Tàvula piriòdica

La tàvula piriòdica di l'elimenti è na tabbedda fatta pi urdinari l'àtumi a secunna dô sò nùmmuru atòmicu. Vinni ammintata 'n cuntimpurrania ntô 1869 di dui chìmichi, senza ca si canuscèvanu, unu russo ca si chiamava Dimitrij Mendeleev e l'àutru tudiscu di nomu Lothar Meyer.

La tàvula piriòdica si sparti 'n gruppi e pirìodi:

  • Ogni gruppu (culonni virticali dâ tàvula) cumprenni l'elimenti ca hannu la stissa cunfigurazzioni elettrònica sterna (modu di comu l'elettroni si mèttunu ntornu ô nùcliu). D'intra di ogni gruppu s'attròvanu elimenti cu carattirìstichi simigghianti.
  • Ogni pirìudu dâ tàvula piriòdica (linî urizzuntali dâ tabbedda) accumincia cu n'elimentu unni l'àtumu havi comu cunfigurazzioni elettrònica sterna nu elettroni di tipu s, o ns unni n è lu nùmmuru quànticu principali, e jennu avanti versu l'àtumi appressu dû pirìudu, lu nùmmuru atòmicu Z si ngrannisci di 1 unità pi ogni passaggiu.
Gruppu123
456789101112131415161718
Pirìudu
11
H

2
He
23
Li
4
Be


5
B
6
C
7
N
8
O
9
F
10
Ne
311
Na
12
Mg


13
Al
14
Si
15
P
16
S
17
Cl
18
Ar
419
K
20
Ca
21
Sc

22
Ti
23
V
24
Cr
25
Mn
26
Fe
27
Co
28
Ni
29
Cu
30
Zn
31
Ga
32
Ge
33
As
34
Se
35
Br
36
Kr
537
Rb
38
Sr
39
Y

40
Zr
41
Nb
42
Mo
43
Tc
44
Ru
45
Rh
46
Pd
47
Ag
48
Cd
49
In
50
Sn
51
Sb
52
Te
53
I
54
Xe
655
Cs
56
Ba
57
La
*
72
Hf
73
Ta
74
W
75
Re
76
Os
77
Ir
78
Pt
79
Au
80
Hg
81
Tl
82
Pb
83
Bi
84
Po
85
At
86
Rn
787
 Fr 
88
Ra
89
Ac
*
*
104
Rf
105
Db
106
Sg
107
Bh
108
Hs
109
Mt
110
Ds
111
Rg
112
Cn
113
Nh
114
Fl
115
Mc
116
Lv
117
Ts
118
Og
8119
Uue
120
Ubn

* Lantanidi58
Ce
59
Pr
60
Nd
61
Pm
62
Sm
63
Eu
64
Gd
65
Tb
66
Dy
67
Ho
68
Er
69
Tm
70
Yb
71
Lu
** Attinidi90
Th
91
Pa
92
U
93
Np
94
Pu
95
Am
96
Cm
97
Bk
98
Cf
99
Es
100
Fm
101
Md
102
No
103
Lr


Serî chìmichi dâ tàvula pìriòdica
Mitalli alcaliniMitalli alcalinu tirrusiLantanidiAttinidiMitalli dû bloccu d
Mitalli dû bloccu pSemimitalliNo-mitalliAloggeniGassi nòbbili

Liggenna pê culura dê nùmmira àtomici:

  • Li elementi nummirati 'n blu sunnu lìquidi a T = 298 K e p = 1 bar;
  • chiddi 'n virdi sunnu gassi a T = 298 K e p = 1 bar;
  • chiddi 'n nìuru sunnu sòlidi a T = 298 K e p = 1 bar;
  • chiddi 'n russu sunnu artificiali e nun sunnu prisenti 'n natura ntâ Terra (sunnu tutti sòlidi a T = 298 K e p = 1 bar). Lu tecneziu è prisenti 'n picca quantità ntê mineri di uraniu e ntê gicanti russi.
  • Chiddi 'n criggiu nun sunnu stati ancora scuperti.

Talìa puru