Jakob der Lügner (film)

Jakob der Lügner (sh. Jakob Lažljivac) je istočnonjemačko-čehoslovački igrani film snimljen 1974. godine u režiji Franka Beyera. Predstavlja adaptaciju istoimenim romanom Jureka Beckera inspiriranim stvarnim događajima u Lođskom getu za vrijeme Drugog svjetskog rata. Radnja se događa u jednoj istočnoevropskoj zemlji čije su jevrejske stanovnike njemački okupatori natjerali u geta, te izložili brutalnom zlostavljanju i stalnom odvođenju u logore smrti. Protagonist, koga tumači Vlastimil Brodský, je jedan od njegovih stanovnika koji svojim susjedima tvrdi da posjeduje ilegalnu radio stanicu te im donosi fantastične vijesti o savezničkim pobjedama i skorom dolasku osloboditelja, te im tako daje nadu i diže moral.

Jakob der Lügner
istočnonjemački posster
Režija	Frank Beyer
Producent	Herbert Ehler
Scenario	Jurek Becker Frank Beyer
Predložak	Jakob der Lügner; autor: Jurek Becker
Uloge	Vlastimil Brodský Erwin Geschonneck Manuela Simon Henry Hübchen Blanche Kommerell Dezső Garas Zsuzsa Gordon Friedrich Richter Margit Bara Reimar J. Baur Armin Mueller-Stahl
Muzika	Joachim Werzlau
Fotografija	Günter Marczinkowsky
Montaža	Rita Hiller
Studio	DEFA DFF Barrandov Studios
Distribucija	PROGRESS Film-Verleih
Datum(i) premijere	22. 12. 1974 (1974-12-22) (DFF)
Trajanje	100 min.
Zemlja	Istočna Njemačka  Čehoslovačka
Jezik	njemački
Budžet	2,411.600 istočnonjemačkih maraka

Projekt je originalno nastao kao Beckerov filmski scenarij, odobren i predviđen za produkciju u Beyerovoj režiji 1965. godine; do nje, međutim, nije došlo jer je u međuvremenu Beyer pao u nemilost vladajuće Jedinstvene socijalističke partije Njemačke, kao i problema sa tadašnjim poljskim vlastima, koje su zbog osjetljivosti teme odbile dati dozvolu za snimanje na svojoj teritoriji. Becker je umjesto toga scenarij preradio u roman, koji je objavljen 1969. godine te postigao veliki uspjeh i svom autoru donio mnoge prestižne nagrade. Becker je iskoristio zanimanje zapadnonjemačke TV-mreže ZDF za eventualnu ekranizaciju da istočnonjemačke vlasti konačno uvjeri da se film treba snimiti. Na kraju je film snimljen u koprodukciji sa Čehoslovačkom, gdje je geto "glumio" grad Most, predviđen za rušenje, ali još uvijek jedan od rijetkih sa netaknutom arhitekturom iz predratnog doba.

Film je svoju premijeru imao u crno-bijeloj verziji na programu istočnonjemačkog državnog TV-kanala DFF, dok je verzija u boji premijerno prikazana u kino-dvoranama na proljeće. U ljeto je postao prvi istočnonjemački film prikazan na festivalu u tadašnjem Zapadnom Berlinu, gdje je Vlastimir Brodsky osvojio Srebrni medvjed za najboljeg glumca. Film je izvezen u niz zemalja, i dobio je brojne pohvale. Među zapadnim kritičarima se često navodilo da je Jakob der Lügner gotovo u potpunosti lišen komunističke propagandne, a među današnjim kritičarima se navodi kao jedno od rijetkih istočnonjemačkih ostvarenja koje se može nazvati filmom o Holokaustu u modernom smislu riječi.

Godine 1999. je snimljen hollywoodski remake Jacob the Liar sa Robinom Williamsom u glavnoj ulozi.