د خپلوۍ انتخاب

چارلز داروین لومړنی کس و چې د خپلوی د انتخاب مفهوم یې (له دغې اصطلاح څخه له ګټنې پرته) د نوعو د منشا په نامه خپل کتاب کې تر بحث لاندې ونیو. ^[۳]

دې ته له پام کولو پرته چې د همیلټون قانون تل د پلي کېدو وړ دی او که نه، خو انسانان د بشردوستۍ په برخه کې ډېره لیوالتیا لري چې د غیر مرتبطو کسانو پر ځای له خپلو خپلوانو سره غوره چلن ولري. ډېری انسانان په خپل ژوند کې خپل نږدې خپلوان ټاکي، غوره ډالۍ له یوبل سره مبادله کوي او په خپلو وصیتونو کې تر ډېره خپلوان د خپل لطف له مخې په پام کې نیسي. ^[۴]

تجربي څېړنې، مرکې او نظر پوښتنې

له څو سوه ښځینه و سره په لاس انجلس کې مرکې وښووله چې په داسې حال کې چې نه خپلوان ملګري له یو بل سره د مرستې کولو لیوالتیا لري، خو د هغوی مرسته تر ډېره پورې متقابله وه. ورته مهال د راپورونو له مخې ډېری غیرمتقابلې مرستې د خپلوانو له خوا کېږي. له دې سربېره نږدې خپلوان د لرې خپلوانو په پرتله د مرستې په برخه کې د لویو سرچینو په توګه په پام کې نیول کېږي. ورته مهال د امریکايي کالج له زده کوونکو څخه نظر پوښتنې وښووله چې کسان په ډېر احتمال سره د خپلو خپلوانو سره مرسته هغه وخت پر ځان منی چې د دې احتمال لا زیات وي چې ارتباط او ګټه یې د لګښت څخه زیات ارزښت ولري. په دغه نظرپوښتنه کې ګډون کوونکو د پردیو پر ځای له خپلو خپلوانو سره د مرستې پر موخه زیات احساس درلود. همدارنګه څرګنده شوه چې ګډون کوونکو تر ډېره پورې له خپلو نږدې خپلوانو سره د مرستې کولو لیوالتیا لرله. د خپلوانو ترمنځ شخصي اړیکې د پردیو سره د اړیکو پر نسبت په ټولیز ډول ملاتړ کوونکې او په لږ کچه ماکیولي وې. ^[۵][۶]

په یوه ازموینه کې (له دواړو بریتانیا او د سویلي افریقا له زولس) څخه ګډون کوونکو د اوږد مهال لپاره له ستونزو ډکه د سکي لوبه ترسره کړه، د ګډون کوونکو د خپلو خپلوانو له خوا ورته په زیاته کچه پیسې او خوراکي توکي را رسېدلې. د ازموینې ترسره کوونکو دغه ازموینې د خپلوۍ د بېلابېلو اړیکو له مخې تکرار کړې (والدینو او خویندو وروڼو د مرستې کچه r=.5 وه په داسې حال کې چې د نیکه او انۍ، خوریانو او ورویرونو د مرستې کچه r=.25 او په همدې ډول د نورو وه). د دغو ازمینو پایلو وښوده چې دغه ځایګی هغه ګډون کوونکو د اوږد مهال لپاره وساته چې د مرسته کوونکو سره یې نږدې اړیکې لرله. ^[۷]

مشاهده وي څېړنې

د خوړو د شریکولو په ډولونو باندې په ایفالوک کارولین لویدیځو تاپوګانو کې څېړنو وښووله چې په دغه جزیره کې د خلکو ترمنځ د خوړو شریک کول تر ډېره دود چاره ده، احتمالا له دې امله چې د دغې جزایرو د استوګن وګړو ترمنځ اړیکې د نورو جزایرو د خلکو ترمنځ سره نږدې دي. هغه مهال چې خواړه د جزایرو ترمنځ ویشل کېدل، هغه فاصله چې د ګډون کوونکو له خوا طی کېدله د اخیستونکي اړیکې ته اړونده وه – ډېره فاصله په دې معنی وه چې اخیستونکی د ویشونکي له نږدې خپلوانو څخه دی. دغې چارې د دې ښکارندويي کوله چې د افرادو ارتباط او همدارنګه هلته د تلو اړتیا وړ قوې د تلو پر مهال د له لاسه تلونکې انرژي او خوړو د لګښت څخه ډېر اهمیت درلود. ^[۸]

انسانان کېدای شي د مادي توکو او شتمنۍ د ارث پر وړلو سره وکولای شي د خپل ځان د جوړولو لپاره ګټنه وکړي. نږدې خپلوانو ته د ارثي شتمنۍ په وړاندې کولو سره یو کس کولای شي د خپلو خپلوانو د ودې کولو فرصتونه زیات کړي او آن له مړینې وروسته د هغو د ودې په برخه کې مرسته وکړي. د زرګونو وصیتونو لوستنې دا ښولې چې له ارث څخه ډېره ګټه هغه کسان کوي چې د وصیت لیکونکي سره نږدې د خپلوۍ اړیکې لري. لرې خپلوان له ارث څخه لږ برخه ترلاسه کوي او په ډېره کمه کچه ارث هم پردیو کسانو ته پاتې کېږي. ^{[۹][۱۰][۱۱]}

د روسیې په شمال کې د دولګان ښکارچیانو مشاهدې څرګندوله چې د دوی ترمنځ له خپلو خپلوانو سره په مکرر ډول او پریمانه کچه د خوړو راکړې ورکړې شتون درلود. په ډېر احتمال سره په غیرمتقابلو میلمستیاو کې تر ډېره له خپلو خپلوانو څخه هرکلی کېږي، په داسې حال کې چې پردي کسان په دغو میلمستیاو کې ځای نه لري. په پایله کې هغه مهال چې د کورنیو ترمنځ د خوړو متقابل شراکت رامنځته کېږي، دغه کورنۍ تر ډېره پورې یو بل ته نږدې دي او لومړني ګټه اخیستونکې ترې هم د دغو کورنیو غړي دي. ^[۱۲]

په کورنیو کې تاوتریخوالي هغه مهال زور اخلي چې میرني والدین شتون لري دا په دې معنی چې «ژنټیکي نږدیوالی د شخړو د کمښت سره مل دی او یو بل ته ښکاره ارزښت ورکول په سیستماتیک ډول د دواړو لورو د بارورۍ ارزښتونو ته اړوند دي». ^{[۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]}