| هومائي وياراوالا Homai Vyarawalla | |
|---|---|
 | |
| پيدائش | 9 ڊسمبر 1913(1913-12-09) نوساري, بمبئي رياست, برطانوي هندستان |
| وفات | 15 جنوري 2012 (عمر 98 سال) وڊودرا, گجرات, انڊيا |
| قوميت | انڊين |
| تعليم | سر جمسيٽجي جيجيڀوئي اسڪول آف آرٽ |
| پيشو | فوٽو جرنلسٽ |
| جيون ساٿي | مانيڪشا ويارا والا (م. 1969) |
| ٻار ٻچا | فاروق[1] |
هومائي وياراوالا (انگريزي ٻولي: Homai Vyarawalla) (جنم، ڊسمبر 9 1913 -وفات، 15 جنوري 2012)، جيڪا عام طور پنهنجي فرضي نالو ڊالڊا 13 (انگريزي ٻولي: Dalda 13) سان سُڃاتي ويندي هُئي، پهرئين ڀارتي ناري تصويري صحافڻ (فوٽوگرافي جرنلسٽ) هُئي. [2][3]سال 1930 جي پڇاڙيءَ ۾ هن ڪم ڪرڻ شروع ڪيو ۽ سال 1970 جي مُنڍ ۾ رٽائر ٿي وئي. سال 2011 ۾ کيس ڀارتي حڪومت طرفان مُلڪ جو ٻيون وڏو شهري ايوارڊ پدم وڀوشن ڏنو ويو هيو.۔[4][5]
هومائي وياراوالا 9 ڊسمبر 1913 تي [6]نوساري، گجرات، ڀارت ۾ هڪ پارسي خاندان ۾ جنم ورتو. هن پنهنجو ٻاروتڻ ۾ پنهنجي پيءُ سان گڏ ٿيٽر ڪمپني ۾ گذاريو.[7]ـ ممبئي ۾ رهڻ کانپوءِ وياراوالا سر جمشيد جي جيجي ٻائي اسڪول آف آرٽ ۽ ممبئي يونيورسٽي کان تعليم حاصل ڪئي.[8]
وياراوالا جي شادي مانيڪشاو جمشيدجي وياراوالا سان ٿي هُئي، جيڪو ٽائمس آف انڊيا ۾ فوٽوگرافر ۽ اڪائونٽنٽ هيو.۔[9] سال 1970 ۾ پنهنجي مُڙس جي وفات کان هڪ سال پوءِ وياراوالا پاڻ به فوٽوگرافي کي ڇڏي ڏنو.[10] [11]
وياراوالا پوءِ پنهنجي موڀي پُٽ فاروق سان گڏ پيلاني، راجسٿان وئي، جيڪو برلا انسٽيٽيوٽ آف ٽيڪنولوجي ۽ سائنس ۾ پڙهائيندو هيو.[12]وياراوالا، سال 1982 ۾ پنهنجي پُٽ سان گڏ وڊودرا هلي وئي. سال 1989 ۾ هن جي ڌيءَ جو ڪينسر سبب وفات ٿي وئي.[13]
وياراوالا سال 1930 جي ڏهاڪو ۾ پنهنجي صحافتي ڪيريئر جي شروعات ڪئي ۽ دي السٽريٽڊ ويڪلي آف انڊيا (انگريزي ٻولي: The Illustrated Weekly of India) ٻئي مهاڀاري جنگ دوران ئي سندس پاران چڪيل تصويرون ڇپيون. [14] پنهنجي ڪيريئر جي مُنڍ واري زماني ۾ وياراوالا جي سُڃاڻپ نہ هئي، ۽ سندس پاران ڇڪيل تصويرون سندس مُڙس جي نالي سان ڇپجنديون هيون.[15]
سندس تصويري صحافت کي سال 1942 دوران ڌيان مليو، جڏهن هوءَ برٽش انفارميشن سروسز (انگريزي ٻولي: British Information Services) ۾ داخل ٿيڻ کانپوءِ دهلي ڏانهن وڃي رهڻ لڳي. هن ڀارت جي آزادي جي نامياري سياسي ۽ قومي ليڊرن جهڙوڪ موهن داس گانڌي، جواهر لال نهرو، محمد علي جيڻاح، انڌرا گانڌي ۽ نهرو گانڌي خاندان جون تصويرون ڇڪيون.[15]
وياراوالا جي وفات 15 جنوري 2012 تي ٿي هُئي.[16]