Эгиипэт

Эгиипэт (араб. مصر‎‎, Miṣr эбэтэр Máṣ) диэн улахан өттө Хоту Африкаҕа уонна кыра өттө Арҕаа Азияҕа (Синай тумул арыыта) баар дойду. Иэнэ 1,010,000 км2. Эгипеттан хоту Сир ортотунааҕы байҕал уонна илин Кыhыл байҕал бааллар. Кирбиилэhэр: Газа Балаhата уонна Исраил хотугулуу-илин, Судан соҕуруу уонна Лиибийэ арҕаа.

Эгиипэт Араб Өрөспүүбүлүкэтэ جمهورية مصر العربية Gumhūriyyat Miṣr al-ʿArabiyyah
Өрөгөй ырыата: Bilady, Bilady, Bilady
Киин куората (уонна саамай улахан куорат)		Каир
Ил тыла		Араб тыла
Омуктар		98% Egyptians, 1% Nubians, 1% Greeks
Олохтоохтор ааттара		Эгиипэттэр
Дьаhалтата		Өрөспүүбүлүкэ
-	Президент	Хосни Мубарак
-	Премьер миниистир	Ахмед Назиф
Историята
-	Бастакы династия	3150 б.э.и.
-	Холбоhуктаах Хоруоллуктан босхолонуу	Олунньу 28, 1922
-	Республика биллэриитэ	Бэс ыйын 18, 1953
Иэнэ
-	Бүтүн	1,002,450 km² (30th) 387,048 sq mi sq mi
-	Уу (%)	0.632
Олохтоохторо
-	November 2008 estimate	75,500,662 (16th)
-	Олохтоох чиҥэ	74/km² (120th) 192/sq mi
БИО (АКП)		2007 estimate
-	Total	$404.293 billion< (27th)
-	Per capita	$5,495 (97th)
БИО (номинал)		2007 estimate
-	Total	$127.966 billion (52nd)
-	Per capita	$1,739 (117th)
Дьини (1999–00)		34.5 (medium)
КСИ (2007)		▲ 0.708 (medium) (112nd)
Валюта		Egyptian pound (EGP)
Кэм зоната		EET (UTC+2)
-	Сайыҥҥы кэм	EEST (UTC+3)
Ил домен		.eg
Телефон кода		+20
1	Spoken variety is Egyptian Arabic.

Эгиипэт Африка уонна Орто Илин ордук элбэх дьонноох дойдуларыттан биирдэстэрэ. Дойду дьонун ахсаана 82 млн., олор улахан өттүлэрэ Нил өрүс кытылларыгар олороллор. Онтон Саhаара кумах куйаар киэҥ сирдэрэ олус дэҥ дьонноохтор. Эгипет ордук улахан куораттара Каир уонна Александрия.

Былыргы Эгиипэт аан дойду ордук былыргы уонна биллиилээх цивилизацияларыттан биирдэстэрэ. Биллиилээх история күндүлэринэн буолаллар Гиза пирамидалара, Улахан Сфинкс, Луксор куорат, Карнак Таҥара дьиэтэ уонна Хоруоллар хонуулара.