ودونو د له منځه وړلو لپاره پورنوګرافي یا فحشا بده ګڼي. ډیری محافظه کاره عیسویان د انجیل سپیڅلي کتاب د تعلیماتو پراساس له پورنوګرافۍ سره مخالفت کوي، ځکه چې یاد کتاب شهوت له زنا سره یو شان بولي.[۲۲][۲۳]

د جنسي استثمار ملي مرکز، چې پخوا په رسنیو کې د اخلاقو په توګه پیژندل کېده، یو ټولنیز محافظه کاره سازمان دی، چې د پورنوګرافۍ ضد ځوښت مخته وړي.[۲۴]

یوازې د جنسي زده کړې د پرهیز ملاتړ

ټولنیز محافظه کاران د ماشومانو د اخلاقي زده کړو او د دې احتمال په هکله اندیښمن دي، چې ماشومان په دولتي ښوونځیو کې د عمر له مخې د جنسي زده‌کړو‎په هکله نامناسب معلومات له ټولګیو څخه ترلاسه کوي. دوی د عفت او د واده د حرمت له امله دودیزو عیسوي اخلاقو سره یوازې د پرهیز اړوند جنسي زده‌کړود مطابقت او سازښت پر اساس غوره بولي. د یوازې پرهیز اړوند جنسي زده کړې دا  ښوونه ورکوي، چې جنسي اړیکې یوازې د واده په حدودو پورې محدودې دي او له واده څخه مخکې جنسي اړیکې د منلو وړ نه ده. د دې برعکس ټولنیز محافظه کاران له هراړخیزه جنسي زده کړې سره مخالفت کوي، ځکه چې شکمن اخلاقي مفاهیم، لکه د زېږون کنترول بیانوي، چې د دوی په اند له واده څخه مخکې جنسي اړیکې، د جنسي اړیکو اړوند انتاناتو او د نویو پېغلو د امیندوارۍ لامل کیږي. د مجردو نجونو په منځ کې د پاکوالي اړوند حلقې اغوستل د ټولنیزو محافظه کارانو په وسیله هڅول کیږي، ترڅو د انسان د جنسي لېوالتیاوو په هکله عیسوي دودیز تصورات او مفکورې وساتل شي. [۲۵][۲۶][۲۷]

د همجنسبازانو له واده سره مخالفت کول

ټولنیز محافظه کاران، د همجنسبازانو له واده کولو، مدني اتحادیو، د همجنسبازانو(LGBT) فرزندي نیولو او د همجنسبازانو له نورو حقونو سره مخالفت کوي، ځکه چې همجنسبازي د عیسویت له بنسټیزوتعلیماتو سره په ټکر کې ده، چې هغه هم د ښځې او نارینه واده کول دي. دوی ډېری په دې باور دي، چې همجنسبازي غیر طبیعي مورد ده، چې د همجنسبازانو اړوند اتحادیو په رسیمت پېژندل په ټولنه کې د همجنسبازۍ د ودې او ترویج لامل کېږي، حال دا چې ماشومان د مخالف جنسیت لرونکو جوړو په وسیله په ښه توګه روزل کېږي. ټولنیز محافظه کاران د همجنسبازانو د واده کولو قانوني کیدو په اړه شکمن دي او د دې پرځای د ځانګړو قوانینو لکه د ودونو د دفاع قانون (DOMA) ملاتړ کوي، چې واده د ښځې او نارینه ترمنځ د اتحاد په توګه تعریفوي. ځینې ​​یې د همجنسبازانو د واده په پرتله مدني اتحادیو سره له ډیر زغم څخه کار اخلي؛ خو زیاتره یې د هر ډول همجنس بازه اړیکو مخالفت کوي. حال دا چې ټولنیز محافظه کاران ځینې وخت د همجنسبازانو (LGBT) د لومړنیو حقونو ملاتړ کوي؛ خو د واده کولو اړوند ادارې له لارې د همجنسبازانو د اړیکو «عادي کېدو» په هکله اندیښمن دي. ځینې ​​محافظه کاران، لکه د لاګ کابین جمهوریت غوښتونکي د همجنسبازانو د ودونو ملاتړ کوي.[۲۸][۲۹][۳۰]

د دوه جنسیت لرونکو د حقونو مخالفت

ټولنیز محافظه کاران د ټرانس جنس (دو جنسه وو) له حقونو سره مخالفت کوي، ځکه چې د دودیزو جنسیتي نقشونو پر خلاف دی، چې د زیږون د وخت اړوند جنسیت د پیروي کولو وړاندیز کوي. دوی د دوه جنسیت لرونکو خلکو لپاره د دوی د خوښې وړ جنسیت پیژندنې اړوند ضمیرونو، نومونو، تشنابونو او ځانګړو خونو د کارولو لپاره اجازه ورکولو سره مخالفت کوي. همدارنګه ټولنیز محافظه کاران له غیر دوه اړخیزه جنسیتونو له پیژندلو سره هم مخالفت کوي.[۳۱]

په معاصره زمانه کې د عیسویت او څو جنسیت لرونکو خلکو ترمنځ اړیکې کمرنګه شوي، ځکه چې ډېری کلیساوې له خپلو غړو څخه غواړي، چېهغه جنسيت چې ددوی خپل خدای ورکړی، هغه ته غاړه کیږدي. ډېری عیسوي ډلې او فرقې دوه جنسیتي موضوع غندي اودوه جنسیت لرونکي خلک له واده کولو څخه منع کوي.[۳۲]

سرچينې